به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از نوروساینس نیوز، بررسی جدیدی که در "دانشگاه هلسینکی"(University of Helsinki) و "بیمارستان دانشگاه هلسینکی"(HUS) انجام شده است، نشان میدهد که قرار گرفتن جنین درون رحم در معرض داروهای ضد صرع یا ضد افسردگی مادر ممکن است بر رشد شبکههای مغزی او تاثیر بگذارد. در این پژوهش، روشهای جدیدی توسعه یافتند تا راه را برای بررسیهای آینده در مورد اینکه داروهای رایج یا سایر شرایط محیطی چگونه بر مغز نوزاد تأثیر میگذارند، هموار کنند.
مادران باردار ممکن است برای بیماریهای خود مانند اختلال خلقی یا صرع، به درمان نیاز داشته باشند. در این پژوهش جدید، اثرات این درمانهای دارویی بر عملکرد شبکه مغز نوزاد مورد بررسی قرار گرفتند.
در این پژوهش، از نوار مغزی برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز هنگام خواب استفاده شد. "آنتون توکاریف"(Anton Tokariev)، از پژوهشگران این پروژه گفت: ما در پژوهشهای پیشین نشان دادهایم که بروز تغییرات در فعالیت قشر مغز هنگام خواب ممکن است اطلاعات مهمی را در مورد وضعیت عصبی نوزادان ارائه دهد.
این پژوهش نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض داروهای ضد صرع و داروهای ضد افسردگی طی دوره جنینی، به بروز تغییرات گسترده در شبکههای قشر مغز منجر میشود و این اثرات ممکن است به نوع قرار گرفتن در معرض دارو بستگی داشته باشند.
در مورد داروهای ضدافسردگی، این اثر در شبکههای قشر مغز بارزتر بود. در مقابل، قرار گرفتن در معرض داروهای ضد صرع، اثرات دارویی خاصی بر شبکههای گسترده مغز داشت. هر دو نوع دارو بر آن دسته از شبکههای مغزی تأثیر میگذارند که به تغییرات در مراحل خواب واکنش نشان میدهند.
"ماری ویدمن"(Mari Videman)، متخصص مغز و اعصاب کودکان در بیمارستان دانشگاه هلسینکی گفت: آنچه از نظر بالینی در یافتههای ما حائز اهمیت بود، این است که برخی از نتایج نوار مغزی، با رشد عصبی روانشناختی کودکان در مراحل بعدی زندگی مرتبط هستند. بروز تغییرات قویتر در شبکههای عصبی، انحراف بیشتر رشد را در دو سالگی پیشبینی میکرد.
رشد ابتدایی مغز
این گونه پژوهشها، روشی کاملا جدید را برای ارزیابی اثر عوامل دارویی بر رشد عملکرد مغز کودک ارائه میدهند.
پروفسور "سامپسا وانهاتالو"(Sampsa Vanhatalo)، از پژوهشگران این پروژه گفت: روش توسعهیافته بررسی نوار مغزی و ارزیابی ریاضی پیشرفته مرتبط با آن در مورد شبکههای عصبی مغز، پیشرفتهایی را در بررسیهای بالینی مربوط به توسعه عصبی ابتدایی ایجاد میکنند.
وانهاتالو باور دارد که این اقدامات مبتنی بر نوار مغزی، روزنهای را به روی مکانیسمهایی میگشایند که رابط میان سلولهای عصبی هستند. این پژوهش، فرصتی را برای مقایسه نتایج مشاهدهشده در کودکان با نتایج بررسیهای صورت گرفته روی مدلهای حیوانی در آزمایشگاه فراهم میکند.
چنین بررسیهایی برای درک مبانی اثرات دارو مورد نیاز هستند. به عنوان نمونه، آزمایش حیوانی مشابهی مورد نیاز است تا بررسی شود که مقدار یا زمان درمان دارویی مادر چگونه بر عملکرد مغز فرزندان تأثیر میگذارد.
وانهاتالو اضافه کرد: روشهای جدید ما، یک چارچوب تحلیلی کلی را برای حمایت از پژوهشهای گسترده آینده در مورد این پرسشها ارائه میدهند که رشد مغز جنین چگونه تحت تأثیر تغییرات محیط داخل رحم قرار میگیرد. چنین پژوهشهایی ممکن است بسیار فراتر از درمان دارویی مادر باشند و مواردی مانند تغذیه مادر، وضعیت فیزیکی کلی او و همچنین، تعداد بیشماری از عوامل محیطی دیگر را شامل شوند.
این پژوهش، در مجله "Frontiers in Neuroscience" به چاپ رسید.