اعتکاف، بیرون رفتن از خانه خویش و مصمم شدن بر حضور در خانه حضرت حق است. عبادتى مستحبى و تقرب جویانه و داوطلبانه و گریز از لذت گرایى و مهار حس خود محورى و برترى جوئى و بازگشت از قبله دنیاگرایان به سمت و سوى قلب و قبله هستى است. خود سازى، محاسبه نفس، توبه و نیایش، نماز و تلاوت قرآن و استمداد از آستان قدس ربوبى از دیگر برکات اعتکاف است.
اعمال روز سیزدهم رجب
روز سیزدهم ماه رجب مصادف با ولادت امیرالمؤمنین حضرت على(ع) است؛ و اوّلین روز از ایّام البیض است. روزه گرفتن در روز سیزده رجب، و دو روز بعد، ثواب فراوانى دارد. و هر کس که بخواهد عمل «امّ داوود» را به جای آورد، باید این روز را روزه بگیرد.
اعمال روز چهاردهم رجب
روزه گرفتن در روز چهاردهم رجب روز پاداش فراوانى دارد. در روایتى از رسول خدا (ص) مى خوانیم: «هرکس که روز چهاردهم ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند پاداشى به وى عنایت کند که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه بر قلبى خطور کرده باشد»
این شب، شب ارزشمندى است که چند عمل در آن وارد شده است:
اوّل: غسل
دوم: احیاى آن شب به عبادت که فضیلت بسیار دارد.
سوم: زیارت امام حسین (ع) که زیارت آن حضرت در شب و روز نیمه رجب مورد تأکید قرار گرفته است.
چهارم: شش رکعت نماز بگذارد (هر دو رکعت با یک سلام) و در هر رکعتى «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند .
پنجم: بجا آوردن سى رکعت نماز، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و ده مرتبه سوره «توحید» را بخواند، در روایتى از رسول خدا (ص) پاداش فراوانى براى این نماز ذکر شده است.
ششم: دوازده رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار «حمد» و یک «سوره» را مى خوانى و پس از پایان نمازها هر یک از سوره هاى «حمد»، «فلق»، «ناس»، «توحید» و «آیه الکرسى» و همچنین سوره «قدر» را چهار مرتبه مى خوانى و پس از آن، چهار مرتبه مى گویى:سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَر. سپس مى گویى: أللّهُ أللّهُ رَبِّی، لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً، ما شاءَ اللهُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ إِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.
این نماز را «سیّد» در «اقبال» از امام صادق(ع) روایت کرده است.
اعمال روز پانزدهم رجب
اول: غسل کردن
دوم: زیارت امام حسین (ع). در روایتى از محمّد بن ابى نصر نقل شده است که از امام رضا (ع) سؤال کردم: «در چه ماهى زیارت امام حسین (ع) بهتر است؟ فرمود: در نیمه رجب و نیمه شعبان»
سوم:بجا آوردن نماز جناب سلمان (همان گونه که در اعمال روز اوّل ماه رجب)
چهارم:چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و پس از سلام دستهاى خود را بگشاید و بگوید:
اَللّهُمَّ یا مُذِلَّ کُلِّ جَبّار، وَ یا مُعِزَّ الْمُؤْمِنینَ، اَنْتَ کَهْفى حینَ تُعْیینِى
خدایا اى خوارکننده هر ستمکار سرکش و اى عزت بخش مؤمنان تویى پناهگاه من در آن هنگام که از
الْمَذاهِبُ، وَاَنْتَ بارِئُ خَلْقى رَحْمَهً بى، وَ قَدْ کُنْتَ عَنْ خَلْقى غَنِیّاً،
راهها وامانده شوم و تویى که از روى مهرى که به من داشتى به خلقت من دست زدى در صورتى که از خلقتم بى نیاز بودى
وَلَوْلا رَحْمَتُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْهالِکینَ، وَ اَنْتَ مُؤَیِّدى بِالنَّصْرِ عَلى اَعْدآئى،
و اگر مهر تو نبود بطور مسلم من در زمره نابودان بودم و تویى که مرا بوسیله یارى دادن بر دشمنانم کمک دهى
وَ لَوْ لا نَصْرُکَ اِیّاىَ لَکُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحینَ، یا مُرْسِلَ الرَّحْمَهِ مِنْ
و اگر یارى تو نبود بطور حتم من از رسوایان بودم اى فرستنده رحمت از
مَعادِنِها، وَ مُنْشِئَ الْبَرَکَهِ مِنْ مَواضِعِها، یا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالشُّمُوخِ
معدنهاى آن و اى پدید آرنده برکت از جاهاى آن اى که مخصوص داشت خود را
وَالرَّفْعَهِ، فَاَوْلِیآؤُهُ بِعِزِّهِ یَتَعَزَّزُونَ، وَ یا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوکُ نیرَ الْمَذَلَّهِ
به بلندى مقام و رفعت و از این رو دوستانش به عزت او عزیز گردند و اى که پادشاهان طوق مذلت
عَلى اَعْناقِهِمْ، فَهُمْ مِنْ سَطَواتِهِ خآئِفُونَ، اَسئَلُکَ بِکَیْنُونِیَّتِکَ الَّتِى
را براى او بر گردن نهاده اند و از سطوتهاى او ترسانند از تو خواهم به حق بود کردنت که آن را
اشْتَقَقْتَها مِنْ کِبْرِیآئِکَ، وَ اَسئَلُکَ بِکِبْرِیآئِکَ الَّتِى اشْتَقَقْتَها مِنْ عِزَّتِکَ،
از کبریاى خود جدایش کردى و از تو خواهم به حق کبریایت که آن را از عزتت برگرفتى و
وَاَسئَلُکَ بِعِزَّتِکَ الَّتِى اسْتَوَیْتَ بِها عَلى عَرْشِکَ،فَخَلَقْتَ بِها جَمیعَ خَلْقِکَ
از تو خواهم به حق عزتت که بوسیله آن بر عرش مستولى گشتى و بدان سبب همه خلق خود را آفریدى
فَهُمْ لَکَ مُذْعِنُونَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ اَهْلِ بَیْتِهِ.
و همه به خداییت اعتراف دارند که درود فرستى بر محمّد و خاندانش.
امام صادق(ع) از امیر مؤمنان حضرت على (ع) نقل کرده است که: هر غم زده و اندوهگینى این دعا را بخواند، خداوند متعال اندوه و غم او را برطرف مى سازد.
پنجم: عمل امّ داوود، از مهمترین اعمال روز نیمه ی رجب، عمل «امّ داوود» است که به گفته ی علاّمه مجلسى: «شیخ صدوق»، «شیخ طوسى» و «سیّد بن طاووس»(ره) به سندهاى معتبر آن را نقل کرده اند. این عمل براى برآمدن حاجات و رفع اندوه و غم، حلّ مشکلات و دفع ظلم ستمگران بسیار مؤثّر است.
