مرز بازرگان در شمال آذربایجان غربی از جمله مرزهای فعال کشور در طول دهه‌های مختلف تجارت ایران با کشورهای مختلف و کریدور ترانزیتی ایران به آسیا و اروپا بوده که حدود ۹۵سال از آغاز فعالیت آن در شمال غربی‌ترین منطقه کشور می‌گذرد.
جایگاه این مرز به حدی مهّم است که بیشترین میزان تجارت و ترانزیت مرزی در بین بیش از ۲۰ پایانه ورودی و خروجی ایران با کشورهای همسایه را در اختیار دارد و همواره نیز در این مسیر پیشتاز بوده و هست.
آذربایجان غربی طی سال های اخیر به یکی از استان های موفق و فعال در حوزه تجارت خارجی شامل صادرات و واردات و ترانزیت تبدیل شده که یکی از مهمترین عوامل رسیدن به این موفقیت در استان را می توان در فعالیت قابل توجه مرز بازرگان عنوان کرد.
این مرز علاوه بر اینکه درب ورودی به ترکیه و کشورهای اروپایی در حوزه تجارت خارجی به شمار می رود، یکی از نزدیکترین مرزها به حوزه دریای سیاه نیز محسوب می شود که می توان از این ظرفیت در راستای توسعه تجارت نیز بهره برد.
افزایش ۵۵درصدی صادرات از مرز بازرگان
مدیرکل گمرک بازرگان با بیان اینکه از ابتدای سالجاری، ۱۴۳ هزار و ۱۰۲ تن کالا از طریق این مرز صادر شده، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۵ درصد افزایش دارد.
رامین ظهیری بیان کرد: این محصولات شامل اقلام پتروشیمی، نباتی، کشاورزی، سنگی، اشیای سرامیکی و شیشه ای، قراضه و ضایعات از آهن و فولاد و محصولات نساجی است.
وی ارزش دلاری این مقدار کالای صادر شده در این مدت یک میلیارد و ۶۰۳ میلیون و ۹۸۷ هزار و ۲۲۶ دلار عنوان کرد.
به گفته مدیرکل گمرک بازرگان در این خصوص چهار هزار و ۸ فقره اظهار نامه صادر شده که سال گذشته در این مدت زمانی، این رقم ۲هزار و ۷۳۶ مورد بود و امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۶ درصد رشد داشته است.
ظهیری ادامه داد: همچنین در این مدت صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز یک میلیون و ۷۴ هزار و ۹۷۹ تن برآورد شده است، در حالی که سال گذشته در این مدت، ۷۴۶ هزار و ۸۷۸ تن بود، که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۴درصد رشد داشته است.
وی گفت: در این خصوص نیز تعداد ۱۸هزار و ۲۰۷فقره اظهار نامه صادر شده که ۲۹درصد بیشتر از پارسال است.
تردد بیش از ۲برابری مسافر از مرز بازرگان
مرز بازرگان علاوه بر فعالیت تجاری، در حوزه مسافری نیز بسیار فعال است و بخش قابل توجهی از مسافرت های بین ایران و ترکیه و کشورهای اروپایی از این مرز زمینی صورت می گیرد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان بیان کرد: در ۱۰ ماه امسال به دلیل رفع محدودیت های کرونایی، تردد مسافر از طریق این مرز به عنوان بزرگترین مرز زمینی آذربایجان غربی نسبت با ۳۲۱ هزار و ۴۰۱ نفر مسافر تردد نسبت به مدت مشابه سال گذشته تنها ۲.۵برابر افزایش یافته است.
جابر اکبرپور تعداد مسافران ورودی ایرانی را ۱۰۱ هزار و ۱۹۲ نفر و مسافران خروجی ایرانی را ۷۸ هزار و ۵۴۲ نفر عنوان کرد و افزود: شمار ورودی در همین مدت نسبت به سال گذشته ۸۱ درصد و خروجی ایرانی نیز ۱۰۰درصد رشد دارد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان شمار ورودی مسافران خارجی نیز در همین مدت ۸۴ هزار و ۵۴۲ نفر و شمار مسافران خروجی خارجی را نیز ۵۶ هزار و ۷۹۲ نفر بوده که به ترتیب ۱۲۵درصد و ۲۱۱درصد رشد داشته است.
وی همچنین با اشاره به اینکه طبق مصوبه ملی ستاد کرونا، این مرز از ۱۶ مهرماه سالجاری برای تردد مسافران به شرط داشتن جواب منفی آزمایش پی سی آر بازگشایی شده، ادامه داد: با شیوع بیماری کووید ۱۹ و در جهت کنترل این بیماری و نیز رعایت دستورالعمل های بهداشتی، پایانه های مرزی ایران و ترکیه برای تردد مسافران طی یک سال و نیم گذشته بسته شده بود و تردد صرفا برای ترانزیت کالا و تردد اشخاص مقیم و دارای اقامت ۲ کشور امکان پذیر بود.
