سرمه ى من براى منع ریختن مو به چشم و سرمه ى من با شیرزنان و یا سفیده
ى تخم مرغ مسکن حرارت چشم و آبریزش آن است . نرم کننده ى سینه - ضد خفقان
مى باشم . خوردن پخته ى من با نبات و روغن بادام نیم گرم مانع خونریزى سینه
است . گلو را نرم مى کند سرفه و درد سینه را تسکین مى دهد. تنقیه ى آن جهت
زخم معده ، و ضماد آن با سرکه جهت رفع خناق ورمهاى گرم مخصوصا ورمهاى لثه
مفید است . مالیدن آن با زعفران روى محل نیش حشرات سمى نافع است .
در فارسى مرا گندم و نیم کوفته ى مرا بلغور نامند. عربى من حنطه است
. من اولین خوراکى هستم که انسان را به سوى خود جلب کردم و بطورى که در
قصص مذهبى آمده است ، براى اولین بار با آدم و حوا گفتگو کرده و نختسین
غذایى هستم که انسان اولیه خورده است : ((پدرم روضه ى رضوان به دو گندم
بفروخت - ناخلف باشم اگر من به جوى نفروشم )) - من مهمترین غله اى هستم که
انسان مصرف مى کند و کلیه ى مواد شانزده گانه اى که مورد نیاز ماشین بدن
انسان است ، در من جمع مى باشد، ولى متاءسفانه وقتى مرا با آسیاب هاى بزرگ
خرد مى کنید و با الک هاى خانه ریز الک مى نمایید، دوازده ماده مرا گرفته و
دور مى ریزند و به همین جهت است که آرد سفید هنرى جز سوختن ناقص ندارد، و
در معده ى شما تخمیر شده ، تولید یبوست مى کند. برشته و آب پز من دیر هضم و
نفاخ است ولى آرد من که با کمى نخاله باشد غذاییت زیاد دارد، مشروط بر
اینکه خمیر آن بر آمده و رسیده باشد. نان فطیر و نانى که آرد آن بسیار نرم
شده و در آن مطلقا سبوس نباشد مانند نشاسته دیر هضم بوده ، غذاییت چندانى
ندارد. من داراى انواع و اقسام بوده و بیش از دو هزار نژاد از من تاکنون
دیده شده است .
ترکیبات شیمیایى
هر چند مواد متشکله من در انواع مختلف فرق مى کند، ولى بطور متوسط درصد قسمت من مواد زیر دیده مى شود:
آب
65/13 درصد - سلولز 53/2 درصد - نشاسته و دکسترین 77/66 درصد - مواد قندى
45/1 درصد - مواد معطر 85/1 درصد - مواد سفیده اى و گلوتن 85/12 درصد -
چربى 75/1 درصد - ضمنا مقدار کافى املاح معدنى و ویتامین هاى گوناگون داشته
و براى انسان غذاى نسبتا کاملى هستم که تاکنون بدل خوبى براى من پیدا نشده
است . علاوه بر مصرف تغذیه ، من داراى اثر درمانى بسیار مى باشم .
اگر
آرد مرا بر روى پوست مالش دهید، التهاب و ورم آنرا از بین مى برم و به همین
منظور، از قدیم مرا در تسکین التهاب ، باد سرخ بکار مى بردند و براى این
منظور با مقدارى مواد ضد عفونى کننده همراه مى نمودند تا میکرب آنرا نیز از
بین ببرم . در صنعت از آرد من نشاسته مى گیرند. ضماد سوخته ى من با موم و
روغن جهت جلاى رخسار بى نظیر است - من چاق کننده و مقوى غرایز جنسى هستم ، و
بین غذاهایى که با من ساخته مى شود، سمنو از همه قوى تر است ، پخته من با
شکر و بادام به صورت حریره ، چنانکه کم کم خورده شود، درمان خونریزى سینه
است . ضماد پخته من با روغن زیتون جهت فروبردن ورمهاى گرم و آب پیاز جهت
ورمهاى سرد مفید است ، و با آب گشنیز جهت تحلیل ورمهاى گرم و خنازیر و غدد
مجرب است . پخته من با سکنجبین جهت بثورات آبکى سودمند مى باشد.
در
گذشته وقتى سگى انسان را مى گزید، عوام خمیر گندم را بر موضع گزیدگى مى
بستند و پس از باز کردن آنرا جلوى سگ مى انداختند. اگر آنرا سگ نمى خورد
آنرا دلیل هار بودن سگ گزنده مى دانستند. روغن گندم که از جوشاندن و پختن
گندم در روغن زیتون بدست مى آید. جهت رفع قوبا (زخم هاى جلدى که منشاء عصبى
دارد) مخصوصا قوباى اطفال و همچنین پاک شدن کک و مک و معالجه کچلى و ریزش
طبقات شاخى پوست مفید است .
زبان خوراکیها
غیاث الدین جزایری
