موتور موشک قدیمی روسیه در مدار زمین منفجر شد

به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از اسپیس، ابر دیگری از زباله‌های فضایی متعلق به یک موشک قدیمی روسیه در مدار زمین ایجاد شده است.

نیروی فضایی ایالات متحده روز گذشته اعلام کرد که یک شیء در مدار زمین با نام "۳۲۳۹۸#" در تاریخ ۱۵ آوریل از هم پاشیده است و ۱۶ قطعه زباله فضایی مرتبط با این رویداد در حال حاضر در حال ردیابی هستند.

به گفته "آناتولی زاک"، روزنامه‌نگار و نویسنده مدیر سایت "RussianSpaceWeb.com"، شیء شماره "۳۲۳۹۸" یک "موتور اولاژ"(ullage motor) متعلق به یک موشک فضایی بود که به رساندن ۳ ماهواره روسی "گلوناس" به مدار زمین در سال ۲۰۰۷ کمک کرد.

موتورهای اولاژ  که به عنوان موشک‌های اولاژ نیز شناخته می‌شوند، موتورهای موشکی نسبتاً کوچکی هستند که سوخت مستقل دارند و ممکن است قبل از احتراق موتور اصلی، زمانی که موشک در وضعیت گرانش صفر قرار دارد، روشن شوند و شتاب حاصل از آنها باعث می‌شود سوخت مایع در مخازن اصلی موشک به سمت انتها ته‌نشین شود و جریانِ بدون وقفه به پمپ‌های سوخت و اکسید کننده را تضمین کند.

"گلوناس"(GLONASS) نیز نسخه‌ی روسی سیستم ناوبری شبیه به GPS است.

به گفته "جاناتان مک داول"، اخترفیزیک‌دان و ردیاب ماهواره که در مرکز اخترفیزیک "هاروارد-اسمیتسونیان" مستقر است، ماهواره‌های "گلوناس" با موشک "پروتون" روسیه به فضا رفتند و مرحله بالایی آن دارای دو موتور کوچک اولاژ بود.

وی در یک رشته توییت توضیح داد که موتورهای اولاژ، موشک مادر خود را کمی شتاب می‌دهند تا اطمینان حاصل کنند که سوخت تقویت کننده‌ها به درستی در مخازن برای راه‌اندازی مجدد موتور در مدار قرار می‌گیرد، چرا که به هر حال نمی‌توان برای راندن پیشرانه به سمت موتور تنها به نیروی جاذبه تکیه کرد.

"مک داول" می‌گوید در حال حاضر ۶۴ مورد از این موتورهای اولاژ که به عنوان "موتورهای SOZ" نیز شناخته می‌شوند، در مدار زمین وجود دارد و حداقل ۵۴ موتور SOZ تاکنون منفجر شده‌اند.

وی افزود: موتورهای SOZ در هنگام شلیک از تمام پیشرانه خود استفاده نمی‌کنند و آنها تمایل تاسف باری دارند که سال‌ها یا دهه‌ها بعد منفجر شوند و دسته‌ای از زباله‌ها را در مداری بسیار بیضوی باقی بگذارند.

وی در توییت دیگری گفت: این موتور SOZ که به تازگی منفجر شد، در یک مسیر بسیار بیضوی در اطراف زمین می‌چرخید و تا ۳۸۸ کیلومتر به زمین نزدیک و تا ۱۹ هزار و ۷۴ کیلومتر از آن دور می‌شد. بقایای آن نیز مدت زیادی طول می‌کشد تا وارد جو زمین شوند و بسوزند.

وی در انتها نوشت: بنابراین این رویداد قابل پیش‌بینی بود و به خوبی شناخته شده است، اما هنوز بسیار تاسف‌بار است.

زباله‌های فضایی یک مشکل رو به رشد برای اپراتورهای ماهواره و برنامه‌ریزان این ماموریت‌ها است. آژانس فضایی اروپا(ESA) تخمین می‌زند که در حال حاضر حدود ۳۶ هزار و ۵۰۰ قطعه زباله فضایی به عرض حداقل ۱۰ سانتیمتر در اطراف زمین می‌چرخد و مدار زمین احتمالاً حدود یک میلیون جرم با قطرهای بین ۱ تا ۱۰ سانتیمتر را در خود جای داده است.

گفتنی است که روسیه با آزمایش گسترده ضد ماهواره(ASAT) در نوامبر ۲۰۲۱ به جمعیت زباله‌های فضایی اضافه کرد. این کشور یکی از ماهواره‌های از کار افتاده خود را با موشک منهدم کرد و یک میدان زباله جدید در نزدیکی مدار ایستگاه فضایی بین‌المللی ایجاد کرد، به طوری که اپراتورهای ایستگاه فضایی مجبور به فراری دادن آن از شر زباله‌های روسی شدند.