به گزارش فارس، برای ارتقای سطح سواد سلامت مردم و بالا بردن دانش مردم برای حفظ و مراقبت از سلامت جسمی و روانی خود مطالب آموزشی را منتشر می کند و در عین حال به پرسش‌های مطرح شده از سوی شهروندان در این زمینه پاسخ می دهد.
یادآوری می‌شود شهروندان ایرانی از هر جای ایران می توانند سئوالات مورد نظر خود را درباره مسائل مرتبط با سلامت جسم، سلامت روان،بیمارهای واگیر و غیر واگیر و راه‌های پیشگیری و درمان آنها طی تماس با شماره تلفن 02188911667 یا ایمیل moshaversalamat@farsna.net مطرح کنند.
درمان سرماخوردگی به روش طب سنتی
غلامرضا کرد افشار، استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد درمان و بهبود دردهای ناشی از سرماخوردگی با استفاده از طب سنتی گفت: در این دوران غذاهای چرب، شور و غلیظ نباید خورد و در مقابل باید بخورات و بوییدنی‌هایی مانند سیاه‌دانه و بابونه مصرف کرد.
وی در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس گفت: زکام و نزله دو بیماری نزدیک به هم هستند چون دلیل پیدایش هر دو یکی است یعنی در هر دو ریزش مایعات و رطوبات از مغز وجود دارد به عبارتی ریزش و فرود آمدن ضایعات و فضولات رطوبی از جلوی مغز به سمت پایین اگر به سوی منافذ بینی باشد، زکام و اگر به سمت حلق باشد، به آن نزله می‌گویند.
علائم زکام و سرماخوردگی
وی علائم زکام را از راه بینی به سختی نفس کشیدن، در بینی سخن گفتن، خروج ترشحات و رطوبات از بینی برخلاف عادت طبیعی، کم شدن حس بویایی و علامت نزله را نیز گرفتن صدا، دشواری در صحبت کردن و ترشحات پشت حلق عنوان کرد.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد: گاهی زکام بر اثر عوامل خارجی که گرمایی هستند ایجاد می‌شود در نتیجه باعث خارج شدن رطوبت های مغز به سمت بینی و حلق خواهد شد مانند قرار گرفتن در آفتاب یا نزدیک آتش، بوئیدن چیزهای گرم مثل مشک و زعفران یا خوردن چیزهای گرم مثل خردل، سیر، پیاز و مانند اینها یا مالیدن روغن‌های گرم که دارای علایم احساس خارش و سوزش در بینی، سرخی چشم‌ها و بینی و احیاناً کمی سرخی صورت که معمولاً با تب هم همراه است.
وی ادامه داد: اما اگر بر اثر عوامل سرد این زکام ایجاد شود مانند برهنه نگه داشتن سر به مدت طولانی در هوای سرد یا مواجهه با آب سرد یا سر را برهنه کردن بعد از ورزش و استحمام، فرد دچار احساس سنگینی در سر می‌شود و آنچه از بینی و حلق خارج می‌شود غلیظ و سفید یا مایل به کبودی است.
استاد طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: گاهی زکام به سمت حلق می‌رود که در این صورت فرد به سردرد و سوزش سر و چشم، ریزش اشک از چشم، تلخی دهان و حلق، تشنگی، خروج هوای گرم از بینی، تندی و گرمی منافذ بینی دچار می شود و بیمار پیوسته میل به خوابیدن دارد.همچنین بی‌مزگی و بدمزگی دهان و احساس طعم سوختگی در دهان را احساس می‌کند.
وی با اشاره به اینکه حتی استرس،اضطراب و وضعیت نامناسب روحی هم می‌تواند به طور غیرمستقیم از عوامل ایجاد کننده زکام شود،گفت: فردی که دچار این حالت می شود می تواند استحمام کند چون عرق کردن برایش مفید است. رطوبت‌ها و بخارات که سبب زکام می شود با عرق خارج می‌شود به شرطی که در هنگام خروج، بدن و سر به خوبی پوشانده شود.
