امروزه محیط زیست با چالش ها و بحران های زیادی مواجه است از آنجا که محیط زیست میراثی برای آیندگان است و باید در راستای حفظ آن تلاش کنیم؛ حفاظت از آنرا امری انکارناپذیر می کند که به اعتقاد کارشناسان توجه به نقش آموزش، راهکاری اساسی و مطمئن برای کنترل و مدیریت این آسیب ها و برجسته کردن اهمیت حفظ محیط زیست است که بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست در این راستا برنامه های متنوعی را پایه گذاری کرده است که با اجرای آنها گام های ارزنده ای در این مسیر برداشته خواهد شد.
شاخص‌های پایداری محیط‌زیست ملی می‌شود
نورالله مرادی درباره اقدامات معاونت آموزش و مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست در راستای آموزش به خبرنگار محیط زیست ایران اکونومیست گفت: یکی از برنامه‌های اصلی این معاونت در سال جدید تهیه شاخص‌های پایدار ملی محیط زیست است که تاکنون در کشور نداشتیم که با توجه به اهمیت موضوع، برنامه ریزی های آن انجام شده است.
وی افزود: یک کار با اهمیتی که برنامه ریزی ها و مقدمات آن انجام شده و امسال نتایج آن تکمیل می شود، بحث تهیه شاخص های پایداری ملی محیط زیست است، تاکنون همیشه برای نشان دادن وضعیت محیط زیست و وضعیت پایداری آن در کشور به مطالعات و محاسبات شاخص ها در دانشگاه های جهانی وابسته بودیم مانند دانشگاه ییل در امریکا که شاخص عملکرد محیط زیست را مشخص می کند و برنامه ریزی ها بر همان اساس هم صورت می گیرد.
تاکنون همیشه برای نشان دادن وضعیت محیط زیست و وضعیت پایداری آن در کشور به مطالعات و محاسبات شاخص ها در دانشگاه های جهانی وابسته بودیم اما در صدد ملی کردن آن هستیموی ادامه داد: اما انتظار داریم امسال بتوانیم محاسبه شاخص های پایداری ملی محیط زیست را داشته باشیم یعنی این شاخص ها به صورت بومی و مطابق با شرایط جغرافیایی و محیط زیستی کشور تهیه شود، مضاف بر اینکه شاخص هایی که انتخاب می کنیم کاملا منطبق با اولویت ها و چالش های ملی است و بر اساس داده ها و اطلاعات ملی تکمیل خواهد شد.
ارزش گذاری اقتصادی به روش های پیشرفته دنیا
سرپرست معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، ارزش گذاری اقتصادی به روش های پیشرفته دنیا را یکی دیگر از کارهای در دست اقدام این معاونت اعلام کرد و گفت: یکی از دستاوردهای دفتر مدیریت اقتصاد و فناوری محیط زیست به عنوان زیرمجموعه این معاونت در سال ۱۴۰۰ این بود که سعی کرد نتایج مطالعات ارزش گذاری اقتصادی را وارد برنامه ریزی های سرزمینی و آمایش سرزمین کند، یعنی نتایج مطالعات در برنامه ریزی های سرزمینی قابل استفاده شود به همین دلیل روش مطالعات را تغییر داد و برای ارزش گذاری اقتصادی از روش نقشه سازی خدمات اکوسیستمی استفاده کرد.
وی افزود: قبلا ارزش گذاری به روش سنتی انجام می شد که مکان محور نبود اما با این روش جدید که در کشورهای پیشرفته اتحادیه اروپا و نیز کشورهایی که ارزش های اقتصادی را وارد برنامه ریزی می کنند، استفاده می شود و بر این اساس ارزش‌گذاری اقتصادی بر اساس میزان خدمات آن اکوسیستم مشخص می شود.
