به گزارش ایران اکونومیست، تحریمها و شرایط نابسامان اقتصادی موجب شده که برخی از مشتریانی که خودروی خود را جهت تعمیر به مکانیکی سپردهاند از دست بردن به قطعات خودرو و سرقت توسط مکانیک شکایت دارند. این روزها به گفته برخی صاحبان خودرو خبرهایی مبتنی بر اینکه قطعاتی که در معرض دید نیستند و اصل و سالم نیز هستند توسط مکانیکی با قطعه تقلبی تعویض میشود و قطعه اصل را در بازار سیاه به عنوان استوک میفروشند. در این بین کاتالیزور ازجمله مهمترین قطعاتی است که طرفداران زیادی دارد.
کاتالیست یا کاتالیزور قطعهای مهم در خودروهای نسل سوم و چهارم که دارای استانداردهای یورو سه به بالا هستند، است که با هدف کاستن از ایجاد آلایندگی و صیانت از محیط زیست نصب می شود. خروج دود از موتور خودرو بسیار سمی و آلاینده بوده بنابراین منبعی بر سر خروجی موتور و ابتدای خط اگزوز تعبیه شده که از یک پودر فشرده به نام کاتالیزور پر شده است. این پودر بسیار سرطانزا بوده اما ترکیبی از پودر طلا و سایر فلزات گرانبها به حساب میآید.
بررسیها نشان میدهد این خاک با ارزش حاوی فلزات گرانبهایی همچون طلا، افراد سودجو را وسوسه میکند تا با سوءاستفاده از ناآگاهی مالکان خودرو نسبت به جداسازی و سرقت آن اقدام کنند. قیمت این قطعه برای خودروهای تولید داخل به طور متوسط در مرز بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است و در صورتی که از خودرو جدا شود علاوه بر افزایش بار آلایندگی وسیله نقلیه ممکن است خطرات دیگری را متوجه راننده و سرنشینان کند.
در صورت برداشته شدن این قطعه از خودرو صاحب آن متوجه نخواهد شد و تنها نشانه را از افزایش صدای اگزوز میتوان متوجه شد. اما زمانی که افراد برای تست آلایندگی به مراکز معاینات فنی مراجعه میکنند خراب بودن کاتالیزور و یا سرقت این قطعه به اطلاع مشتری رسانده میشود.
تحریمهای ظالمانه یکی از مهمترین عوامل وارد نشدن این قطعه و افزایش قیمت داخلی آن است، هرچند اخیرا یک خط تولید در کشور راه اندازی شده اما واقعیت آن است که پاسخگوی نیازهای ۱۰۰ درصدی داخلی نیست و در چنین شرایطی برخی تعمیرکاران در رفتاری غیراخلاقی نسبت به جداسازی این قطعه از خودروی مراجعان میکنند.
سرقت کاتالیست خودروها حتی در سایر کشورها نیز وجود دارد و بر اساس نقل قولی از یک شیمیدان که دلایل افزایش سرقت مبدل کاتالیستی نصب شده در خودروها مورد بررسی قرار داده بود و وی عمده ترین این اقدام را بالا بودن قیمت «رودیوم» یکی از فلزات درون این قطعه عنوان کرد.
در صورت اطلاع مالک خودرو از چنین سرقیت باید جهت پیگیری موضوع به اتحادیه مکانیکها مراجعه کند تا جبران خسارت صورت گیرد اما به گفته برخی از مالباختگان که به اتحادیه رجوع کردهاند به در بسته خورده و آنها را به شورای حل اختلاف ارجاع دادهاند، اما این در صورتی است که طبق قانون اتحادیه مکانیکها مسئول رسیدگی به نوع موضوعها است.
بنابراین مشتریان باید برای امور تعمیراتی به مراکز مجاز و شناسنامهدار رجوع کنند ضمن اینکه خودروهای بدون کاتالیست یکی از عوامل اصلی آلودگی محیط زیست است و چنانچه دست سودجویان در این زمینه برای عموم مردم رو شود، در حقیقت با یک تیر ۲ نشان زده خواهد شد هم ممانعت از زیان مالی صاحبان خودروها و هم کمک به پاسداشت هوا و محیط زیست.
