به گزارش ایران اکونومیست، سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران صبح چهارشنبه ۲۳ شهریور به منظور سفر سه روزه برای شرکت در بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای و دیدار با سران کشورهای عضو، با بدرقه حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قمی معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و جمعی از اعضای کابینه سیزدهم تهران را به مقصد سمرقند ترک کرد.
رئیسی پیش از ترک تهران در فرودگاه مهرآباد درباره اهداف این سفر اظهار کرد: از اقدامات مهمی که در سفر به ازبکستان صورت خواهد گرفت قطعی شدن امضای اسناد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای است.
ساعاتی بعد رئیس دولت سیزدهم با استقبال عبدالله نعمتویچ عارفوف نخست‌وزیر، ابراهیم عبدالرحمانوف وزیر نوآوری و فاضلوف معاون وزیر امور خارجه ازبکستان وارد فرودگاه سمرقند شد و ظهر چهارشنبه در مجموعه راه ابریشم سمرقند مورد استقبال رسمی شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان قرار گرفت.
استقبال رسمی رئیس‌جمهور ازبکستان از رئیسیدر اولین بخش از برنامه‌های سفر به ازبکستان نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و ازبکستان برگزار شد و رئیسی در این نشست امضای اسناد میان دو کشور را جلوه خوبی از اراده طرفین برای توسعه روابط در حوزه‌های مختلف دانست و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنین در عرصه کشاورزی تجربیات خوبی دارد و کشاورزی می‌تواند یکی از زمینه‌های خوب همکاری بین دو کشور باشد.
رئیس‌جمهور ازبکستان هم در این نشست عنوان کرد: برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، تاسیس کمیسیون مشترک سرمایه‌گذاری، برگزاری چند همایش تجاری و علوم و فناوری بین دو کشور، باعث افزایش انگیزه گسترش همکاری‌ها و روابط تهران و تاشکند است. در نتیجه این تعاملات، حجم مبادلات تجاری دو کشور در یکسال گذشته ۷۳ درصد افزایش یافته است و تعداد کل شرکت‌های مشترک با ایران، یا شرکت‌هایی که با سرمایه ایرانیان در ازبکستان تاسیس شده به ۳۰۸ شرکت رسیده است و این موضوع باعث می‌شود که ما به توسعه روابط در آینده با امید بیشتری نگاه کنیم.
در این نشست ۱۷ یادداشت تفاهم و سند همکاری و یک بیانیه مشترک میان مقامات عالی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ازبکستان به امضاء رسید. افزایش همکاری در عرصه‌های کشاورزی، انرژی، گمرک، تلاش برای توسعه همکاری‌های ورزشی، علمی، فناوری و نوآوری، افزایش تبادلات فرهنگی، همکاری در زمینه بهداشت و درمان، عملیاتی‌سازی حمل و نقل بین‌المللی از طریق بندر چابهار، همکاری‌های محیط زیستی، توسعه صنعت گردشگری و تسهیل صدور روادید برای تجار، اعضای محافل علمی و گروه‌های توریستی موضوع اسناد همکاری امضاءشده میان مقامات دو کشور بود.
امضای ۱۷ سند همکاری بین ایران و ازبکستاندیدار با پوتین در دومین روز سفر
رئیس جمهوری اسلامی ایران صبح پنج‌شنبه ۲۴ شهریور در آغاز دومین روز سفر خود به ازبکستان، در هتل محل اقامت خود، با ژانگ مینگ دبیرکل سازمان همکاری شانگهای دیدار و گفت‌وگو کرد و در این دیدار با تشریح ظرفیت‌های گسترده کشورمان در زمینه‌های سیاسی، فناوری، اقتصادی و ترانزیتی، از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری با سازمان همکاری شانگهای و کشورهای عضو در عرصه‌های مختلف خبر داد.
همچنین دبیرکل سازمان همکاری شانگهای در این دیدار با اشاره به اقدامات دبیرخانه این سازمان برای عضویت دائمی جمهوری اسلامی ایران در این اتحادیه منطقه‌ای گفت: ایران کشوری بزرگ و تاثیرگذار است که می‌تواند نقش بسزایی در امنیت منطقه و جهان ایفا کند. جمهوری اسلامی ایران همچنین به عنوان یک کشور بزرگ در منطقه با تکیه بر اشتراکات تاریخی و تمدنی گسترده‌ای که با کشورهای منطقه دارد، روابط سیاسی و تجاری خوبی با اعضای سازمان همکاری شانگهای دارد.