اکبرپور ادامه داد: همچنین از زمان آغاز تردد مسافر نیز تعداد ۶۱۲دستگاه اتوبوس تردد کرده از این تعداد ۲۹۰دستگاه مربوط به ورودی و ۴۲۲دستگاه نیز خروجی می باشد.
تردد ۲.۵برابری کامیون از مرز بازرگان
مدیر پایانه مرزی بازرگان با اشاره به اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون تردد کامیون از این پایانه به ۳۲۱ هزار و ۴۰۱ دستگاه رسیده است، ادامه داد: این تعداد نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵۴ درصد افزایش نشان می دهد.
جابر اکبرپور همچنین با اشاره به اینکه این مرز یکی از پایانه‌های مهم زمینی کشور است، افزود: تمامی این ترددها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده که با حضور کارکنان مرکز بهداشت در نقطه صفر مرزی صورت می گیرد.
وی همچنین با اشاره به اینکه این پایانه به ویژه در ایام کرونا به صورت ۲۴ ساعته فعال است و تمامی کارکنان مستقر در این مرز به صورت شبانه روزی در حال فعالیت هستند، تاکید کرد: هرچند که در این ایام برخی از فعالیت‌ها مختل شده اما فعالیت این پایانه در امر واردات، صادرات و ترانزیت کامیون‌ها، همچنان ادامه دارد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان، عمده مقاصد ترانزیتی این کامیون‌ها را، مرزهای "باشماق"، "خسروی" و "آستارا" بیان کرد و ادامه داد: این میزان تردد، سهم عمده‌ای در بخش ترانزیت کشورمان دارد.
وی متوسط تردد روزانه کامیون از این مرز را ۷۴۷ دستگاه عنوان کرد و ادامه داد: امسال در مجموع ۸۷ هزار و ۲۴۸ دستگاه کامیون از کشور خارج شده و ۱۳۶ هزار و ۵۸۶ دستگاه کامیون نیز وارد کشور شده است.
اکبرپور عمده کالاهای صادراتی در این مدت را محصولات کشاورزی و پتروشیمی و مصنوعات سنگی و فلزی عنوان و مقاصد آنها را به کشورهای آسیایی و اروپایی ذکر کرد.
ترانزیت بیش از ۳۴۱ هزار تُن فرآورده دامی از مرز بازرگان
مرز بازرگان علاوه محصولات کشاورزی، پتروشیمی، نساجی و فلزات در ترانزیت، صادرات و واردات نقش فرآورده های دامی نقش اساسی و بی بدیل ایفامی کند
رییس شبکه دامپزشکی ماکو با اشاره به اینکه در ۹ ماه سال جاری، ۳۴۱ هزار و ۶۰۸ تن انواع فرآورده دامی پس از بازدید و نظارت‌های بهداشتی از طریق مرز بازرگان به خارج از کشور ترانزیت شده است.
فاطمه آیرم بیان کرد: از این میزان، ۲۶۱ هزار و ۶۰۰ تن فرآورده‌های دامی بود که از مبدا کشورهای ترکیه و اروپا بارگیری شده بود که پس از بازدیدهای بهداشتی در قرنطینه دامپزشکی بازرگان به کشورهای آسیایی ترانزیت شد.
وی عمده کالاهای ترانزیتی دامی را شامل انواع فرآورده های خام دامی، فرآورده های بیولوژیک و داروهای دامی عنوان کرد و افزود: ایران در این نقطه مرزی به عنوان پل ترانزیتی بین کشورهای غربی و آسیایی ایفای نقش می کند و در تسهیل تجارت منطقه‌ای تاثیرگذار است.
به گفته رییس شبکه دامپزشکی ماکو در این مدت از طریق قرنطینه مرز بازرگان، ۷۷ هزار و ۳۸۸ تن انواع فرآورده دامی نیز از کشورهای اروپایی وارد کشور شد که به طور عمده شامل گوشت منجمد، دارو، واکسن و خوراک ماهی بود.
آیرم همچنین در ادامه با بیان اینکه تعداد تخم مرغ نطفه دار وارد شده بیش از ۴۹هزار و ۹۹۹ قطعه بوده، ادامه داد: همچنین در این مدت ۲ هزار و ۶۲۰ تن داروی دامی و مکمل دارویی وارد شده است.
طرح ساماندهی مدیریت ترافیک مرزی، الگویی برای سایر مرزهای کشورپ
با توجه فعال بودن این مرز و ترافیک کامیون با توجه به رونق تجارت از این مرز در شمالی تر ین نقطه کشور شاهد صف های طولانی کامیون جهت ورود به گمرک بازرگان ساعتها یا چندین روز انتظار می کشند و این عمل باعث نارضایتی رانندگان و ایجاد مشکلات برای آنها می شد، در این راستا منطقه آزاد با مشارکت بخش خصوصی با ایجاد پایانه های نوبت دهی و ایجاد مکانی برای استراحت رانندگان باعث رونق بیشتر تردد کامیون از این مرز را شده است.
