در قره‌باغ چه می‌گذرد؟

به گزارش گروه بین‌الملل ایران اکونومیست، روز گذشته(شنبه) ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان تلفنی در مورد وضعیت اخیر در قره‌باغ کوهستانی و منطقه مسئولیت حافظان صلح روسیه، گفتگو کردند.

در این گفتگو، پاشینیان به پوتین گفت: برای ارتش روسیه بسیار مهم است که سربازان آذربایجانی از مواضع خود در روستاهای «فرخ» و «پیرلر» عقب‌نشینی کنند.

همچنین پاشینیان خواستار تحقیق در مورد اقدامات حافظان صلح روسیه شده است.

پوتین و پاشینیان توافق کردند که برای حل بحران قره‌باغ کوهستانی تلاش کنند.

گزارش‌ها حاکی از کشته شدن سه سرباز ارمنی و زخمی شدن تعدادی دیگر در درگیری با نیروهای آذربایجانی است.

طرف ارمنی، جمهوری آذربایجان را به نقض مفاد بیانیه سه‌جانبه تضمین آتش‌بس در منطقه متهم می‌کند.

 کشته‌شدگان چه کسانی هستند؟ 

جدایی‌طلبان ارمنی قره‌باغ ابتدا گفته‌اند که دو سرباز کشته شده‌اند، اما بعداً اعلام کردند که 3 نفر کشته و 14 نفر زخمی شده‌اند و این سه نظامی ارمنی در حمله ارتش جمهوری آذربایجان با هواپیماهای بدون سرنشین بایراکتار TB2 کشته شدند.

خاطرنشان می‌شود که آن‌ها سربازان ارمنی برای دفاع از قره‌باغ کوهستانی با مشخصات: دیوید میرزویان متولد 1978، ایشخان اوهانیان متولد 1994 و آرارات تووسیان متولد 1990 هستند.

 ارمنستان منتظر پاسخ نیروهای حافظ صلح است 

ارمنستان می‌گوید انتظار «پاسخ‌های روشن» از نیروهای حافظ صلح روسیه در مورد تشدید تنش اخیر در قره‌باغ را دارد.

«ادوارد آغاجانیان» عضو فراکسیون حاکم «قرارداد مدنی»در پارلمان ارمنستان و رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان، گفت که نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان در حال پیشروی پشت سر نیروهای حافظ صلح روسیه هستند.

آغاجانیان گفت: مناطق تحت نفوذ نیروهای جمهوری آذربایجان در شرق قره‌باغ کوهستانی در 24 تا 25 مارس تحت مسئولیت نیروهای حافظ صلح روسیه است. در واقع در نتیجه این پیشروی، نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان از نیروهای حافظ صلح روسیه پیشی گرفته‌اند. بر اساس بیانیه سه‌جانبه 9 نوامبر، این منطقه تحت کنترل نیروهای حافظ صلح روسیه است. بنابراین، ما انتظار پاسخ دقیقی از شرکای روس در مورد شرایط و چگونگی این اتفاق داریم. انتظار داریم هر چه زودتر این مشکل حل شود و نیروهای مسلح آذربایجان به مواضع اصلی خود بازگردند. در حال حاضر روستای «فرخ» پشت سر نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان است. در نتیجه این پیشروی، نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان تا آنجایی که من اطلاع دارم، چندین موضع را گرفته اند. ما در مورد قره‌قولوخ صحبت می‌کنیم.

این نماینده مجلس ارمنستان عنوان کرد که طرف آذربایجانی در درگیری قره‌باغ از پهپادهای نظامی از جمله بایراکتار TB2 استفاده کرده و خاطرنشان کرد: ما در مورد یک روند تشدید خاص صحبت می‌کنیم و بنابراین سؤالات اولیه ما خطاب به شرکای روس بود، زیرا چنین مواردی در حوزه مسئولیت صلحبانان روس انجام شده است.

نظامیان مسلح ارمنی در 25 مارس گفتند که وضعیت همچنان متشنج است.

در 25 مارس، وزارت امور خارجه آذربایجان، ارمنستان را به فریب دادن جامعه بین‌المللی متهم کرد.

این وزارتخانه اطلاعات منتشر شده توسط طرف ارمنی را 'اطلاعات نادرست' خواند.

 نیروهای حافظ صلح روسی کجا هستند؟ 

نظامیان قره‌باغ می‌گویند که نیروهای حافظ صلح روسیه در عقب راندن نیروهای جمهوری آذربایجان شکست خورده‌اند.