توصیه امام رضا(ع) برای بهبود سرماخوردگی
کرد افشاری به توصیه و حدیثی از امام رضا(ع) اشاره کرد و گفت: امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند، «کسی که بخواهد از زکام در هنگام زمستان جلوگیری کند روزی سه لقمه عسل بخورد و از بوییدن گل نرگس کوتاهی نکند و سیاه‌دانه نیز چنین است و اگر کسی از زکام در هنگام تابستان بترسد هر روز باید خیار تازه بخورد و از نشستن در آفتاب خودداری کند.»
درمان سرماخوردگی با طب سنتی
این متخصص طب سنتی ادامه داد:خاریدن و ماساژ سر، شانه کردن سر به‌طوری‌که به عمق پوست و پیاز مو برسد و مصرف سوپ برای جلوگیری از سرماخوردگی مکرر توصیه می شود.
وی در مورد این سوپ گفت: سوپ سرماخوردگی حاوی رشته فرنگی یک فنجان، آب 6 لیوان، روغن کنجد 2 قاشق، شوید نصف نعلبکی، بال مرغ 2تا با کمی پیاز و نمک و زردچوبه و یک لیمو عمانی تهیه شده و در روز یک تا 2 بار مصرف شود.
غذاهایی که نباید خورده شود
وی تصریح کرد: فردی که دچار سرماخوردگی شده باید از مصرف گوشت‌های غلیظ (مثل گوشت گاو و گوساله)، غذاهای تند، غلیظ، بسیارشور، بسیار ترش، چرب و سرخ کرده، لبنیات، روغن زیاد، نوشیدنی‌ها و غذاهای مولد گاز مثل حبوبات، گردو، پنیر کهنه، سیر و پیاز خام، سبزی‌جات تند مثل شاهی، میوه‌های با طبیعت سرد و تر، پرتقال، نارنگی، سالاد و ماست و مخلفات به همراه غذا، آب یخ، قهوه و کاکائو، شیرینی که در قنادی تهیه می‌شود، غذاهای آماده و یا مانده و کارخانه‌ای و ... اجتناب کند.
کردافشاری افزود: همچنین بیماران باید کمتر بخوابند مخصوصاً در روز. همچنین بلافاصله بعد از غذا نخوابند. باید هنگام خوابیدن بالش کوتاه و پست باشد و حتی‌الامکان نباید به پشت بخوابند. بهتر است پیشانی و صورت روی بالش باشد و سر رو به پایین تا ماده از راه بینی خارج شود و به سینه نریزد.
بیمار تب‌دار به حمام نرود
استاد طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگر تب همراه با بیماری است، بیمار به حمام نرود و در زمان ابتلا به زکام باید از ورزش شدید و از نشستن در کنار آب جاری و در برابر باد پرهیز کرد.
وی ادامه داد: نوشیدن آب گرم در زمانی که حلق درگیر شده مفید است چون آن را نرم می‌کند.در زمان ابتلا به بیماری، حرکت دادن اندام‌های تحتانی بدن (ورزش و نرمشی که باعث حرکت پایین تنه شود) بسیار مفید است و ماده را به سوی پایین می‌کشد. همچنین مالیدن پاها از زیر زانو با شدت و درد، بهترین و سودمند‌ترین تدبیر است.
این متخصص طب سنتی اظهار کرد: چرب کردن کف دست‌ها و پاها با روغن حیوانی و نگه داشتن جلوی حرارت در هنگام ابتلا مفید است.همچنین پارچه کتان را حرارت بدهند و بر کف سر بگذارند. دست و پا را با روغن‌های گرم مثل روغن بابونه، روغن مرزنجوش، روغن سداب و روغن سوسن چرب کنند، اما این روغن‌ها نباید به بینی و سر برسد.
برای کاهش آبریزش بینی چه باید کرد؟
کردافشاری افزود: حریره‌ای که برای تقویت مغز و کاهش درد زکام توصیه می شود حاوی خشخاش سفید6 گرم، مغز بادام 7 عدد، نشاسته 6 گرم است که به همراه نبات روی شعله ملایم جوشانده تا مثل حریره شود. گاهی می‌توان کمی زعفران هم به آن اضافه کرد و اگر با کمی گشنیز خشک هم مصرف شود مفید است.
