به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از پایگاه خبری سایتِکدِیلی (SciTechDaily)، نامعلومترین موضوع در هنگام پیشبینی افزایش سطح جهانی آبها این است که چگونه از بین رفتن یخهای قطب جنوب با گرمشدن آبوهوا سرعت میگیرد. دو پژوهش انجامشده توسط محققان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در جنوب کالیفرنیا دادههای غیرمنتظره جدیدی را درباره چگونگی کاهش توده صفحه یخی قطب جنوب در دهههای اخیر آشکار کرد.
پژوهشی که بهتازگی در مجله طبیعت (Nature) منتشر شده است، نشان میدهد که چگونه زایش کوه یخ، یعنی جداشدن یخ از یخچالهای طبیعی، خط ساحلی قطب جنوب را طی ۲۵ سال گذشته تغییر داده است. دانشمندان دریافتند که لبه کوه یخی، توده یخی خود را قبل از اینکه فرصت جایگزینی آن با یخ دیگری پیش بیاید، از دست میدهد. این یافته شگفتانگیز، برآوردهای قبلی از اتلاف یخ قفسههای یخی شناور قطب جنوب از سال ۱۹۹۷ را دو برابر میکند: از ۶ میلیارد به ۱۲ میلیارد تن متریک. ریزش یخ ناشی از زایش کوه یخ، باعث تضعیف قفسههای یخی میشود و به یخچالهای قطب جنوب اجازه میدهد با سرعت بیشتری به سمت اقیانوس جریان پیدا کنند و افزایش سطح آبهای جهانی را تسریع میکنند.
به گفته دانشمندان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، لبه کوههای یخی قطب جنوب در حال فروپاشی است و هنگامی که قفسههای یخی کاهش مییابند و ضعیف میشوند، سطح جهانی دریاها افزایش مییابد.
در دهههای اخیر، گرمایش اقیانوس، صفحات یخی قطب جنوب را از طریق آبکردن آنها از زیر و نازکتر و ضعیفتر کردن آنها، بیثبات کرده است. ارتفاعسنجهای ماهوارهای فرایند نازکشدن را با ثبت تغییر ارتفاع یخ، اندازهگیری میکنند؛ اما تا زمان انجام این پژوهش، ارزیابی جامعی از تأثیر تغییرات اقلیمی بر زایش کوه یخ در سرتاسر اقلیم انجام نشده است.
خسارات ناشی از زایش کوه یخ تا حد زیادی از رشد قفسه یخی طبیعی پیشی گرفته است و به همین دلیل به نظر پژوهشگران بعید است که قطب جنوب تا پایان این قرن بتواند به اندازه قبل از سال ۲۰۰۰ رشد کند. در واقع، یافتهها حاکی از این هستند که میتوان انتظار خسارات بیشتری را داشت: به نظر میرسد طی ۱۰ تا ۲۰ سال آینده، بزرگترین قفسههای یخی قطب جنوب به سمت رویداد بزرگ زایش کوه یخ میروند.
جزئیات بینظیر گزارش جدید نشان میدهد که چگونه روندهای بلندمدت و الگوهای سالانه آبوهوا بر یخ تأثیر میگذارد. این جزئیات حتی بالا و پایین رفتن صفحههای یخی را در حالی به تصویر میکشند که دریاچههای زیر یخبندان به طور منظم مایلها زیر سطح، پر و خالی میشوند. یوهان نیلسون (Johan Nilsson) سرپرست آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، گفت: تغییرات ظریفی مانند این، در ترکیب با درک بهتر روندهای بلندمدت این مجموعه داده، به محققان کمک میکند تا فرایندهایی را که بر ریزش یخ تأثیر میگذارند، درک کنند و افزایش سطح دریا را در آینده تخمین بزنند.