مرادی گفت: ما هم با مطالعاتی که در سطح جهان داشتیم این روش را برای اولین بار در سطح گسترده در کشور آغاز کردیم و در فاز اول که سال گذشته انجام شد و نتایج آن در ابتدای امسال گزارش می شود ۶ استان برای ارزش گذاری اقتصادی انتخاب شدند و مطالعات را بر اساس نقشه سازی خدمات آغاز کردند.
مرادی اظهار داشت: یکی از چالش های بزرگی که این طرح داشت و هنوز هم دارد؛ نقشه ها و اطلاعات پایه است که برای مدلسازی و نقشه سازی خدمات اکوسیستمی لازم است که اگر این طرح خوب پیش رود انتظار داریم که اطلس خدمات اکوسیستمی را در سطح ملی داشته باشیم، در این راستا که طرح ها با سرعت بیشتری پیش روند ابتکار عملی به خرج دادیم به این صورت که از سطح استان فراتر رفتیم و قرار شد در سطح منطقه آبخیز که چند استان را در بر می گیرد اجرا شود، اکنون در حال انجام مطالعات هستیم و قرار است اولین سری مطالعات در سطح آبخیز ابتدای امسال مشخص شود.
تدوین دستورالعمل های ارزیابی خسارات
سرپرست معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: یکی دیگر از فعالیت هایی که سال گذشته تقریبا نهایی شد تدوین دستورالعمل های ارزیابی خسارات بود، بر این اساس دستورالعمل ارزیابی خسارات تمام مواردی که بسیار دارای اهمیت بودند تهیه شده است، همچنین دستورالعمل ارزیابی خسارات در خصوص خطوط انتقال راه آهن، مخابرات، احداث پتروشیمی ، پالایشگاه های پتروشیمی و موارد دیگری از این دست مانند دپوی پسماند تهیه شده است.
وی افزود: در این راستا دستورالعمل برآورد خسارات و هزینه های ناشی از آتش سوزی جنگل ها و آتش زدن پسماند کشاورزی در مزارع در سال ۱۴۰۱ تکمیل می شود که می توانند برای مطالبه گری در خصوص خسارات محیط زیستی مورد استفاده قرار گیرند.
بازگشایی مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان
مرادی به برخی از مهمترین اقدامات معاونت آموزش در سال گذشته اشاره کرد و گفت: دانشگاه محیط زیست مرکزی آموزشی است که قدمت آموزشی ۵۰ ساله دارد که با توجه به مسائل و مشکلاتی که در دوره قبل به وجود آمد این مرکز منحل شد و ما آن فضا را از دست دادیم، در دولت فعلی توانستیم این مرکز را احیا کنیم و به عنوان مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان فعالیت خود را آغاز کرد، در این مرکز دوره های آموزشی برای کارشناسان، محیط‌بان ، مدیران و سیاست گذاران عرصه های مختلف مرتبط با محیط زیست برگزار می شود که بر این اساس مدیران و تصمیم گیران از وزارتخانه های مختلف دوره های آموزشی محیط زیستی را می گذرانند.در مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان دوره های آموزشی برای کارشناسان، محیط بان ، مدیران و سیاست گذاران عرصه های مختلف مرتبط با محیط زیست برگزار می شود تا در تصمیم گیری ها به اهمیت ملاحظات محیط زیستی واقف شوند.
وی تاکید کرد: در واقع اکنون در این مرکز به نوعی ترویج فرهنگ محیط زیست انجام می شود یعنی مدیران و تصمیم گیران بیشتر با فرهنگ محیط زیست و مسائل مرتبط با آن آشنا می شوند تا در تصمیم گیری ها به ملاحظات محیط زیستی بیشتر توجه کنند و آنرا در دستور کار داشته باشند. در واقع این یک مرکز با اهمیت از لحاظ قدمت و اهمیت آموزشی است و به نوعی مهد دانش محیط زیست محسوب می شود که سال گذشته فعالیت خود را با حضور سلاجقه رییس سازمان محیط زیست از سر گرفت.