آنها امیدوارند که طرف روسی قاطعانه عمل کند و به خروج نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان و بازگشت ساکنان به خانه‌های خود دست یابد.

از سوی دیگر، رژیم خودمختار قره‌باغ اعلام کرد که نیروهای حافظ صلح روسی در حال حاضر اوضاع را در مسیر «فرخ» و روستای «پیرلر» که ارامنه آن را «خرمورت» می‌نامند، زیر نظر دارند.

ساموئل بابائیان که به عنوان وزیر دفاع سابق منطقه خود مختار قره‌باغ معرفی شده بود، در گفت‌وگو با خبرگزاری «آزاتوتیون» گفت: طرف ارمنی باید خواستار بازگرداندن ارتفاعات «قره‌قولوخ» از روسیه شود. زیرا به پیشنهاد روسیه بود که ما موضع خود را تحویل دادیم.

وی گفت: بر اساس اطلاعاتی که در اختیار دارم، یک هفته پیش که تنش در روستاهای منطقه خوجالی افزایش یافت، نیروهای حافظ صلح روسیه پیشنهاد حذف مواضع ارمنی‌ها و آذربایجانی‌ها در این منطقه را دادند.

به گفته وی، پیشنهاد نیروهای حافظ صلح تنها توسط ارامنه اجرا شد و نیروهای مسلح آذربایجان بدون هیچ مقاومتی از سوی نیروهای حافظ صلح در این منطقه مستقر شدند.

در همین حال، «آراییک هاروتونیان» رهبر منطقه خود مختار قره‌باغ، افزایش فعالیت نظامی طرف آذربایجانی را ناشی از جنگ در اوکراین دانست و اعلام کرد: با توجه به جنگ روسیه و اوکراین، انتظار می‌رفت که طرف آذربایجانی این فرصت را داشته باشد که به تحریکات مختلف در قره‌باغ متوسل شود.

تماس «سرگئی شویگو» با «ذاکر حسن‌اف»  

روز گذشته «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه و «ذاکر حسن‌اف» وزیر دفاع جمهوری آذربایجان، تلفنی گفتگو کردند.

پیش از آن، وزارت دفاع روسیه در بیانیه ای با اشاره به نقض توافق سه جانبه از سوی جمهوری آذربایجان اعلام کرده بود که نظامیان جمهوری آذربایجان با استفاده از پهپادهای بایراکدار اقدام به حمله و پیش روی در مناطق تحت کنترل نیروهای حافظ صلح روس کرده اند.

به گزارش وزارت دفاع آذربایجان، این گفتگوی تلفنی به ابتکار شویگو انجام شد و اعلام شد: طرفین در مورد وضعیت کنونی آذربایجان، جایی که نیروهای حافظ صلح روسیه به طور موقت در آن مستقر هستند، همچنین امنیت منطقه و تعدادی دیگر از موضوعات مورد علاقه طرفین گفتگو کردند.

روز قبل گزارش شده بود که وزیر دفاع روسیه نیز با همتای ارمنی خود تلفنی گفتگو کرده است.

 تماس تلفنی دستیار وزیر خارجه آمریکا با باکو و ایروان  

«کارن دونفرید» دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا با «آرارات میرزویان» وزیر امور خارجه ارمنستان و «جیحون بایراموف» وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان تلفنی گفتگو کرد و اعلام شد که طرفین در حال گفتگو درباره مسائل امنیتی منطقه هستند.

به گفته وزارت خارجه ارمنستان، میرزویان این وضعیت را نتیجه نقض خط تماس جمهوری آذربایجان در قره‌باغ کوهستانی و مداخله آن در روستای «فرخ» توصیف کرد.

وی گفت که جمهوری آذربایجان تعهدات خود را که در بیانیه‌های سه‌جانبه منعکس شده، به شدت نقض کرده است.

طرفین همچنین در مورد روند عادی‌سازی روابط بین ارمنستان و ترکیه صحبت کردند.

طرف آمریکایی نسبت به قطع گاز به قره‌باغ و پیشروی نیروهای جمهوری آذربایجان ابراز نگرانی عمیق کرده و در بیانیه‌ای در توییتر اعلام کرد: ارمنستان و جمهوری آذربایجان باید از کانال‌های ارتباطی مستقیم برای کاهش فوری تنش استفاده کنند.