وی ادامه داد: بادام، مغز را تقویت می‌کند و گشنیز مانع صعود بخارات به سوی مغز می‌شود.مصرف چنین حریره‌ای از دیدگاه طب جدید نیز چون حاوی مواد غذایی امگا-3 مثل بادام است در کاهش آبریزش بینی آلرژیک و آسم مفید است.
این متخصص طب سنتی بر خوردن غذاهای نرم تاکید کرد و گفت: آبگوشت،سوپ و شورباهایی که در آن شلغم و اسفناج باشد توصیه می‌شود. این‌گونه غذاها بهتر هضم می‌شوند و مانع تجمع اخلاط غلیظ و مواد زاید در بدن می‌شود.
کردافشاری همچنین غرغره کردن جوشانده زیره سیاه و آویشن را برای آرام کردن حلق مفید دانست.
بخورات و بوییدنی‌های مفید
وی گفت: بوییدن بوهای سرد مثل نیلوفر، بوییدن صندل سرخ که با سرکه ساییده شده باشد و همچنین بوییدن سبوس جو با سرکه توصیه می شود.
این متخصص طب سنتی ادامه داد: بخور بنفشه، بابونه، خطمی، کاهو و پوست خشخاش توصیه می‌شود و برای تسکین خارش، بوییدن روغن‌های سرد مانند نیلوفر و بنفشه و بوییدن گشنیز تازه یا خشک بهتر است.
کردافشاری افزود: ریختن آب گرم بر جلوی سر و بخور دادن با بخار آب گرم و بوییدن بوهای گرم مثل مرزنجوش و مشک مناسب است و به افراد توصیه می‌شود. سیاه‌دانه را یک شبانه روز در سرکه خیسانده، سپس سرخ کرده، کوبیده و در پارچه‌ای بسته ببویید.
وی گفت: سیاه‌دانه، بازکننده گرفتگی‌های بینی و سینوس‌هاست و مخصوصاً اگر با سرکه باشد برای زکام مفید است. این درحالی است که تأثیر درمانی سیاه‌دانه در سینوزیت در مقالات طب جدید برابر با آنتی‌بیوتیک بیان شده است.
کردافشاری ادامه داد: خوردن تخم کتان به همراه عسل با کمی فلفل سودمند است و مصرف تخم کتان از دیدگاه طب جدید برای آبریزش بینی آلرژیک مفید اعلام شده است.
عفونت ویروسی کودکان نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد
اسماعیل صادفی، فوق تخصص عفونی کودکان گفت: بیش از نیمی از عفونتهای تنفسی کودکان ویروسی است و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد اما پزشکان در بسیاری اوقات تسلیم خواسته‌های والدین شده و به تجویز آنتی‌بیوتیک روی می‌آورند.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی با شروع فصل سرما رو به افزایش است که این عفونت‌ها در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.
فوق تخصصی عفونی کودکان افزود: متأسفانه این روزها مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک بیش از گذشته شده است و هر کودکی که با تب و بیماری‌های ویروسی به پزشک مراجعه می‌کند بنا به تشخیص یا به اصرار خانواده آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: بیش از نیمی از عفونتهای تنفسی کودکان ویروسی است و احتیاج به آنتی‌بیوتیک ندارد اما پزشکان در بسیاری اوقات تسلیم خواسته‌های والدین شده و به تجویز آنتی‌بیوتیک رو می‌آورند.
وی به عوارض و واکنش‌های آنتی‌بیوتیک اشاره داشت و افزود: آلرژی، حساسیت شدید و حتی بروز اسهال می‌تواند نتیجه مصرف آنتی‌بیوتیک بی رویه باشد.
