«افشار فتح الهی» امروز (پنجشنبه) در گفت‌وگو با ایران اکونومیست با بیان اینکه مناطق آزاد با سه هدف تولید، صادرات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد شده‌اند، اظهار داشت: این رسالت در جهان نیز برای این محدوده‌ها هدف‌گذاری شده که به آن دست‌یافته‌اند، اما طی سال‌های گذشته مناطق آزاد ایران بخشی به دلیل عملکرد دولت‌ها و مدیران و بخشی به خاطر محدودیت‌های ایجاد شده، نتوانسته به اهداف خود به طور دقیق دست پیدا کند.
وی با بیان اینکه محدودیت‌ها مشکلاتی ایجاد کرده که نتوانستیم به رسالت‌ها و مأموریت‌های اصلی مناطق آزاد خوب عمل کنیم، تصریح کرد: رویکرد دولت بهره‌مندی از مناطق آزاد به‌عنوان مرکزی برای صادرات محصولات تولیدی در داخل این محدوده‌ها و حتی کشور است و مدیران نیز برنامه‌ریزی کرده‌اند تا در این مسیر حرکت کنند.
تولیدات مناطق آزاد صادرات محور است
فتح الهی خاطرنشان کرد: با بیان اینکه در منطقه آزاد قشم ظرفیت تولید محصولات دریا محور به‌صورت خاص و تولیدات مرتبط با انرژی مانند نفت، گاز و پتروشیمی استثنایی وجود دارد که فعال نشده است. در صورت فعال‌کردن حوزه اقتصادی به طور ویژه با استفاده از ظرفیت‌های موجود، جهش واردات و صادرات و مثبت شدن تراز تجاری در کشور و مناطق را شاهد خواهیم بود.
وی با بیان اینکه تولیدات مناطق آزاد صادرات محور است، گفت: تاکنون در هر دو حوزه تولیدات دریا محوری و انرژی، خام‌فروشی انجام شده است، درحالی‌که با جلوگیری از خام‌فروشی و با فراوری محصولات می‌توان ارزش‌افزوده بسیاری را وارد کشور و صادرات را متحول کرد
مدیرعامل منطقه آزاد قشم با بیان اینکه با فرآوری مناسب تولیدات می‌توان صادرات به کشورهای ثالث را نیز در دستور کار قرار داد، اظهار داشت: تولیدات دریایی صنعتی آباواجدادی برای ساکنان است و در این زمینه تجربه کافی نیز دارند. به همین خاطر می‌توانیم با فراهم‌کردن زیرساخت‌های کافی اشتغال ایجاد و ارزآوری را تضمین کرد.
وی تاکید کرد: برای تمام بخش‌ها که نیاز به توسعه دارند برنامه‌ریزی‌هایی در سه بخش انجام شده است که در بخش کوتاه‌مدت تا پایان ۱۴۰۱ زیرساخت‌هایی فراهم خواه شد؛ در برنامه‌های میان‌مدت در حوزه‌های اقتصادی و گردشگری تا سال ۱۴۰۴ شاهد تغییر خواهیم بود و بر اساس برنامه‌های بلندمدت در افق ۱۴۰۸ اهداف مناطق آزاد را تحقق خواهیم بخشید.
زیرساخت‌های بخش دانش‌بنیان ضعیف است
مدیرعامل منطقه آزاد قشم با بیان اینکه در زمینه فعالیت و تولید محصولات دانش‌بنیان اقداماتی را آغاز کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: پارک علم و فناوری و مرکز رشد از مراکز موجود در این منطقه برای فعالیت‌های بخش‌های دانش‌بنیان است که ظرفیت اولیه مناسبی محسوب می‌شوند.
وی افزود: اگرچه زیرساخت‌ها در بخش تولیدات دانش‌بنیان ضعیف است، اما در رشته‌های آی‌تی بیس کاری را با دانشگاه شریف آغاز کردیم تا مطابق برنامه‌ریزی‌ها بخش عمده‌ای از تولیدات را با ایجاد واحدهای دانش‌بنیان انجام دهیم.
فتح الهی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های امارات برای جذب ۱۰۰ هزار نفر فعال در زمینه هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵، تاکید کرد: این هدف‌گذاری برای جوانان ایرانی است، زیرا فقط کشور ما در منطقه در این بخش فعال است و افراد متخصص را تربیت می‌کند، به همین دلیل به دنبال جذب بخشی از نیروهای داخلی هستیم تا با فراهم‌کردن زیرساخت‌های مناسب تولیدات فراگیری در این بخش را شاهد باشیم به‌طوری‌که سفارش‌های جهانی را جذب کنیم.
تقویت ارتباط با کشورهای همسایه با هدف خنثی‌سازی تحریم‌ها
فتح الهی با بیان اینکه مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری، سیاست دولت خنثی‌سازی تحریم‌ها است، خاطرنشان کرد: در مناطق آزاد برنامه‌ریزی کرده‌ایم که ارتباط با کشورهای همسایه تقویت شود.
وی افزود: معتقدیم درصورتی‌که از گذشته ارتباط وسیع و گسترده با کشورهای همسایه برقرار می‌کردیم، می‌توانستیم در سال‌های اخیر وضعیت اقتصادی و تجاری بهتری را تجربه کنیم، زیرا ارتباطات تجاری و اقتصادی با همسایگان اساساً تحریم‌پذیر نیست.