معاون لجسیتک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو با اشاره به اینکه پایانه نوبت دهی ناوگان خروجی از مرز بازرگان اولین تیرپارک استاندارد در مرزهای کشور بوده که با چنین سطحی از استانداردهای کیفی در ارایه خدمات و زیرساخت های ایمنی و امنیتی احداث شده است، گفت: با بهره برداری از این پایانه اولین حلقه از مجموعه اقداماتی که سازمان منطقه آزاد ماکو با هدف ساماندهی مرز بازرگان و پسکرانه آن آغاز کرده است، شروع شده است.
مهدی صفری طرح اولیه ایجاد این پایانه از سال ۱۳۹۵ آغاز و مقرر بود در سال ۱۳۹۷ به بهره برداری برسد ولی تا ابتدای سال جاری پیشرفت قابل ملاحظه ای نداشت، عنوان کرد.
وی مجموعه اقدامات سازمان در ساماندهی مرز بازرگان و پسکرانه آن از جمله ایجاد تیرپارک و سامانه هوشمند نوبت دهی و مدیریت ناوگان خروجی از مرز با هماهنگی شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور و دبیرخانه آن در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی در دست اجرا ذکر کرد.
صفری با بیان اینکه تیرپارک و سامانه هوشمند با مشارکت و سرمایه گذاری مشترک سازمان منطقه آزاد و بخش خصوصی ۷۰۰ میلیارد ریال هزینه ایجاد شده و عمده هزینه های آن توسط بخش خصوصی صورت گرفته است.
فعالیت رسمی پایانه لجستیک " آنا وطن"، افزایش تردد کامیونهای صادراتی
معاون لجسیتک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو همچنین در این خصوص اظهار داشت: ساماندهی ساختاری و فرآیندی مرز و پسکرانه مرز بازرگان به عنوان یکی از مهمترین مرزهای کشور با هدف ارتقای نقش منطقه ای این مرز به سطح استانداردهای بین المللی انجام می شود.
وی افزود: استقرار مهمترین مرز زمینی تجاری و مسافری کشور در منطقه آزاد ماکو و تبادلات تجاری بین المللی آن در نظام اقتصادی کشور و منطقه آزاد تاثیر بسزایی دارد.
مقدم همچنین با بیان اینکه ضرورت ساماندهی، دوچندان شده و شرایط فعلی به هیچ وجه در شان دروازه کشورمان به اروپا و ترکیه نیست، افزود: مشکلات مرز بازرگان به عنوان محور تجارت بین المللی در امر صادرات و منطقه باید مرتفع شود.
وی با اشاره به اقدامات توسعه ای زیر ساخت‌های لجستیکی در منطقه، افزود: با بهره داری از پایانه لجستیک "آناوطن" این تیرپارک بی نظیر در کشور شاهد ساماندهی مناسب کامیونهای خروجی و فراهم سازی تسهیلات مطلوب برای رانندگان هستیم ضمن آنکه با تکمیل مجموعه لجستیکی محور طلایی نیز ظرفیت‌های قابل توجهی به پشتیبانی‌های مرز بازرگان افزوده می شود و بزودی فاز اول این مجموعه هم به بهره برداری خواهد رسید.
حل مشکلات رانندگان با ایجاد پایانه لجستیکی "آنا وطن"
عبدالرضا کاظم زاده از رانندگان ترانزیتی منطقه آزاد ماکو و بومی این منطقه با قدردانی از مسوولان در جهت احداث پایانه لجستیک که در امر ساماندهی صف کامیون ها، کمک حال مردم منطقه و علی الحضوص رانندگان غیر بومی شده است، گفت: با راه اندازی این مجموعه کلیه مشکلات که از جمله ایستایی ساعتی، نبود امکانات رفاهی حل شده است.
وی اضافه کرد: من که خودم اهل این منطقه می باشم با پارک کامیونم در این تیر پارک، کارهای که در سطح منطقه داشته باشم حل کرده و در زمان نوبت خود با پیامک ارسالی که زمان خروج را مشخص می کند، به تیر پارک برگشته و در زمان خود به گمرک جهت خروج از کشور وارد می شوم.
هم اینک ۲ هزار کامیون‌دار و ۲۱ شرکت حمل و نقل بین المللی در منطقه آزاد ماکو فعالیت می‌کنند که طبق آمار، ۳۵ درصد حمل و نقل بین المللی کشور توسط این شرکت‌ها صورت می‌گیرد.
به گزارش ایرنا، گمرک بازرگان یکی از مبادی سه‌گانه تجارت مرزی ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت شبانه‌روزی در شمال آذربایجان‌غربی در داخل محدوده منطقه آزاد ماکو واقع شده است؛ این مرز که دروازه ورود ایران به کشورهای اروپایی به شمار می‌رود، در فاصلهٔ یک کیلومتری شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو در آذربایجان‌غربی قرار دارد.
گمرک بازرگان در سال ۱۳۰۵ شمسی راه‌اندازی شد و تنها مرز ۲۴ ساعته و بین‌المللی مابین ایران و ترکیه است.
آذربایجان‌غربی ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه، عراق و نخجوان دارد.
ایرنا
