به گزارش گروه اقتصاد بین الملل ایران اکونومیست، پایگاه خبری العربی الجدید در یادداشتی با عنوان «هزینههای گزاف درگیریها و جنگها در سودان»، نوشت که درگیریها در سودان بسیاری از برنامههای اقتصادی آن را با مشکل مواجه کرده است و با پیامدهای منفی بر اقتصاد و شرایط زندگی در این کشور باعث هدر رفتن ثروت و منابع شده است.
کارشناسان، بحران سودان را با طمع طرفهای خارجی به ثروت این کشور مرتبط می دانند.
جاهطلبیهای بیگانگان
«محمد النایر» یک کارشناس اقتصادی میگوید، بیشتر درگیریها و جنگها در قاره آفریقا است که دارای منابع طبیعی عظیمی است و این امر، تردیدها را در مورد نقش کشورهای توسعهیافته در این درگیریها برای جلوگیری از سود بردن کشورهای این قاره ایجاد میکند.
النایر افزود: سودان هم از این قضیه جدا نیست و دلیل هر آن چیزی است که در طی سالهای گذشته بر سر این کشور آمده است؛ از زمانی که سودان جنوبی از سودان جدا شد به بهانه اینکه این کشور به ثبات برسد و بهرهمندی از منابع طبیعی آن جریان پیدا کند، اما این مناطق را به بمبهای ساعتی تبدیل کرد.
این کارشناس با اشاره به درگیریهای قبیلهای در دو منطقه النیل الارزق(نیل آبی) و جنوب کردفان(کردفان جنوبی) و همچنین بحران دارفور گفت: همه این کشمکشها منابع سودان را به فرسایش کشید و پروژههای توسعه را به نفع هزینههای نظامی مختل کرد که همه این موارد، منجر به وخامت پول ملی، نرخ تورم بالا و خروج مناطق درگیری از چرخه توسعه شد.
النایر گفت: هزینه صلح شاید از هزینه جنگ بیشتر باشد، اما منجر به توسعه خواهد شد. از دست دادن منابع انسانی، مشکل اصلی سودان در طول سالهای گذشته بوده است؛ علاوه بر ضعف توافقنامههای صلح که این کشور را در وضعیت بدون صلح و بدون جنگ قرار داده است.
این کارشناس تأکید کرد که بودجه دفاعی سودان قبلاً بین ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینههای بودجه بوده در حالی که در حال حاضر به ۵۷۰ میلیارد پوند (حدود یک میلیارد دلار) میرسد و تنها ۱۶ تا ۱۸ درصد از هزینه های بودجه ۲۰۲۲ را شامل میشود.
زیانها به توسعه
«الفاتح التوم» یک اقتصاد دان دیگر هم میگوید که درگیریهای داخلی مانع از رشد سودان، با وجود منابع عظیم آن شده است که برای استفاده بهینه از آنها، صلح و ثبات سیاسی نیاز دارد.
بر اساس گزارش بانک جهانی، سودان یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب میشود، زیرا تقریباً از سال ۱۹۵۶ در طول تاریخ خود از درگیریهای داخلی، بی ثباتی و انزوای اقتصادی رنج برده است، بدهیهای آن به حدود ۵۰ میلیارد دلار و درآمد سرانه آن تنها حدود ۵۹۰ دلار در سال است که آن را به یکی از فقیرترین کشورهای جهان تبدیل کرده است.
التوم معتقد است که که خسارات جنگ دارفور تنها در ده سال حدود صد میلیارد دلار برآورد شده است و مجموع خسارات سودان در نتیجه جنگها و درگیریها در سودان جنوبی، دارفور، کردفان جنوبی و نیل آبی نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار است که بخشی از آن هزینههای مستقیم است و بخشی مربوط به از دست دادن فرصتها اعم از تخریب منابع، امکانات عمومی و داراییهای خصوصی است.
این اقتصاددان تاکید کرد: آنچه که سودانیها امروز از نظر شرایط سخت زندگی، قیمتهای بالا و افزایش واردات با وجود منابع در دسترس آن، تجربه میکنند، ناشی از درگیریهایی است که دههها طول کشیده است.
وی افزود: این درگیریها منجر به فرار بسیاری از سرمایهها و افراد از مناطق درگیری به شهرهای بزرگ شد که بیکاری، فقر و کمبود خدمات را افزایش داد. از همین رو توسعه مستلزم توقف خونریزیهایی است که بین قبایل سودانی رخ میدهد.
بخش صنعت مانند سایر بخشهای تولیدی سودان از مشکلات عدیدهای رنج میبرد که منجر به تعطیلی بسیاری از کارخانهها و آواره شدن هزاران کارگر شده است و از جمله موانع پیش روی این بخش میتوان به کمبود انرژی و قیمت بالای آن به ویژه برق و کاهش ارزش پوند در برابر دلار و غیره اشاره کرد.
اتحادیه اتاقهای صنعت سودان اخیرا در اطلاعیهای از توقف فعالیت ۵۹۴۰ کارخانه از مجموع ۷۳۵۰ کارخانه خبر داده است. این اتحادیه دلیل توقف فعالیتهای صنعتی را بالا بودن هزینههای تولید و همچنین افزایش هزینههای خدماتی و گمرکی و کمبود ارز عنوان کرد.
تصمیم آمریکا برای افزایش نرخ بهره نیز باعث نگرانی اقتصاددانان سودانی شده است، زیرا بحران اقتصادی این کشور را هم تشدید میکند؛ بخصوص که سازمان ملل هم در مورد افزایش تعداد گرسنگان در سودان صورت عدم بهبود در عرضه مواد غذایی هشدار داده است.
اقتصاددانان میگویند سودان بیش از ۹۰ درصد مواد غذایی را وارد میکند و کمتر از پنج درصد را تولید میکند و به دلیل بحرانهای سیاسی و اقتصادی این کشور پس از توقف حمایتهای برنامه ریزی شده توسط جامعه بین المللی پس از انقلاب دسامبر ۲۰۱۹، تجربه کرده است، تولید در سودان فلج است.
دولت انتقالی قبلی پس از سرنگونی رژیم عمر البشیر توانست بزرگترین تحول اقتصادی را با دریافت کمک از صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی ایجاد کند، زیرا با حذف یارانه تمام کالاها که مستلزم دریافت کمک های صندوق بین المللی پول بود، همه سودانیها تحت تاثیر قرار گرفتند.
این در حالی است که برقراری روابط پنهان و آشکار مقامات سودانی با رژیم صهیونیستی و تمایل آنها برایعادی سازی روابط با این رژیم هم نتوانسته حتی اندکی به کاهش بحران در این کشور و دریافت کمک از آمریکا منجر شود.
پایان پیام/