وی تاکید کرد: ایران با تأمین نیازهای کشورهای همسایه می‌تواند صادرات خود را افزایش دهد به همین دلیل اولویت تجاری در مناطق آزاد، تجارت با کشورهای هم مرز قرار گرفته است که این روند در قشم آغاز شده است.
مدیرعامل منطقه آزاد قشم گفت: با افزایش مراودات و گسترش تجارت با کشورهای همسایه می‌توانیم سرمایه بیشتری را برای کشور جذب و از شرایط تحریمی عبور کنیم.
۵۰ درصد تخفیف برای مسافران قطر از قشم
فتح الهی با اشاره به ظرفیت ویژه اقتصادی گردشگری در جزیره قشم، تاکید کرد: امکانات و منابع طبیعی بسیار ارزشمندی در این منطقه وجود دارد که حتی به طور کامل به ایرانیان معرفی نشده است که با فراهم‌کردن زیرساخت‌های مناسب می‌توان این بخش را نیز فعال کرد.
وی با بیان اینکه زیرساخت‌های لازم برای جذب گردشگران داخلی و خارجی متناسب با استانداردهای بین‌المللی نیست، تاکی کرد: با بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقلی و اقامتی می‌توان شرایطی را فراهم کرد که میزان گردشگر رشد قابل‌توجهی پیدا کند.
مدیرعامل منطقه آزاد قشم اظهار داشت: در ۲۰ روز نخست فروردین هم‌زمان با ایام نوروز ۸۳۳ هزار گردشگر به مقصد قشم سفر کردند که نسبت به سال‌های پیش از شیوع ویروس کرونا رشد چشمگیری محسوب می‌شود، بر همین اساس افزایش ظرفیت‌ها موجب توسعه می‌شود.
وی با بیان اینکه منطقه آزاد قشم همراه با جزیره کیش برنامه مشترک و هماهنگی برای میزبانی از گردشگران جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر دارند، تصریح کرد: امکانات و ظرفیت‌هایی در دو منطقه وجود دارد که می‌توانند همپوشانی انجام دهند که با هماهنگی‌های مناسب امکانات کافی برای تردد با کشتی‌های کروز یا به‌صورت هوایی فراهم می‌شود.
فتح الهی خاطرنشان کرد: باوجوداینکه اساساً زمان مناسب برای فراهم‌کردن زیرساخت‌های مناسب را ازدست‌داده‌ایم اما برنامه‌ریزی وسیعی برای برگزاری این رویداد ورزشی در قطر انجام داده‌ایم و امیدواریم بتوانیم سهم خوبی را به نفع کشور مورد بهره‌برداری قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه استانداردهای لازم بین‌المللی در بنادر، فرودگاه‌ها، خطوط جاده‌ای و ریلی، حمل‌ونقل درون‌شهری و اقامتی با طیف گسترده وجود ندارد، تصریح کرد: به لحاظ امکاناتی، آمادگی پذیرش تیم‌های ورزشی را نداریم اما پذیرای بخشی از گردشگران و تماشاچیان باشیم.
مدیرعامل منطقه آزاد قشم گفت: می‌توانیم در حوزه تجاری برای این رویداد ورزشی بین‌المللی مؤثر باشیم و سهم ویژه‌ای را در تأمین کالاهای مصرفی قطر در این مدت به دست بیاوریم و از سوی دیگر ظرفیت‌های موجود در این جزیره را معرفی کنیم.
مدیرعامل منطقه آزاد قشم اظهار داشت: برآورد شده است که ۲۰۰ هزار نفر از هم‌وطنان ایرانی تمایل حضور در جام جهانی را دارند که اگر به‌عنوان‌مثال از تهران به قطر سفر کنند هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیون تومان را باید پرداخت کنند اما اگر همین افراد با اقامت قشم و کیش، فقط برای بازی‌ها خود را به قطر برسانند و برای اقامت بازگردند هزینه‌ها به ۵۰ میلیون تومان تقلیل پیدا می‌کند که به‌صرفه‌تر است.
وی افزود: در بخش گردشگران خارجی نیز بستگی دارد مسافران از چه کشوری باشند، زیرا با برخی از کشورها برای فراهم‌کردن شرایط اقامت مذاکراتی انجام شده است اما همچنان نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی در این زمینه داشت.
افزایش سطح درآمد ساکنان قشم متناسب با هزینه‌های مناطق آزاد
مدیرعامل منطقه آزاد قشم اظهار داشت: جانمایی مناطق آزاد در سکونتگاه‌ها موجب شد هزینه زندگی مردم افزایش پیدا کند. با وجود ضعف‌ها در بهبود شرایط مناطق اما ظرفیت‌های زیادی در قشم وجود دارد که می‌توان برای بهبود زندگی مردم از آن بهره برد.
وی با بیان اینکه متناسب با افزایش هزینه‌ها کیفیت و درآمد زندگی رشد نکرده است، تاکید کرد: باید شرایط اقتصادی همه ساکنان مناطق آزاد را بهبود بدهیم، به‌عنوان‌مثال نباید بیکار داشته باشیم زیرا اینکه جوانی در روستایی از منطقه آزاد قشم شغلی نداشته باشد شایسته کشور نیست.
فتح الهی با بیان اینکه بیکاری با رسالت مناطق آزاد و حتی هیچ اصول اقتصادی همخوانی ندارد، تصریح کرد: این مشکل باید حل و زیرساخت‌های لازم فراهم شود تا شاهد افزایش کیفیت زندگی مردم ساکن منطقه باشیم.
