این هشداری است که مسؤولان میدهند، در حالی که
برآوردها بیانگر آن است که شیوع «اچآیوی» از طریق روابط جنسی نامتعارف در
سالهای آینده ۵ برابر میشود و به اذعان کارشناسان، رشد انتقال ایدز،
آتشفشان این بیماری مهلک را در کشور شعلهور میکند، اگر آگاهی مناسب به
نسل جوان کشور داده نشود!
قاتل ۳۰ میلیونی
بیش
از ۳۰ سال از آغاز همهگیری جهانی ایدز گذشته است و در این مدت، حدود ۶۵
میلیون نفر به این ویروس مبتلا شدهاند، ۳۰ میلیون مبتلا جان باختهاند و
۳۳ تا ۳۵ میلیون نفر هم همچنان مبتلا هستند. البته طبق بررسیها، موارد
جدید بیماری ایدز در جهان رو به کاهش است که این موضوع، بارقه امیدی است که
ما هم میتوانیم این عفونت را شکست دهیم؛ به شرط آگاهیبخشی و پرهیز از
سانسور و اطلاعرسانی ناقص و با یک برنامه و مدیریت جدی و دقیق.
غمانگیزترین تراژدی
دکتر
مرضیه وحید دستجردی در زمان تصدی وزارت بهداشت بر این مدعا صحه گذاشت که
آموزش و اطلاعرسانی در رابطه با «اچآیوی» نقطه ضعف ماست و زمانی باید
خوشحال باشیم که همه آحاد جامعه در معرض اطلاعات مناسب و کافی قرار گیرند.
وی در همایش کشوری ایدز، اعلام کرده بود در حال حاضر تنها ۱۶ درصد ۱۵ تا ۲۴
سالههای ما در معرض اطلاعات مربوط به این بیماری قرار گرفتهاند و
متاسفانه ۸۴ درصد دیگر اطلاعات لازم را ندارند.
اکنون نیز کارشناسان
همچنان معتقدند میزان انتقال ایدز از طریق روابط جنسی نامتعارف نسبت به
سایر روشها، پایینتر، اما رشد آن خیلی بیشتر است. آنها تأکید میکنند رشد
ایدز تزریقی در کشور کنترل شده، اما رشد انتقال ایدز از طریق جنسی خیلی
بیشتر و نگرانکننده شده است و باید دقت داشت هر یک زن ویژه میتواند بطور
متوسط ۵ نفر را مبتلا کند.
در این میان جای خالی «آگاهی» در
رویارویی با این بیماری غمانگیز بیش از هر زمان دیگر اهمیت دارد. فراموش
نکنیم ایدز یک بیماری «رفتاری» است و بزرگترین سلاح در برابر آن «آگاهی» از
شیوههای عمل این ویروس خاموش، اما خطرناک است. خانوادهها و جوانان باید
محدوده رفتارهای پرخطر و شیوه برخورد با آنها را بیاموزند.
آموزش؛ اصل اول پیشگیری
چند
روز پیش، معاون بهداشتی وزیر بهداشت نیز «آموزش» را اصل و اساس پیشگیری و
کنترل ایدز در دنیا دانسته و گفته بود: تمام متخصصان، اندیشمندان و محققان
درباره انتقال ایدز از طریق مسایل جنسی به سه جمله رسیدهاند: «خویشتنداری،
ازدواج و در غیر این صورت، استفاده از ابزار ایمن در روابط جنسی».
دکتر
علیاکبر سیاری با بیان اینکه «چنین مباحثی باید ترویج و آموزش داده شود»،
بر لزوم حمایتهای اجتماعی از مبتلایان به ایدز تاکید کرده و گفته است: این
بیماران نیز حق حیات و زندگی عادی دارند و مانند دیگر افراد در جامعه شغل
میخواهند و باید همچون افراد معمولی در جامعه زندگی کنند.
کوه یخی یا آتشفشان ایدز
به
گفته وی، در حال حاضر ۲۶هزار مبتلا به «اچآیوی» مثبت در کشور شناسایی
شدهاند، اما به باور کارشناسان، در رابطه با وضعیت «اچآیوی» در کشور با
پدیده کوهیخی مواجه هستیم؛ یعنی همه افرادی که به اچآیوی مبتلا
شدهاند، لزوما اچآیوی+ نیستند و به همین دلیل توصیه اکید میشود هر کس
تصور میکند ممکن است با ویروس مواجه شده باشد و رفتار پرخطر داشته، به
مراکز مشاوره مراجعه و خدمات رایگان و محرمانه را دریافت کند.
