نظام پایش شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات که توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران اندازه‌گیری می‌شود، بر مبنای سنجش، ارزیابی و تحلیل مفاهیم کلیدی فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأمین زیرساخت‌های فنی، آموزشی و پژوهشی به دست می‌آید و در برگیرنده سازوکارهای لازم برای ظرفیت سازی فنی و آموزشی در این حوزه است.
یکی از مفاهیم اصلی در نظام پایش، مجموعه کلیدی نشانگرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور است که در همسویی با اهداف کلان ملی، اسناد بالادستی و اهداف توسعه جهانی مانند اهداف توسعه هزاره و اهداف توسعه پایدار و با در نظر گرفتن نیازهای گزارش دهی به نهادهای بین‌المللی، تدوین شده است.
نتایج اندازه‌گیری شاخص‌های توسعه فاوا در ۶ ماهه اول امسال که از مجموعه کلیدی ۱۴۵ نشانگر احصا شده است، از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران منتشر شده است.
در این سند، ۴۴ شاخص در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران استخراج شده و ۵ شاخص بین‌المللی در این سند مورد ارزیابی قرار گرفته است.
چارچوب مفهومی تدوین سند نظام پایش شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، بر اساس توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، مقرون به صرفه بودن (Affordable ICT)، کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، دولت الکترونیک و دولت همراه (e-government and m-government)، سلامت الکترونیک (e-health)، تجارت الکترونیک در کسب و کار و خانوار، آموزش الکترونیکی (e-learning)، محتوای الکترونیکی (e-content)، کشاورزی الکترونیک (e-agriculture) ، اثرات اقتصادی و اجتماعی فناوری اطلاعات و ارتباطات، اشتغال پایدار در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجارت بین‌المللی محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات، محیط زیست و فناوری اطلاعات و ارتباطات، اثرات کلان اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات، زیرساخت‌های توانمند ساز، پژوهش در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، امنیت اینترنت، بسط قوانین و مقررات ناظر بر فضای مجازی و مهارت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات به دست آمده است.
نتایج ارزیابی شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات از توسعه فاوا در استان‌های کشور تا پایان ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که تنها ۶ استان در وضعیت مطلوب توسعه یافتگی قرار داشته و از متوسط کشور بالاتر هستند. در همین حال وضعیت ۱۰ استان قابل قبول و خوب است و ۱۴ استان نیز وضعیت آنچنان مطلوبی ندارند. در این میان اما وضعیت یک استان در زمینه شاخص توسعه یافتگی بسیار نامطلوب بوده و کم برخوردار از توسعه ICT است.
تهران، سمنان، یزد، البرز، اصفهان و قم در شاخص بالای توسعه یافتگی قرار دارند و وضعیت توسعه فناوری اطلاعات در استان سیستان و بلوچستان نامطلوب و غیرقابل قبول است.
در شکل زیر رنگ سبز توسعه یافتگی، رنگ نارنجی وضعیت قابل قبول، رنگ زرد وضعیت متوسط و رنگ قرمز وضعیت نامطلوب را نشان می‌دهد.
نتایج ارزیابی‌ها از دسترسی کشور به فناوری اطلاعات و ارتباطات حاکی از آن است که تعداد مشترکین تلفن ثابت به ازای هر ۱۰۰ نفر حدود ۳۱ درصد (۳۰.۹۲ درصد) و مشترکین تلفن همراه به ازای هر ۱۰۰ نفر به ۱۵۵ درصد (۱۵۵.۹۵ درصد) رسیده است.
میزان پهنای باند اینترنت بین‌الملل به ازای کاربران اینترنت حدود ۹۵ کیلوبیت بر ثانیه (۹۵۹۹۹.۵۳ بیت بر ثانیه) اعلام شده است.
همچنین نزدیک به ۶۸ درصد (۶۷.۹۱ درصد) خانوار دسترسی به رایانه دارند و بیش از ۷۰ درصد (۷۰.۶۵ درصد) خانوار دارای دسترسی به اینترنت هستند.
از حیث شاخص استفاده از فناوری اطلاعات نیز نتایج زیر به دست آمده است:
درصد افرادی که از اینترنت استفاده می‌کنند: ۶۶.۸۳ درصد
مشترکین پهن باند ثابت به ازای هر ۱۰۰ نفر: ۱۱.۲۵ درصد
مشترکین فعال پهن باند سیار به ازای هر ۱۰۰ نفر: ۱۰۵.۱۷ درصد
در شاخص مهارت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز نرخ باسوادی بزرگسالان (۱۵ سال به بالا) کشور ۸۴.۴۳ درصد اعلام شده است.
