سجاد بوربور کارشناس اقتصادی در گفت و گو با ایران اکونومیست گفت: در حال حاضر دلار در صرافی ملی ۲۶هزار و ۸۸٠ تومان، دلار نقدی حدود ۲۸ هزار و ۲٠٠ تومان و دلار نیمایی حدود ۲۴هزار و ۹٠٠ تومان است.
وی افزود: در این تحلیل، دلار از مسیر برابری قدرت خرید ارزش‌گذاری و سال پایه به دلایلی سال ۸۱ در نظر گرفته می شود همچنین تورم موردنظر تفاوت رشد نقدینگی با رشد اقتصادی یا همان تورم واقعی است.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: کف نقدینگی بر حسب دلار به صورت میانگین بعد از هر جهش ارزی سال های ۹۱، ۹۷ و ۹۹ حدود ۱۷٠ میلیارد دلار بوده است در حال حاضر نقدینگی حدود ۴هزار و ۳٠٠ میلیارد تومان است و با رشد اقتصادی حدود ۴ درصد و تورم جهانی ۳ درصد، کف و سقف ارزش دلار روی کاغذ تا حالا ۲۵ هزار تومان و ۳۱هزار و ۶٠٠ تومان است.
بوربور تاکید کرد: نقدینگی تا پایان سال حدودا ۴۸٠٠ همت پیش بینی می شود که سقف و کف ارزش دلار روی کاغذ ۲۸هزار و ۵٠٠ تومان و ۳۶ هزار تومان می‌شود و ارزش دلار باقیمت دلار متفاوت است و ارزش دلار روی کاغذ (قیمت ذاتی) است و قیمت دلار، قیمت روز دلار در بازار است.
سجاد بوربور در پاسخ به این پرسش که آیا دولت مانند دهه ۸٠ می‌تواند نرخ ارز را سرکوب کند، این گونه پاسخ می دهد: در بهترین حالت، سال ۱۴٠٠ صادرات نفتی، صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات حدود ۷٠ میلیارد دلار است به عبارتی دیگر ۷٠ میلیارد دلار، ارز به کشور وارد می شود از طرفی دیگر حدودا ۷٠ میلیارد دلار هم برای واردات رسمی، قاچاق و واردات خدمات هزینه وجود دارد در نتیجه ورودی و خروجی ارز در کشور هم دیگر را خنثی می‌کنند و ارزی نمی‌ماند که دولت بخواهد از این محل قیمت ارز را سرکوب کند.
وی در ادامه این گونه بیان می کند: طبق گزارش بانک مرکزی در سه‌ماهه اول ۱۴٠٠ حدود ۳ میلیارد دلار سرمایه خارج شده است و اگر به‌صورت خطی بررسی شود تا پایان سال ۱۴٠٠ حدود ۱۲ میلیارد دلار سرمایه خارج خواهد شد در نهایت احتمال سرکوب نرخ ارز توسط دولت بسیار کم‌رنگ می‌شود.
وی اظهار داشت: انتظار می رود در مذاکرات وین فضایی ایجاد شود که سیاه و سفید نیست بلکه خاکستری است و فضای خاکستری یعنی مذاکرات فرسایشی و آزادی منابع بلوکه شده قطره چکانی است.
وی افزود: همان‌طور که گفته شد در حال حاضر نقدینگی حدود ۴۳٠٠ همت است و با مفروضات دیگر کف و سقف ارزش دلار روی کاغذ تا حالا ۲۵ هزار تومان و ۳۱هزار و ۶٠٠ تومان است و تا پایان سال نقدینگی حدود ۴۸٠٠ همت پیش بینی می شود و سقف و کف ارزش دلار را روی کاغذ ۲۸ هزار و ۵٠٠ تومان و ۳۶ هزار تومان پیش بینی می‌شود البته این موضوع به این معنا نیست که قیمت دلار به صورت هیجانی تا حدود ۲۲ هزار تومان افت نکند اما ماندگار نخواهد بود.
سجاد بوربور اظهار داشت: اخیرا شاهد دلار هیجانی ۳۳ هزار و ۵٠٠ تومان بودیم که تا ۲٠ هزار و ۷٠٠ تومان افت کرد و در کانال ۲۵ هزار تومان زمان طولانی تثبیت شد و همین طور در سال ۹۷ دلار هیجانی ۱۹ هزار و ۳٠٠ تومان شد سپس در کانال ۱۱ هزار تومان مدتی تثبیت شد در نتیجه قیمت دلار می‌تواند به صورت هیجانی از ارزش خود فاصله بگیرد و این اتفاق فرصت سودآوری برای فعال اقتصادی ایجاد می‌کند.