دیدار دبیر کل سازمان همکاری شانگهای با رئیسیپس از آن سدیر جباروف رئیس‌جمهور قرقیزستان با حضور در محل اقامت رئیسی با وی دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس قوه مجریه در این دیدار با اشاره به پیشرفت‌های گسترده علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران با وجود اعمال تحریم‌های گسترده، بیان کرد: ایران آمادگی دارد برای بهره‌مندی قرقیزستان از این دستاوردهای بزرگ تجربیات و دستاوردهای خود را با این کشور مبادله کند.
رئیس‌جمهور قرقیزستان هم با ابراز خرسندی از این دیدار، از کمک‌های پزشکی ایران به مردم کشورش در دوران همه‌گیری کرونا تشکر کرد و گفت: توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران در اولویت سیاست گسترش همکاری‌های دولت قرقیزستان است.
دیدار با تجار و فعالان اقتصادی ایرانی مقیم ازبکستان برنامه دیگر صبح پنج‌شنبه رئیسی بود که وی در این دیدار با تاکید بر ضرورت رفع مشکلات مبادلات مالی برای رفع دغدغه تجار و فعالان بازرگانی، دستگاه‌های مسئول را مأمور پیگیری تحقق آن کرد.
رئیس دولت سیزدهم به عنوان برنامه بعدی خود در این سفر با امامعلی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان دیدار و گفت‌وگو کرد و سران دو کشور این دیدار در مورد مسائل منطقه‌ای، امنیتی و مشکلات مردم افغانستان رایزنی کردند.
رئیسی در ششمین برنامه کاری دومین روز سفر خود به ازبکستان، در هتل محل اقامت خود میزبان شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان بود و در این دیدار با مهم توصیف کردن روابط تهران و اسلام آباد، تاکید کرد: ایران برای گسترش روابط با پاکستان حد و مرزی قائل نیست.
در این دیدار دو طرف از همکاری در حوزه انرژی استقبال و بر انجام پیگیری‌های لازم برای برداشته شدن موانع در این زمینه تاکید کردند. سران دو کشور ایران و پاکستان توافق کردند کمیته‌ای متشکل از مسئولان مربوط دو کشور برای پیگیری و اجرایی شدن این طرح‌ها تشکیل شود.
در دومین روز این سفر سید ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه عصر پنج‌شنبه با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند و با مرور تفصیلی عرصه همکاری‌های اقتصادی، از پیشرفت‌های چشمگیر در روابط دو کشور به ویژه در عرصه‌های بانکی، حمل و نقل زمینی و دریایی، گمرک و انرژی ابراز خشنودی کردند.
رئیسی در این دیدار تاکید کرد: همکاری‌های اقتصادی تهران-مسکو برای دو ملت و کشورهای منطقه مفید است.
همچنین پوتین در این دیدار با اشاره به روابط گسترده تجاری مسکو-تهران، از افزایش رفت و آمد مقامات اقتصادی دو کشور ابراز خشنودی و بیان کرد: حجم تجارت بین دو کشور در سال گذشته میلادی ۸۱ درصد و در ۵ ماهه نخست امسال ۳۰ درصد افزایش یافته است. ضمن اینکه یک هیئت از روسیه با حضور نمایندگان ۸۰ شرکت بزرگ روسی هفته آینده عازم ایران خواهد شد.
دیدار روسای جمهور ایران و روسیه در سمرقندشامگاه پنج‌شنبه آیین غرس نهال بیست و دومین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان شانگهای در ساختمان مرکز کنگره مجموعه جاده ابریشم سمرقند برگزار شد و رئیس جمهوری اسلامی ایران به همراه دیگر روسای شرکت‌کننده در آیین کاشت نهال یادبود این نشست شرکت کرد. پس از این مراسم ضیافت شام سران کشورها برگزار شد اما به دلیل پروتکل‌های جمهوری اسلامی ایران، رئیسی به جای شرکت در این ضیافت، با حضور در مسجد اهل بیت رسول‌الله (ص) شهر سمرقند، با فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی این مسجد آشنا شد.
رئیس قوه مجریه در جمع نمازگزاران این مسجد از ضرورت وحدت بین مسلمان در شرایط امروز جهانی گفت و خاطرنشان کرد: مسلمانان هم مانند اهل بیت (ع) که خودشان نماد وحدت و انسجام بودند، باید با هم همدل و متحد باشند و با کسانی که مقابل اسلام ایستادگی می‌کنند و مسلمانان را به خاک و خون می‌کشند، مقابله کنند.
