کتاب «خاطرات خانه اموات» اثر فئودور داستایوفسکی با ترجمه مهرداد مهرین در انتشارات نگاه منتشر شد.
این اثر خاطرات مردی را بیان میکند که به تمام معنا «بورژوا» است. به عبارت دیگر وی نه میخواهد جهان را دگرگون کند نه دنبال صفای درون است. او به تمام معنا دل نگران خودش است.
از دیگران هم میترسد. مانند مرد زیرزمینی هم از آنها متنفر نبود زندگی دوستی و آزادیای که از آن دم میزند یا حیوان دوستی مفرطش را میتوان به نحو رادیکان نقدی اساسی بر زندگی جدید دانست یا به طور کامل ضد زندگی جدید دانست.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
«من گاهی فکر کرده ام که بهترین راه خرد و متلاشی کردن انسان به طور کامل، این است که کاری کاملاً پوچ و بی فایده به او واگذار کنیم. اگرچه کاری که زندانی انجام میدهد برای خود بی فایده و خسته کننده است، نفس کار بی مقصد و بی فایده نیست. او آجر میسازد، در مزارع کار میکند، خانه بنا میکند و غیره. حتی گاهی به کار خود دلبستگی نشان میدهد و میکوشد آن را بهتر و سریعتر از رفقای خود به انجام رساند. ولی اگر او محکوم شود که آب را از ظرفی توی ظرف دیگر بریزد و سپس باز از آن ظرف در ظرف دیگر بریزد و یا این که شن را در هاون بکوبد و یا یک مقدار خاک به عقب و جلو ببرد، من یقین دارم در این صورت یا او در عرض چند روز انتحار خواهد کرد و یا این که یکی از رفقای خود راخواهد کشت تا فوراً از این ننگ و زبونی نجات یابد.»
«الکساندر بتروویچ» در اصل یک نجیبزادة روسی بود. او بر اثر حسادت، همسرش را کشت و فورا خود را به پلیس معرفی کرد. پلیس او را به ده سال حبس با اعمال شاقه محکوم کرد و پس از پایان این مدت او به اقامتگاه محکومین واقع در شهر «ک» فرستاده شد تا عمر خود را در آنجا به پایان آورد. یعنی او به یک کولونی محکومین، که کمی دورتر از شهر واقع شده بود، تعلق داشت، اما میتوانست در شهر «ک» به سر برد. او در این شهر با تدریس زبان فرانسه و… لقمهنانی به دست میآورد. البته تدریس برای محکومین در شهرهای سیبری امری بعید، نبود، زیرا کسی غیر از آنها از زبان فرانسه و رشتههای مختلف تعلیم و تربیت اطلاعی نداشت. خاطرات خانة اموات، اثر داستایوسکی به سرگذشت ده سالة الکساندر پتروویچ در زندان با اعمال شاقه اختصاص یافته است. داستایوسکی در بخشی از این داستان ماجرای محبوبیت خود در زندان سیبری را شرح میدهد و ضمن معرفی زندانیان دیگر سرگذشت غمانگیز آنها را به طرزی بدیع، حکایت کرده و پرده ازبرخی اسرار درونی انسان برمیدارد.