فوق تخصصی عفونی کودکان ادامه داد: مصرف آنتی‌بیوتیک بی‌رویه می‌تواند میکروب‌های مفید بدن را از بین برده و میکروب‌های مقاوم را جایگزین آنها کند که در نتیجه درمان سخت‌تر و طولانی‌تر می‌شود و حتی در مواقعی احتیاج به بستری شدن در بیمارستان می‌باشد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز اظهار داشت: اگر داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک به افراد آنتی‌بیوتیک ندهند و خانواده‌ها نیز به عوارض مصرف خودسرانه و بی دلیل آنتی‌بیوتیک آگاه باشند ما مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک و عوارض حاصل از آن را نخواهیم داشت.
80 درصد سیگاری‌ها دچار کمردرد می‌شوند
جراح ستون فقرات ابتلا به بیماری‌های دیسک در افراد سیگاری را به مراتب بیشتر از افراد غیرسیگاری دانست و گفت: 80 درصد افراد سیگاری دچار کمردرد می‌شوند.
مسعود فاخری در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: سیگار همان گونه که برای قلب فرد ضرر دارد و باعث کم‌خونی در فرد می‌شود دود آن می‌تواند در فضای غضروف و دیسک نیز وارد شده و به فرسودگی زودرس غضروف بینجامد که اصطلاح آرتروز به کار برده می‌شود.
جراح ستون فقرات گفت: اگر فردی سیگار نکشد اما در معرض دود سیگار باشد نیز دچار فرسودگی زودرس غضروف‌ها می‌شود.
وی ابتلا به بیماری‌های دیسک کمر را در افراد سیگاری به مراتب بیشتر از افراد غیرسیگاری دانست و افزود: 80 درصد افراد سیگاری دچار کمردرد می‌شوند.
ارتوپد و جراح ستون فقرات توصیه کرد: در کارهای روزمره خود در یک وضعیت ثابت قرار نگیرند؛ همچنین از دود سیگار اجتناب کنند و ورزش را از یاد نبرند.
دیر خوابیدن عصبانیت، افسردگی و اضطراب به دنبال دارد
یک روانپزشک گفت: افراد دقت داشته باشند که زمان خوابشان از ساعت 23 تا 24 دیرتر نشود و گرنه باید منتظر اختلال خواب، اختلال حافظه و تغییرات خلقی همچون عصبانیت، افسردگی و اضطراب باشند.
هادی معتمدی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: میزان نیاز افراد به خواب متفاوت است مثلاً نوزادان به 17 تا 18 ساعت خواب شبانه‌روزی احتیاج دارند اما در مقابل افراد معمولی به 6 تا 9 ساعت خواب شبانه نیازمند هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: افراد باید خواب شبانه داشته‌باشند چرا که هیچ پزشکی خواب روزانه را تأیید نمی‌کند و افرادی که در طول روز زیاد می‌خوابند با ترشح زیاد هورمون و مواد شیمیایی بدن به افسردگی دچار می‌شوند.
این روانپزشک گفت: بهتر است افراد در طول روز فقط یک چرت کوتاه به مدت 15 تا 20 دقیقه داشته باشند و صبح‌ها نیز بعد از طلوع آفتاب سعی کنند که دیگر نخوابند.
معتمدی با بیان این مطلب که با تغییراتی که در تکنولوژی و زندگی روزمره پیش آمده‌است، افراد دیرتر می‌خوابند گفت: افراد دقت داشته باشند که زمان خوابشان از ساعت 23 تا 24 دیرتر نشود و گرنه باید منتظر اختلال خواب، اختلال حافظه، تغییرات خلقی همچون عصبانیت، افسردگی و اضطراب باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ادامه داد: کودکان مدرسه‌ای نیز باید شب‌ها زودتر بخوابند و حداکثر ساعت 21 به رختخواب بروند تا بتوانند حدود 10 ساعت خواب شبانه داشته باشند.