حضور در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای
صبح روز جمعه ۲۵ شهریور بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شهر سمرقند ازبکستان با حضور سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و سران کشورهای چین، روسیه، هند، ایران، ازبکستان، قزاقستان، بلاروس، ترکیه، آذربایجان، قرقیزستان، پاکستان، مغولستان، تاجیکستان و ترکمنستان آغاز شد. این اجلاس هر ساله با محوریت موضوع استراتژی همکاری‌های چندجانبه و حوزه‌های اولویت‌دار توسعه، رسیدگی به موضوعات مهم و تقویت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی اعضاء برگزار می‌شود.
سازمان همکاری شانگهای (SCO) در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ در شانگهای (PRC) توسط قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد. هشت کشور هند، جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، قرقیزستان، پاکستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان و ازبکستان عضو سازمان همکاری شانگهای هستند.
چهار کشور افغانستان، بلاروس، جمهوری اسلامی ایران و مغولستان در سازمان همکاری شانگهای دارای وضعیت ناظر بودند که جمهوری اسلامی ایران که تا سال گذشته به عنوان عضو ناظر حضور داشت، در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به عضویت کامل این سازمان درآمد. همچنین شش کشور شامل جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک فدرال نپال، جمهوری ترکیه و جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا شرکای گفت‌وگوی سازمان همکاری شانگهای هستند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در نطق خود در بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای با تاکید بر اینکه همگرایی در حوزه انرژی در سازمان همکاری شانگهای به توسعه بیشتر اقتصادی و نهایتا کاهش هزینه‌های امنیتی و اقتصادی و ثبات در منطقه و فرامنطقه کمک چشمگیری خواهد کرد، از آمادگی ایران برای ایفای نقش موثر در زمینه تأمین امنیت عرضه انرژی خبر داد.
نطق رئیسی در بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهایدر این اجلاس عضویت ایران به صورت رسمی در سازمان همکاری شانگهای توسط شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور ازبکستان به عنوان میزبان این اجلاس اعلام شد. همزمان با این رویداد علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت در توییتی نوشت: «لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای پس از تصویب در دولت، جهت طی تشریفات قانونی تقدیم مجلس شد.»
همچنین ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی خود در سازمان همکاری شانگهای در واکنش به عضویت دائم ایران در این سازمان با بیان اینکه عضویت کامل ایران در شانگهای «تغییری مثبت» به حساب می‌آید، عنوان کرد: ایران برای همکاری‌های منطقه‌ای نقش مثبتی را ایفا می‌کند. ما از پیوستن ایران به این سازمان به طور کامل حمایت می‌کنیم.
در ادامه سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به ازبکستان، در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای رئیسی با الکساندر لوکاشنکو رئیس‌جمهور بلاروس دیدار و گفت‌وگو کرد و در این دیدار با بیان اینکه نقشه راه ارتقای سطح همکاری‌های تهران-مینسک آماده شده است، به تشریح ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف به ویژه مسائل علمی و فناوری پرداخت و بیان کرد: ایران برای صادرات کالا و همکاری‌های مشترک با بلاروس آمادگی کامل دارد.
رئیس‌جمهور بلاروس هم در این دیدار با تاکید بر اهمیت تدوین نقشه راه ارتقای سطح همکاری‌های دو کشور، خاطرنشان کرد: بلاروس و جمهوری اسلامی ایران روابط بسیار خوبی با یکدیگر دارند و با توجه به ظرفیت‌های متقابل موجود، این روابط باید افزایش پیدا کند.
پس از آن رئیسی و شی جین پینگ سران دو کشور ایران و چین با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو و درباره مهم‌ترین مسائل مربوط به مناسبات دوجانبه برای ارتقای همکاری‌های اقتصادی گفتگو و تصمیم‌گیری کردند. توافق‌های اساسی درباره توسعه همکاری‌های راهبردی اقتصادی و تقویت چندجانبه‌گرایی، محور مذاکرات روسای جمهور ایران و چین بود. در این دیدار رئیس جمهوری خلق چین به صورت رسمی از رئیس جمهور اسلامی ایران دعوت کرد تا به چین سفر کند.