ترویج فرهنگ محیط زیستی به عشایر
سرپرست معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: آموزش اقشار مختلف در حفظ محیط زیست بسیار مهم و تاثیرگذار است از این رو به دنبال جوامع جدید برای آموزش هستیم تا ترویج فرهنگ محیط زیستی را برای آنها داشته باشیم که یکی از آنها جوامع عشایری است که بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارند، بر این اساس تفاهم نامه ای را با وزارت جهاد کشاورزی با محوریت سازمان امور عشایری آماده کردیم که به زودی امضا می شود، جوامع عشایری ما با توجه به اینکه کوچنده هستند خیلی مهم است که در مسیر کوچ و یا در محل هایی که مستقر می شوند ملاحظات محیط زیستی را رعایت کنند.
عقاب طلایی نماد کانون مربیان فوتبال
وی افزود: یکی دیگر از این جوامع که آموزش محیط زیست برای آنها بسیار تاثیرگذار است جوامع ورزشی است، در دولت سیزدهم توجه ویژه ای به بحث ورزش داریم چون ورزشکاران می توانند الگوهای بسیار خوبی برای جامعه باشند از این رو ما با کانون مربیان فوتبال تفاهم نامه ای را امضا کردیم که با عقد این تفاهم نامه نماد تنوع زیستی را برای آنها انتخاب کردیم که یک گونه بسیار ارزشمند تحت عنوان عقاب طلایی است که هدف از این کار شناخته شدن بیشتر این گونه و تلاش برای حفاظت از آن است تا بیش از پیش حمایت شود.
مرادی اظهار داشت: بخش دیگر اینکه ما میزبان مراسم تجلیل از مربیان برتر لیگ فوتبال در سال گذشته بودیم که پیشکسوتان فوتبال در این مراسم حضور داشتند و آنجا هم درباره مسائل و فرهنگ محیط زیست صحبت شد و این هم بخشی از کارهایی بود که در حوزه فرهنگی انجام دادیم البته باید بگویم که این اقدامات آغاز فعالیت های ما در حوزه ورزش است.
ایجاد ورزشگاه های دوستدار محیط زیست
وی گفت: کار دیگری که انجام دادیم هماهنگی وزیر ورزش با رییس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص تجهیز ورزشگاه ها به شئونات و ملاحظات محیط زیستی است، در این راستا ورزشگاه های نمونه ای را معرفی کردند که کارهای تخصصی و کارشناسی و مسائل مربوط به حوزه محیط زیست را در آنها انجام دادیم تا آن ورزشگاه دوستدار و سازگار با محیط زیست شود، در واقع آن مولفه ها را مشخص کردیم و قرار است این موضوع هم امسال پیگیری شود و روی این ورزشگاه ها کارهای جدی انجام گیرد تا آن ملاحظات زیست محیطی با کمک سازمان محیط زیست و وزارت ورزش و جوانان به ثمر بنشیند.
وی اظهار داشت: برای این منظور بر اساس درخواست وزیر ورزش و جوانان نسبت به مطالعات زیست محیطی ورزشگاه های آزادی ، تختی و انقلاب اقدام کردیم ، موارد استخراج شده را به وزارت ورزش پیشنهاد می دهیم و آنها باید برای اجرای آن اقدام کنند، مثلا اینکه هر کدام از این ورزشگاه ها چند هکتار جنگل و فضای سبز دارند که به علت عدم آبیاری در حال خشک شدن هستند که پیشنهاد کردیم پساب‌های خود ورزشگاه و ساختمان‌های اداری آنرا تصفیه و با استفاده از سیستم بازچرخانی آب فضای سبز و جنگل ها را تامین و احیا کنند یا مثلا برای سالن ها و مجموعه های اداری به جای استفاده از برق شهری از پنل های خورشیدی و انرژی های پاک استفاده کنند یا از شیرهای پدالی و چشمی دار به جای شیرهای معمولی استفاده کنند تا از هدر رفت آب جلوگیری شود.
۹۰۱۴