وی افزود: والدین دقت داشته باشند که کودکان مدرسه‌ای قبل از خوابیدن از خوردن مایعات زیاد بپرهیزند همچنین زود شام بخورند و فیلم‌های ترسناک را نیز تماشا نکنند و صبح هنگام نیز حتماً صبحانه بخورند تا مواد قندی به اندازه کافی به بدنشان برسد تا در طی روز احساس خستگی و خواب آلودگی نکنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: کودکان می‌توانند بعد از ظهر نیز نیم ساعت یا بیشتر بخوابند اما والدین دقت داشته باشند خواب زیاد روزانه می‌تواند کسالت‌بار باشد و ذهن کودک را خسته کند؛ پس بهتر است از خواب روزانه کودک کاسته شود تا خواب کودک به صورت منسجم برای شب هنگام تنظیم شود.
کودکان شیرخشکی زودتر سرما می‌خورند
ابراهیم رزم پا، متخصص گوش، حلق و بینی، تغذیه و ساختمان بدنی مناسب را در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی مؤثر دانست و گفت: کسانی که در دوره نوزادی از شیر مادر استفاده نکرده‌اند در ابتلا به سرماخوردگی مستعدتر از دیگران هستند.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: شیوع سرماخوردگی در فصل پاییز به چند علت رخ می‌دهد؛ تغییرات ناگهانی درجه هوا، خشکی هوا و بازگشایی مدارس از این دسته‌اند.
متخصص گوش، حلق و بینی گفت: در فصل پاییز ما با تغییرات ناگهانی درجه هوا مواجه‌ایم که این امر باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن دچار ضعف شده و فرد مستعد ابتلا به بیماری‌های ویروسی و در نتیجه سرماخوردگی شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، تصریح کرد: خشکی هوا نیز مورد دیگری است که در شیوع این بیماری دخیل است؛ چرا که در فصل پاییز و زمستان، افراد در محیط بسته به سر می‌برند و برای گرم کردن هوا از وسایل گرم‌کننده استفاده می‌کنند که این امر به خشک شدن مخاط فوقانی تنفسی مثل مخاط بینی منجر می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن راینولوژی ایران، ادامه داد: خشکی مخاط بینی باعث کم شدن مقاومت بدن در برابر تهاجم ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌شود و زمینه را برای ابتلا به سرماخوردگی فراهم می‌کند.
رزم‌پا، بازگشایی مدارس، مهدکودک‌ها و همچنین تجمع افراد در مکان‌های بسته را علت دیگر فراگیر شدن سرماخوردگی دانست و افزود: حتی اگر یک نفر هم بیمار باشد می‌تواند افراد دیگر را درگیر کند.
متخصص گوش، حلق و بینی، پیشگیری از سرماخوردگی را با حذف 3 عامل گفته شده میسر دانست و گفت: افراد دقت کنند که هوای خانه را طوری تنظیم کنند که رطوبت مناسبی داشته باشد؛ همچنین تا زمانی که بیمار هستند و سرما خورده‌اند، استراحت کنند و سعی کنند با دیگران تماس نداشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تصریح کرد: بعضی افراد بیشتر از دیگران در ابتلا به بیماری مستعد هستند مخصوصاً کسانی که در دوره کودکی و نوزادی از شیر مادر استفاده نکرده‌اند.
وی نقش تغذیه خوب و ساختمان بدنی مناسب را در پیشگیری از ابتلا به بیماری مؤثر دانست و افزود: عفونتهای ویروسی و سرماخوردگی نیاز به درمان محافظتی و مراقبتی دارد.
متخصص گوش، حلق و بینی، ادامه داد: استراحت، نوشیدن مایعات کافی، تغذیه خوب و استفاده از آبمیوه و مرکبات برای تأمین هرچه بیشتر ویتامین C بدن می‌تواند در بهبود سرماخوردگی مؤثر باشد.
رزم‌پا استفاده خودسرانه از آنتی‌بیوتیک برای درمان سرماخوردگی را مضر دانست و افزود: مصرف خودسرانه دارو می‌تواند میزان فلور طبیعی معده و روده را به هم بزند و به پیدایش یکسری میکروب‌های مقاوم در بدن منجر شود و وضعیت فرد را به گونه‌ای رقم بزند که حتی با تزریق چند پنی‌سیلین نیز درمان مناسب صورت نمی‌پذیرد.
