به گزارش ایران اکونومیست، در ماده ۲ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف شده‌اند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنها برای افراد دارای معلولیت همچون سایر افراد فراهم شود.
همچنین در تبصره این ماده قانونی آمده است که وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند جهت دسترسی و بهره‌مندی افراد دارای معلولیت، ساختمان‌ها و اماکن عمومی، ورزشی و تفریحی، معابر و وسایل خدماتی موجود را در چارچوب بودجه مصوب سالانه خود مناسب‌سازی کنند.
در همین راستا و به منظور نظارت و هماهنگی جهت مناسب‌سازی همچنین نظارت بر اجرای ماده ۲ این قانون، در ماده ۳ نیز به تشکیل ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور اشاره شده است و به استناد ماده ۳ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مصوب سال ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی به منظور نظارت و هماهنگی جهت مناسب‌سازی و نظارت بر اجرای ماده ۲ قانون مذکور این ستاد تشکیل شد؛ تصمیمات ستاد برای کلیه دستگاه‌های مشمول لازم الاجرا و رئیس سازمان بهزیستی کشور دبیر ستاد، و دبیرخانه آن در سازمان بهزیستی کشور تشکیل شده است.
وظایف دبیرخانه ستاد
۱- دبیرخانه به عنوان بازوی اجرایی ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور، وظیفه نظارت بر اجرای ماده ۲ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت را بر عهده دارد.
پیگیری اجرای تصمیمات ستاد،تهیه دستور کار، زمان‌بندی جلسات، ارسال دعوت‌نامه و دستور جلسات برای اعضای ستاد و تنظیم صورت‌جلسات آن، ایجاد بانک اطلاعاتی موردنیاز مرتبط با مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری، پیگیری تشکیل جلسات ستادهای استانی و شهرستانی و دریافت گزارش‌ها از دیگر وظایف این دبیرخانه است.
در ادامه به چند سوال درخصوص ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور پاسخ داده شده است:
- دسترس‌پذیری و مناسب‌سازی به چه معناست؟
اقداماتی است که با هدف ایجاد محیط بدون مانع و قابل دسترس، جهت مشارکت افراد معلول در همه حوزه‌های زندگی و فراهم آوردن فرصت برابر به آنها در برخورداری از امکانات زندگی اجتماعی، همانند افراد غیر معلول، انجام می‌شود. دسترسی شامل سیستم حمل و نقل، محیط فیزیکی، اطلاعات، آموزش و پرورش، تکنولوژی، اشتغال، منابع مناسب ارتباطی و رسانه‌ای می‌شود.
- مناسب‌سازی مسکن چگونه است؟
مجموعه اقداماتی است که جهت انطباق و دسترس‌پذیری مسکن افراد معلول صورت می‌گیرد تا این افراد بتوانند متناسب با قابلیت‌ها و محدودیت‌های خویش از امکانات موجود به نحوه مطلوب استفاده کنند. نتیجه این امر استقلال هر چه بیشتر افراد معلول در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی در محیط مسکونی است.
-اهداف راهبردی ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور چیست؟
۱. توسعه، تقویت آگاه‌سازی و آموزش‌های عمومی و تخصصی، تغییر نگرش و نهادینه کردن فرهنگ مناسب‌سازی و محیط‌های بدون مانع با استانداردهای لازم.
۲. ارتقای سطح هماهنگی، پیگیری و نظارت بر اجرای قوانین و مصوبات مناسب‌سازی.
۳. بهبود ساختار تشکیلاتی مناسب‌سازی در دستگاه‌ها و به کارگیری نیروهای متخصص.
۴. نیل به ضمانت‌های اجرای قوانین مرتبط از طریق به‌روزرسانی قوانین، ضوابط آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و اولویت بخشی موضوع مناسب‌سازی در اقدامات دستگاه‌ها.
۵. افزایش توانمندسازی گروه‌های هدف از طریق رفع موانع و طراحی فراگیر.
۶. افزایش نظارت بر روند اجرای تمامی ضوابط و مقررات مصوب شده.
۷. تدوین استانداردهای لازم در مناسب‌سازی.
۸. ایجاد فرصت‌های برابر برای حضور تمامی گروه‌های هدف در جامعه.
۹. تقویت مشارکت و حضور گروه‌های هدف در جامعه.
۱۱. افزایش رضایت‌مندی آحاد جامعه به ویژه گروه‌های هدف از طریق طراحی فراگیر.
۱۲. توسعه کمی و کیفی فضاهای مناسب‌سازی شده.
- جامعه هدف ستاد هماهنگی و پیگیری چه گروه‌هایی هستند؟
۱) ذینفعان مدنی: شامل جانبازان، معلولان، سالمندان، مراکز دولتی و غیردولتی، نیروها و گروه‌های داوطلب
۲) ذینفعان حاکمیتی: قوه قضائیه، قوه مقننه، دولت، نهادها و سازمان‌های بین‌المللی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی کشور، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، شوراهای اسلامی شهر و روستا.
۳) ذینفعان سازمانی: کارکنان.
- ساختار مناسب‌سازی متشکل از چه دستگاه‌هایی است؟
ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور به استناد ماده ۳ قانون حمایت از حقوق معلولان با هدف هماهنگی، سیاست‌گذاری، نظارت، پیگیری، انجام امور تحقیقاتی و پژوهشی، فرهنگ‌سازی، آموزشی و پیگیری‌های حقوقی تشکیل شده است.
به منظور پیگیری اجرای مصوبات و سیاست‌های ستاد، نظارت بر امر مناسب‌سازی، ایجاد بانک اطلاعاتی، انجام مطالعات و تحقیقات راهبردی مناسب‌سازی، پیگیری تشکیل جلسات ستاد استانی و شهرستانی، تهیه گزارشات لازم و انجام امور دبیرخانه‌ای ستاد، دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور نیز به عنوان واحد اجرایی ستاد در سازمان بهزیستی تشکیل شد.
همچنین به منظور پیگیری سیاست‌های ستاد و هماهنگی و نظارت در سطح استانی، ستادهای هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی در سطح استان‌ها و کمیته‌های مناسب‌سازی در سطح شهرستان‌ها با ترکیب مشخص تشکیل شده‌اند.
- اما سامانه «معبر» چیست؟
دبیرخانه هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور سامانه‌ای به عنوان سامانه معبر با شماره ۳۰۰۰۰۱۲۳۲۲ فعال کرده که این سامانه با هدف برقراری ارتباط دوسویه افراد معلول، جانباز و سالمند و سایر افراد کم‌توان با سازمان بهزیستی و برطرف کردن مشکلات و معضلات موجود در زمینه دسترسی آنها به معابر و اماکن عمومی برای تسهیل تردد این افراد است که در اختیار عموم قرار گرفته است که پس از دریافت نظرات و بررسی نیازهای اعلام شده این دبیرخانه اقدامات لازم را برای مناسب‌سازی پیگیری می‌کند.
