بامداد امروز علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی خبر داد که ایران ۱۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ از نسل دوم (IR-۲m) نصب کرده است. با این حال وی تاکید کرد که با توجه به مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ و برپایه توافقنامه ژنو، گاز UF۶ به این ماشینها تزریق نشده است.
اعلام نصب سانتریفیوژهای تازه از سوی جمهوری اسلامی ایران ابتدا جمعه گذشته توسط خبرگزاری آسوشیتدپرس منتشر شد. این خبرگزاری مدعی شد که ایران تعداد ماشین سانتریفیوژ را که نسبت به ماشینهای فعلی پیشرفتهتر و در نتیجه دارای توان غنی سازی بیشتر است، در بخش تحقیق و توسعه نطنز نصب کرده است.
آسوشیتدپرس در گزارشی به قلم جرج جان از وین که روز جمعه ۶ دی منتشر شده گفته است که مقامهای غربی این اقدام ایران را سوء تعبیر از توافق ژنو میدانند.
با این حال حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل هستهای در گفتگو با فرارو با رد این ادعا تاکید کرد: نصب ۱۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ نسل دوم (IR-۲m) توسط جمهوری اسلامی ایران نه تنها نقض متن توافقنامه ژنو محسوب نمیشود بلکه نقض روح حاکم بر توافق هم نیست.
وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال اجرای سریع توافقنامه ژنو است نه توقف آن گفت: تاکنون جمهوری اسلامی ایران تعهد خود به توافق نامه ژنو را به اشکال مختلف نشان داده است و بارها هم اعلام کرده است که به دنبال راهکاری برای اجرای این توافق است.
این کارشناس هستهای با بیان اینکه آنچه که از سوی آقای صالحی اعلام شده است نقض توافق ژنو محسوب نمیشود، گفت: توافقنامه نامه ژنو در دو بخش به صراحت تعهدات جمهوری اسلامی ایران درباره ماشینهای سانتریفیوژ را مشخص کرده است.
وی افزود: در یک بخش از بیانیه توافق ژنو آمده است ایران طی شش ماه، به سانتریفیوژهایی که نصب شدهاند ولی غنی سازی اورانیوم انجام نمیدهند گاز UF۶ تزریق ننماید و سانتریفیوژهای اضافی نصب نکند. در ادامه این بیانیه تاکید شده است ایران که طی شش ماه اول سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهایی از همان نوع جایگزین میکند.
بهشتیپور تصریح کرد: در بخش دیگری از بیانیه توافق ژنو تاکید شده است که مطابق برنامهها، تولید سانتریفیوژ در ایران در این شش ماه مخصوص به جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه آنچه که درباره نصب ۱۰۰۰ سانتریفیوژ اتفاق افتاده چیزی فراتر از توافق ژنو نیست گفت: بر اساس آنچه که آقای صالحی گفته است حکایت از آن دارد ایران در سال های اخیر 1000 سانتریفیوژ نسل دوم تولید کرده است و یقینا گزارش آینده یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران سقف ۱۹ هزار سانتریفیوژ را حفظ کرده است.
بهشتیپور در ادامه تاکید کرد: به نظر میرسد که استراتژی ایران تا تعیین تکلیف نهایی توافقنامه ژنو این است که همچنان سطح آمادگی فعالیت هستهای را حفظ کند تا در صورت هر نوع خلل در مسیر اجرای این توافقنامه، به برنامه هسته ایاش آسیبی وارد نشود.
وی درباره تاثیر حفظ سطح آمادگی برنامه هستهای گفت: حفظ سطح آمادگی برنامه هستهای میتواند قدرت چانه زنی ایران را در مذاکرات افزایش دهد. وقتی غربیها به ابزاری همچون تحریم مسلح است و در مذاکرات ایران را تهدید میکند ایران هم باید ابزار دفاعی در اختیار داشته باشد که حفظ سطح آمادگی برنامه هستهای میتواند به ابزار دفاعی برای ایران تبدیل شود.
این کارشناس مسائل هستهای در خاتمه گفت: طرح نمایندگان مجلس برای الزام دولت به غنی سازی ۶۰ درصد هم در راستای افزایش قدرت چانه زنی ایران در مذاکرات قابل تحلیل و تفسیر است.