 پاسخ وزارت خارجه آذربایجان به ارمنستان: دلیلی برای تنش وجود ندارد 

وزارت خارجه آذربایجان نیز در همین خصوص اعلام کرد: بیانیه وزارت خارجه ارمنستان در 24 مارس که منعکس‌کننده اتهامات وارده به آذربایجان در ارتباط با تشدید اوضاع در منطقه است، تلاش دیگری از سوی این کشور برای گمراه کردن جامعه جهانی است. مواضع و موقعیت‌های منطقه در حال مشخص شدن است، هیچ دلیلی برای تنش وجود ندارد. طرف ارمنی با بزرگ‌نمایی تصنعی موضوع، درگیر اطلاعات نادرست است. در مورد مشکلات فنی خطوط لوله گاز در منطقه به دلیل شرایط بد جوی چند روزه، ارمنستان قصد دارد از این وضعیت به عنوان ابزاری برای دستکاری سیاسی استفاده کند. در حال حاضر تنها راه تضمین صلح و ثبات در منطقه، اجرای کامل مفاد بیانیه‌های مشترک از جمله خروج کامل گروه‌های غیرقانونی ارمنی از منطقه و عادی‌سازی روابط بر اساس قوانین بین‌المللی است.

 وزارت دفاع جمهوری آذربایجان: مواضع نظامی در حال مشخص شدن است 

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز در مورد وضعیت قره‌باغ بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد: گزارش‌های منابع ارمنی درباره تشدید اوضاع در سرزمین‌های آذربایجان، جایی که نیروهای حافظ صلح روسیه به طور موقت در آن مستقر هستند، حقیقت را منعکس نمی‌کند. مواضع و مکان‌های این ایستگاه در حال مشخص شدن است، هیچ درگیری یا حادثه‌ای رخ نداده است. منابع ارمنی به طور مصنوعی وضعیت را اغراق می‌کنند. هدف ایجاد فضایی است که می‌تواند باعث تنش عمدی شود و افکار عمومی را گیج و گمراه کند. دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

این وزارتخانه در خاتمه خاطرنشان می‌کند که یگان‌های ارتش جمهوری آذربایجان بر شرایط عملیاتی کنترل کامل دارند.

  روستاهای «فرخ» و «پیرلر»  

پیشتر طرف ارمنی وضعیت در روستای «پیرلر» منطقه خوجالی در قره‌باغ را متشنج اعلام کرده بود.

خبرگزاری ارمنی «آزاتوتیون» با استناد به اطلاعات نیروهای منطقه خودمختار قره‌باغ نوشت: نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان «خط تماس» را در مسیر روستای «فرخ» منطقه خوجالی نقض کردند.

همچنین گزارش شده که زنان و کودکان از جمعیت ارمنی روستای «پیرلر» تخلیه می‌شوند.

نیروهای ارمنی اعلام کردند که در تلاش برای مذاکره با طرف آذربایجانی همراه با نیروهای حافظ صلح روسی در قره‌باغ بوده و نگران استقرار تجهیزات نظامی طرف آذربایجانی هستند.

به گفته آن‌ها، پس از ایجاد یک پست توسط نیروهای حافظ صلح روسی در این روستا، هیچ اقدام جدی رخ نداد.

گفتنی است که در سال 2020، در نتیجه جنگ دوم قره‌باغ، جمهوری آذربایجان کنترل بخشی از منطقه قره‌باغ کوهستانی و 7 ناحیه اطراف آن را به دست گرفت.

بر اساس بیانیه 10 نوامبر که بین جمهوری آذربایجان، ارمنستان و روسیه امضا شد، جنگ متوقف شد و نیروهای حافظ صلح روسی در کریدور لاچین و در قره‌باغ مستقر شدند.

گفته می‌شود که بیشتر منطقه خودمختار قره‌باغ کوهستانی تحت کنترل رژیم جدایی‌طلب ارمنی و نیروهای حافظ صلح روسی است.

مناقشه قره‌باغ در سال 1988 آغاز شد. سپس درگیری‌های مسلحانه بین ارمنستان و آذربایجان رخ داد و قبل از توافق آتش‌بس در سال 1994، منطقه قره‌باغ کوهستانی آذربایجان و 7 منطقه مجاور آن اشغال شده بود.

نویسنده: حمید قدسی آذر کارشناس مسائل قفقاز و ترکیه

انتهای پیام/