به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از وبسایت رسمی نوبل، این مکالمه تلفنی که درست پس از اعلام خبر برنده شدن به اسپکت ضبط شده است، به جایگاه فعالیتهای وی در طول تاریخ طولانی مکانیک کوانتوم، نیاز به پرسش و تأمل مداوم، و اینکه چگونه این دانشمند سر از درهم تنیدگی عجیب و غریب کوانتوم درمیآورد، پرداخته است.
آدام اسمیت از وبسایت نوبل، اندکی پس از اعلام نتایج نوبل فیزیک با آلن اسپکت، یکی از سه برنده نوبل فیزیک سال ۲۰۲۲ به صورت تلفنی مصاحبه کرده است:
آدام اسمیت: میتوانم با آلن اسپکت صحبت کنم؟
آلن اسپکت: خودم هستم، سلام.
آدام: سلام، سلام. من آدام اسمیت است، از وبسایت رسمی جایزه نوبل در استکهلم تماس میگیرم.
آلن: بله.
آدام: تبریک فراوان.
آلن: متشکرم.
آدام: این خبری بسیار دوست داشتنی است. چگونه آن را دریافت کردید؟
آلن: خب، البته که شگفتآور است، زیرا میدانیم که فیزیکدانان برجسته زیادی وجود دارند که شایسته دریافت این جایزه هستند و …
آدام: خب این جایزه بخشی از یک سلسله بزرگ از جوایز اهدا شده در مکانیک کوانتوم است... که اولین آن ۹۰ سال قبل در سال ۱۹۳۲ اهدا شد.
آلن: مطمئنا همینطور است.
آدام: خارق العاده است، اینطور نیست؟
آلن: کاملاً. میدانید من حتی به قبلتر از آن فکر میکنم. بله ۱۹۲۲ شما درست میگویید. ۱۹۲۲ انیشتین و بور هستند، درست است؟ در یک سال یکسان
آدام: خب بله، یا سال ۱۹۲۱، یادم نمیآید.
آلن: بله.
آدام: و سپس... پس از آن هایزنبرگ در سال ۱۹۳۲ برای تولد مکانیک کوانتوم.
آلن: بله و سپس هایزنبرگ، و البته همهی این نامهای بزرگ. البته من بسیار تحت تأثیر قرار گرفتهام، زیرا مطمئناً با چنین افرادی که واقعاً فیزیک را متحول کردهاند، در یک سطح نیستم. (با خنده ادامه میدهد) البته افتخار میکنم که در لیگی مشابه هستم.
آدام: درست است و این واقعاً استحکام مکانیک کوانتوم را نشان میدهد.
آلن: بله. میدانید وقتی من این آزمایشها را برای بررسی نابرابریهای قضیه بل انجام دادم، در پایان به این نتیجه رسیدم که بله، مکانیک کوانتوم در برابر تمام حملات ممکن مقاومت میکند! به زبان دیگر من در این آزمایش در تلاش بودم تا حدی برای مکانیک کوانتوم بیابم و آن را پیدا نکردم.
آدام: آیا این خارق العاده نیست؟ چه آفرینشی توسط نوع بشر.
آلن: بله، بله.
آدام: و همچنین ماهیت بینالمللی این جایزه. در وین، برای شما در فرانسه و برای جان کلوزر در ایالات متحده، نشاندهنده تلاش بینالمللی است که برای همه اینها انجام میشود.
آلن: اهمیت دارد که دانشمندان، جامعه بینالمللی خود را در دورهای که شرایط جهان چندان خوب نیست و ناسیونالیسم در بسیاری از کشورها حاکم شده است، حفظ کنند. بنابراین ما باید تمام تلاش خود را بکنیم تا دانشمندان، جوامع بینالمللی را تشکیل دهند، هیچ شکی در آن نیست.
آدام: این یک نکته بسیار مهم است. پدیدهای که شما مطالعه کردید، درهم تنیدگی کوانتومی، بسیار عجیب است.
آلن: بله. کاملاً، کاملاً. و خیلی عجیب است همانطور که چند هفته پیش در سمپوزیوم نوبل ارائه داشتم، میپذیرم که در تصاویر ذهنی من این چیزی کاملا دیوانهکننده و لامکان است. البته میدانم که لامکان بودن به شما این امکان را نمیدهد که یک پیام مفید را سریعتر از سرعت نور بفرستید، اما من در تصاویر ذهنی خود، لامکانی را پذیرفتهام، زیرا در غیر این صورت حتی نمیتوانم به درهم تنیدگی فکر کنم، البته به جز در معادلات. اما اگر بخواهم تصویر داشته باشم، لامکانی را در تصورم قرار میدهم. لامکان بودن واقعیتی است که نشان میدهد نوعی رابطه آنی بین دو شی وجود دارد، البته چیزی که اینشتین نمیتوانست آن را بپذیرد. اما او متوجه شده بود که درهم تنیدگی به این معناست.