بنا
بر تخمینهای برخی مسؤولان، ما ۳ تا ۴برابر شمار موارد شناخته و ثبت شده
بیمار مبتلا به ایدز داریم؛ یعنی در حال حاضر نزدیک به ۹۰ هزار مورد مبتلا
در کشور داریم که بسیاری از این افراد از وضعیت بیماری خود خبر ندارند و
شبکه بهداشتی کشور هم آنها را نمیشناسد! آنچه مسلم است اینکه الگوی انتقال
اچآیوی مثبت در حال تغییر است و بسوی الگوی انتقال جنسی پیش میرویم.
اگر دخالت مؤثر نباشد، کنترل «اچآیوی» از دست خارج و پیشبینی میشود تا
سال ۲۰۱۴، «اچآیوی» به جمعیت عمومی ورود پیدا کند و آتشفشانی وحشتناک را
به راه اندازد!
ایدزیها، بیمار هستند نه مجرم
در
این رابطه، تغییر نگرشها به اچآیوی و رفع انگ از مبتلایان نیز ضروری
است؛ این بیماری یک انگ و تبعیضی دارد که در تمام جوامع به نوعی وجود دارد،
اما باید توجه داشت این افراد، بیمار هستند و نه مجرم. البته انگ و تبعیض
وابسته به درجه آگاهی افراد است و تغییر نگرش و افزایش آگاهی زمان میبرد،
اما هر چه تبعیض کمتر باشد، بهترین کمک را به کنترل انتقال این بیماری
کردهایم.
افزایش دسترسی زنان آسیبپذیر به خدمات مشاوره و درمان
نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ همسران مصرفکنندگان مواد مخدر و زنانی
که خودشان مصرفکننده مواد مخدر هستند و زنانی که ارتباطات جنسی متعدد
دارند، زنان آسیبپذیر تلقی میشوند که میتوانند به مراکز مشاورهای
مراجعه کنند و خدمات رایگان بگیرند و این دسترسیها باید افزایش یابد.
همه خدمات محرمانه است
رئیس
مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت با بیان اینکه خدماتی که به زنان
ویژه از سوی سازمانهای مختلف داده میشود، عمدتا خدمات پیشگیری و مشاوره
است، به خبرنگار ما میگوید: سعی میکنیم همه خدماتمان محرمانه باشد تا
آنها احساس آرامش خاطر داشته باشند و به ما مراجعه کنند. دکتر محمدمهدی
گویا، میافزاید: اقدام دیگر اینکه از بین خودشان، کسانی که رفتارهای
پرخطرشان را کنار گذاشتهاند، در معرفی دیگران با ما همکاری میکنند. بر
این اساس پس از مراجعه این افراد به مراکز، خدمات پیشگیری، مشاوره و درمان
بیماریهای آمیزشی را انجام میدهیم و اگر خودشان راغب باشند، آزمایش
«اچآیوی» هم از آنها میگیریم.
تابوی اطلاعرسانی را بشکنیم
به
باور دکتر مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز، اینکه کشور ما تا کنون
موفقیت زیادی در کنترل رفتارهای پرخطر جنسی به دست نیاورده، به دلیل سانسور
اطلاعرسانی است و تا این تابو نشکند، نمیتوان از کنترل ایدز صحبت کرد.
این در حالیاست که با شفافسازی اطلاعات، به طور قطع در این زمینه موفق
خواهیم شد، زیرا به گفته دکتر محرز، در حال حاضر، امکانات بهداشتی کشور در
حد مطلوبی قرار دارد و مبتلایان با جدیدترین روشها، درمان میشوند، اما از
نظر آموزشی همچنان نگاه منفی برخی مسؤولان بر مسیر پیشگیری از این بیماری
سایه انداخته است. باید تابوی ایدز را بشکنیم و اعتماد مردم را جلب کنیم تا
به سوی مراکز مشاوره رفتاری بیایند.