به گزارش وزارت راه و شهرسازی، دیپلماسی حملونقل و افزایش سهم ترانزیت کشور از موضوعاتی است که همواره از سوی وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم مورد تاکید قرار گرفته و در این راستا، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی معتقد است با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی ایران، حملونقل کشور باید ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل دهد. در این زمینه وزارت راه و شهرسازی برای رساندن صنعت حملونقل به جایگاه واقعی خود طرح‌های بزرگی در دست اقدام دارد که از سال جاری گام‌های اولیه آن برداشته شده که از جمله آن می توان به توافقات انجام گرفته در این حوزه حمل و نقل با کشورهای همسایه از جمله پاکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان اشاره کرد.
در این مسیر رونق ترانزیت ریلی از اولویت‌های این وزارتخانه در حوزه حملونقل است که از طرق مختلف به ویژه کریدورهای ترانزیتی و حمل و نقل ترکیبی در سال جاری مدنظر قرار گرفته است. به همین خاطر وزارت راه و شهرسازی با تهیه و انتشار گزارشی اقدام به ارائه آمار۱۰ ماهه در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه حمل و نقل ریلی کرده است که آمارها حکایت از رشد و رکوردشکنی این حوزه نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
بر اساس گزارش وزارت راه و شهرسازی، میزان ترانزیت بخش ریلی در ۱۰ ماهه سال‌جاری ۱۵۶۰ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که میزان آن۵۴۰ هزار تن ثبت شده بود، ۱۸۹ درصد افزایش را نشان می دهد. بررسی روند ۱۰ ساله ترانزیت ریلی کشور نشان می‌دهد بیشترین میزان ترانزیت در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۶ معادل ۱۳۲۲ هزار تن بوده و عملکرد ۱۰ ماهه سال‌جاری در مقایسه با عملکرد ۱۰ ماهه سال ۹۶ در حوزه ترانزیت ریلی حاکی از افزایش ۱۸ درصدی است.
شیوع ویروس کرونا در ۳ سال اخیر اگرچه در حجم سفرها تاثیر کاهشی قابل توجهی داشته اما بااین حال در ۱۰ ماهه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بخش ریلی ۸.۳ میلیون نفر مسافر بیشتری را جابجا کرده و تعداد مسافر جابه‌جا شده در بخش ریلی طی این مدت ۱۶.۸ میلیون نفر است.
بررسی روند ۱۰ ساله جابجایی مسافر حاکی از آن است که بیشترین میزان جابجایی مسافر در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸ بوده که ۲۴ میلیون نفر ثبت شده است. مقایسه عملکرد ۱۰ ماهه سال جاری با عملکرد ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸، کاهش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد که البته با توجه به بحران کووید ۱۹ و قرنطینه‌ها و محدودیت‌های ایجاد شده امری طبیعی است.
محدودیت‌های جهانی مربوط به کووید ۱۹ تنها بر حملونقل مسافری تاثیر نداشته، بلکه روند حمل و نقل کالا و بار را نیز کاهشی کرده است. باتوجه به اینکه بیشترین کالاهای ترانزیتی و قابل حمل از طریق ریـل را محصـولات معـدنی تشـکیل می‌دهنـد، عواملی همچون تعطیلی معادن و کارخانه‌ها برای مبارزه با شـیوع ویـروس کرونـا، کـاهش سـطح تقاضـای داخلی به سبب رکود ناشی از شیوع بیماری، کاهش نیروی انسانی به منظور انجام عملیات تخلیه و بارگیری، عدم ورود کشتی‌ها به بنادر کشور به منظور انجام حمل و نقل ترکیبی (دریایی، ریلی)، مسدود شدن مرزها و کاهش محسوس کالاهای ترانزیتی، از دیگر عواملی بوده که به واسطه شیوع ویروس کرونا سبب‌ساز کاهش آمار در بخش حملونقل ریلی شده است.
بر اساس گزارش مرکز آمار، اطلاعات و پایش برنامه‌های معاونت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی، آمارهای اعلام شده، میزان بار حمل شده توسط بخش ریلی در ۱۰ ماهه سال‌جاری ۳۹ میلیون تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۲ میلیون تن، معادل ۷ درصد کاهش داشته است.
قابل ذکر است که سال ۹۹ بیشترین حجم حمل بار را به میزان ۴۲ میلیون تن ثبت کرده است.