این کارشناس اقتصادی گفت: سال ۹۶ که آرامش در بازار حاکم بود، قیمت دلار به‌صورت میانگین ۴ هزار تومان بوده است و از سال ۹۶ تا اکنون قیمت مسکن در تهران به صورت میانگین به گفته بانک مرکزی ۶ برابر شده است و از سال ۹۶ تا کنون قیمت مسکن از بازارهای سهام، خودرو، بیت کوین و ...کمتر رشد کرده است بنابراین دلار ۲۴ هزار تومانی خودش را با مسکن هماهنگ کرده است و در شرایط فعلی به دلایل زیادی مسکن نمی‌تواند افت یا رشد خاصی داشته باشد پس اگر دلار افت شدیدی کند و مسکن افت نکند، در میان‌مدت سرمایه‌گذاران در حوزه مسکن، دارایی خود را نقد کرده و دلار ارزان را می‌خرند که این موضوع خروج سرمایه را تشدید می‌کند و دلار به قیمت تعادلی خود بر می‌گردد همچنین این اتفاق در بازارهای دیگر هم رخ خواهد داد و خروج سرمایه را افزایش می دهد.
بوربور خاطر نشان کرد: بانک مرکزی به پشتوانه دلارهای نفتی که در دسترس نبوده پایه پولی را افزایش داده است و اگر منابع بلوکه شده به‌صورت قطره چکانی آزاد شود باید به سمت ترازنامه بانک مرکزی برود.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: بررسی لایحه بودجه پیشنهادی سال ۱۴٠۱ نشان می دهد که:
۱.درآمد دولت نسبت به سال ۱۴٠٠ حدود ۴۶ درصد رشد داشته است
۲.هزینه دولت نسبت به سال ۱۴٠٠ حدود ۵ درصد رشد داشته است.
۳.مالیات نسبت به سال ۱۴٠٠ حدود ۶۲ درصد رشد داشته است.
۴. حقوق و دستمزد نسبت به سال ۱۴٠٠ حدود ۱٠ درصد رشد داشته است.
۵.دولت حدود ۳٠٠ همت کسری عملیاتی دارد که ۵٠ درصد آن از محل واگذاری دارایی سرمایه‌ای و ۵٠ درصد آن از محل واگذاری دارایی‌های مالی جبران می‌شود.
۶.دولت در قسمت واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای حدود ۳۸۱ همت فروش نفت دیده و در قسمت واگذاری دارایی‌های مالی حدود ۱۳۷ همت قرض از صندوق توسعه ملی را دیده است.
۷.واگذاری دارایی‌های مالی نسبت به سال قبل 30 درصد کاهش پیدا کرده است.
بوربور خاطر نشان کرد: لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴٠۱ نسبت به بودجه‌های گذشته واقعیت اقتصاد ایران را بهتر نشان می‌دهد و به ظاهر این بودجه انقباضی است.
وی افزود: در بودجه ۱۴٠۱ پیش‌بینی شده است که به‌صورت میانگین روزانه ۱۲٠٠٠٠٠ بشکه نفت صادر می شود و شرایط نسبت به سال ۱۴٠٠ بهتر دیده نمی‌شود و احتمال تورم ۵٠ درصدی مشابه سال ۱۴٠٠ وجود دارد.
بوربور تاکید کرد: در بودجه ۱۴٠۱ دولت ۳۸۱همت از محل فروش نفت و ۱۳۷ همت از صندوق توسعه ملی تأمین کند که با هم ۵۱۸ همت می‌شود و اگر روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت ۶٠ دلاری با دلار ۲۳ هزار تومان بفروشد و سهم شرکت نفت در نظر گرفته شود عدد ۵۱۸ همت پوشش داده می‌شود در صورتی که دولت در سال ۱۴٠٠ تا کنون حدود ۱۴ میلیارد دلار ارز ۴هزار و ۲٠٠ تومانی داده است و اگر این مقدار را بخواهد دوباره بدهد، این بودجه کسری بسیار بالایی خواهد داشت و اگر هم ارز ۴ هزار و ۲٠٠ تومانی حذف شود تورم بسیار سنگینی در کالا و خدمات به وجود می‌آید.
سجاد بوربور در پاسخ به این پرسش که با این تورم چگونه هزینه‌های جاری دولت فقط ۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است، گفت: در نیمه دوم سال ۱۴٠٠ لایحه متمم بودجه ارائه می‌شود و حداقل ۳٠ درصد هزینه‌های جاری دولت افزایش پیدا می‌کند که حدود ۲۹٠ همت است همچنین دولت می‌تواند ۹٠ همت از کسری ۲۹٠ همتی خود را از محل فروش اوراق پوشش دهد و به احتمال بسیار بالا ۲٠٠ همت آن را از محل پایه پولی پوشش خواهد داد.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: با ضریب تکاثری ۷.۸ و رشد پایه پولی ۲٠٠ همتی، نقدینگی حدود ۳۳ درصد رشد خواهد کرد و در یک فضای خاکستری ارزش دلار را در سال ۱۴٠۱ تا ۴٠ هزار تومان افزایش می یابد .
وی در ادامه این گونه بیان می کند: حال اگر دولت با گفتار درمانی یا هر حرکت هیجانی قیمت دلار را پایین نگهدارد فاصله قیمت دلار با ارزش دلار به‌شدت افزایش پیدا می‌کند که در کوتاه مدت امکان پذیر است و به صورت تاریخی در ۲٠ سال گذشته هر وقت چنین اتفاقی افتاده خروج سرمایه سنگینی رخ می‌دهد و بعد از مدتی دلار حرکت بزرگی می‌کند و متغییرهای کلان اقتصادی تأخیر دارند ولی دروغ نمی‌گویند.