رئیس دولت سیزدهم در ادامه برنامه‌های سومین روز سفر به ازبکستان بعدازظهر جمعه با قاسم ژومارت توکایف رئیس‌جمهور قزاقستان دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیسی در این دیدار با تاکید بر اینکه ایران مصمم به اجرایی کردن توافقات صورت گرفته دو کشور در سفر رئیس‌جمهور قزاقستان به تهران است، ابراز امیدواری کرد که روابط دوجانبه ایران و قزاقستان به توافقات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز منجر شود.
رئیس‌جمهور قزاقستان هم در این دیدار با موفقیت‌آمیز ارزیابی کردن سفرش به ایران، بر اهمیت تسریع در اجرایی شدن کریدور قزاقستان، ترکمنستان، ایران و یکسان‌سازی تعرفه‌های گمرکی و حمل و نقلی بین سه کشور تاکید کرد.
رئیسی عصر جمعه در ادامه دیدارهای خود در سومین روز از سفر به ازبکستان عصر جمعه با نارندرا مودی نخست‌وزیر هند دیدار و گفت‌وگو و در این دیدار اظهار کرد: بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در صنعت نفت و گاز، حمل و نقل و به ویژه مسیر ترانزیتی چابهار-آسیای میانه و همچنین همکاری در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، می‌تواند زمینه مناسبی برای ارتقای سطح روابط و گسترش همکاری‌های ایران و هند فراهم کند.
نخست‌وزیر هند هم در این دیدار ضمن اعلام مخالفت کشورش با اعمال تحریم‌های یک‌جانبه از سوی یک کشور علیه کشور یا کشورهای دیگر، به نقش و اهمیت کلیدی بندر چابهار در حمل و نقل کالا در منطقه اشاره کرد و گفت: توسعه این بندر موجب توسعه اقتصادی کشورهای منطقه خواهد شد.
در بخش دیگری از این سفر، رئیسی و رجب طیب ادوغان سران دو کشور ایران و ترکیه در دیدار با یکدیگر، ضمن مرور توافقات صورت گرفته در سفر اخیر رئیس‌جمهور ترکیه به تهران و برگزاری هفتمین شورای‌عالی همکاری‌های اقتصادی دو کشور، بار دیگر بر تسریع در اجرای این توافقات تاکید کردند. در این دیدار دو طرف درباره تحولات منطقه از جمله مسائل سوریه، افغانستان و تحولات قفقاز هم گفت‌وگو کردند.
رئیس قوه مجریه در آخرین برنامه سفر خود به ازبکستان از مجموعه تاریخی میدان ریگستان در مرکز شهر سمرقند بازدید کرد و در جریان تاریخچه بناهای فرهنگی و آموزشی ساخته شده در میدان ریگستان قرار گرفت. این مجموعه تاریخی در دوره سلسله تیموریان با معماری ایرانی-اسلامی بنا نهاده شده و نام آن به رودخانه‌ای اشاره دارد که پیش از ساخت این میدان، خشک می‌شود و تنها ریگ‌های آن بجا می‌ماند.
بازدید رئیسی از مجموعه تاریخی میدان ریگستان شهر سمرقندرئیس جمهوری اسلامی ایران پس از پایان این سفر سه روزه و شرکت در بیست و دومین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و دیدار و گفت‌وگو با سران کشورهای ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، پاکستان، روسیه، چین، بلاروس، قزاقستان، هند و ترکیه، شامگاه جمعه سمرقند را به مقصد تهران ترک کرد و بامداد شنبه با استقبال محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور وارد فرودگاه مهرآباد شد.
رئیسی پس از بازگشت از ازبکستان و در فرودگاه مهرآباد درباره دستاوردهای این سفر اظهار کرد: نتایج حاصل‌شده از سفر به ازبکستان، نشان می‌دهد که تلاش دشمن برای به انزوا کشاندن جمهوری اسلامی ایران با تهدید و تحریم با شکست مواجه شده است و امروز همه کشورها علاقمند به گسترش همکاری‌ها و روابط خود با ایران هستند.
رئیس دولت سیزدهم با اشاره به اعلام ارتقاء عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای در نشست سمرقند گفت: عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای زمینه خوبی را جهت ارتباط با زیرساخت‌های اقتصادی منطقه برای فعالان اقتصای ایران فراهم می‌کند و از همه فعالان اقتصادی و بنگاه‌های تولیدی می‌خواهم با توجه به اقبال کشورهای منطقه برای همکاری با ایران و استفاده از کالاهای ساخت ایران، کار و تلاش خود را در مسیر بهره گرفتن از این فرصت، مضاعف کنند.
بازگشت رئیسی از ازبکستان