آدام: بله، امکان پذیر بودن این ارتباط در فواصل غیرقابل تصور خارق العاده است.
آلن: بله.
آدام: و البته کار شما مناظرات بین اینشتین و بور را حل کرد.
آلن: بله.
آدام: بنابراین، باز هم اهمیت تاریخی کار شما شگفتانگیز است.
آلن: خوشحالم که این را میگویید، اما یک نکته وجود دارد که میخواهم روشن کنم. وقتی مردم میگویند "باشد، بحث بین اینشتین و بور به نفع بور حل شد"، من دوست دارم بگویم که اینشتین در طرح این سوال، نقش بزرگی داشته است و اگر امروزه موارد زیادی در مورد درهم تنیدگی میدانیم و میخواهیم از آن برای فناوری کوانتومی و غیره استفاده کنیم، باید قدردان اینشتین باشیم که این سوال را مطرح کرده است. بنابراین، برای مثال، من در یک سال به طور همزمان مدال نیلز بور و مدال آلبرت اینشتین را گرفتم و فکر میکنم این عادلانه است. یکی برنده و دیگری بازنده نیست. بور از یک دیدگاه خاص برنده میشود و اینشتین برنده میشود، زیرا چیزی خارقالعاده را مشاهده کرد.
آدام: و همیشه مهم است که به چالش کشیده شوید.
آلن: بله، دقیقا.
آدام: خب، واقعاً از شما متشکرم. من متوجه چیزی از رزومه شما شدم و آن این است که درست قبل از اینکه دوره دکترای خود را بگذرانید، سه سال را صرف خدمات داوطلبانه در خارج از کشور در کامرون کردهاید.
آلن: کاملاً، کاملاً. و باید بدانید که ضروری بود، زیرا آنجا مکانی بود که من مکانیک کوانتوم را در فرمالیسم مدرن آن مطالعه کردم، در کتاب کلود کوهن تانوجی که در سال ۱۹۹۷ جایزه نوبل را دریافت کرد. من در این دوره کتاب (مکانیک کوانتومی) کلود کوهن تانوجی، برنارد دیو، فرانک لالوئه را مطالعه کردم و زمانی که به فرانسه برگشتم، آماده درک مقالات مختلف و مقاله قضیه بل بودم. حیف است که جان بل دیگر در میان ما نیست، اما او یک شخصیت بسیار مهم در این معادله است.
آدام: درست است. جالب نیست که زندگی گاهی شما را به سمت جلو سوق میدهد و گاهی اوقات باید فقط توقف کنید و برای تأمل وقت بگذارید.
آلن: بله، دقیقاً... زمانی که در کامرون بودم، تدریس میکردم، اما وقت آزاد زیادی داشتم و از آن زمان استفاده میکردم... میدانستم که تحصیلات من در مکانیک کوانتوم اصلاً خوب نیست. میدانید، آنچه آموخته بودم، مکانیک کوانتوم قدیمی بود که معادلات دیفرانسیل جزئی را حل میکرد و کتاب کوهن تانوجی، برنارد دیو، فرانک لالوئه به من یاد داد که فیزیک در مکانیک کوانتوم کجا ایستاده است و من آماده بودم تا قضیه جان بل و غیره را درک کنم.
آدام: فکر میکنم این درسی بسیار مهم برای کسانی است که صدای شما را گوش میدهند.
آلن: قطعا.
آدام: چه احساسی نسبت به این همه توجهی که اکنون روی شما متمرکز شده است، دارید؟
آلن: من برای جان سالم به در بردن از آن تلاش میکنم. میدانید، تلفن من همیشه در حال زنگ خوردن است، بنابراین آن را خاموش کردم. به همین دلیل است که باید از یک تلفن دیگر در دفتر استفاده میکردیم.
آدام: من خیلی خوش شانس هستم که برای این کار وقت گذاشتید. واقعا از شما ممنونم.
آلن: خوشحالم که این کار را انجام دادم، خیلی ممنون.
آدام: خوشحالم که این را می شنوم.