علی شریعتی در مورد تجارت ایران و عراق و الزامات گسترش آن اظهار کرد: بیشتر جریاناتی که در دو سال اخیر در عراق اتفاق افتاد، به واسطه منازعات و درگیری‌های سیاسی داخل عراق بود که تاثیر زیادی در موضوعات اقتصادی هم داشت. این چالش‌هایی که در روند طبیعی عراق اتفاق افتاد به بهانه کرونا هم پیوست داده می‌شد اما این موضوع محلی از اعراب ندارد و کل ماجرا در سطح سیاسی بود. انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و ... عراق را بسیار تحت تاثیر قرار داد. برای اولین بار در تاریخ عراق ارزش پول ملی این کشور به یکباره دچار نوسان شد که این هم اختلالی در بازار ایجاد کرد.
وی افزود: سیستم بازاریابی ما در عراق کمی با دیگر کشورها متفاوت است، استراتژی ما باید حفظ و توسعه بازار باشد ولی دیگر کشورها هم بیکار ننشسته‌اند. برای مثال بعد از اتفاقاتی که برای ارزش پول ترکیه افتاد که در چند وقت اخیر بی‌سابقه بوده، برای بخش صادراتی و برون‌مرزی ترکیه کاهش ارزش پول ملی این کشور، قیمت کالای ترک برای صادرکنندگان کاهش یافته و مزیت رقابتی برای آنها ایجاد شود تا بتوانند از استراتژی رخنه استفاده کنند.
شریعتی تصریح کرد: وقتی یک تاجر ترک قبلا کالایی را 100 دلار می‌فروخت، معادل 700 لیره را به داخل منتقل می‌کرد اما امروز همین 100 دلار معادل 1350 لیره است که زمانی حتی به 1800 لیره هم رسید. یعنی این تاجر می‌تواند 2 برابر گذشته برای کشور خلق ثروت کند و سودآوری کنند. همین استراتژی را چین با پایین نگه داشتن ارزش یوآن در دنیا پیش می‌برد تا کالاهای تولیدی خود را غیرقابل رقابت کند. این موضوع قدرت ترکیه را برای حضور در بازار عراق و دیگر بازارهای صادراتی افزایش می‌دهد. ترکیه حدود 220 تا 230 میلیارد دلار صادرات دارد که صادرات غیرنفتی این کشور حدود 6 تا 7 برابر صادرات غیرنفتی ایران است. عراق هم برای ترکیه یک بازار نزدیک، سریع، پرمصرف و جذاب است.
عضو اتاق بازرگانی ایران در ادامه متذکر شد: کشورهای عرب‌نشین خصوصا به رهبری عربستان، بسیار علاقه‌مند به رخنه، حضور ایجاد ارتباط با عراق هستند و می‌خواهند در این زمینه فعال باشند. بنابراین ما باید توجه داشته باشیم که اگر غفلت کنیم ممکن است بازارهای خود را از دست بدهیم.
وی با انتقاد از فعالیت‌های جزیره‌ای در عراق گفت: ما باید منابع خود را در بازار عراق تجمیع کنیم. الان از گوشه و کنار می‌بینیم که یکی از اپراتورهای موبایل کارهایی را در عراق می‌کند، موسسات بزرگ خصولتی هم کارهایی را پیش می‌برند، در دولت از چند جناح سعی می‌کنند فعالیت‌هایی در این کشور داشته باشند. همه اینها باید تجمیع شود و زیرنظر یک چتر باشد. اینطور که هر کسی جزیره عمل کند درست نیست.
شریعتی اضافه کرد: خطر جدی که وجود دارد این است که موسسات بزرگ خصولتی در ایران بسیار خوشنام و دارای فعالیت هستند، متاسفانه در عراق این ویژگی را ندارند. باید کار بخش خصوصی در این میان مشخص شود، این فعالیت‌های دولتی باعث ایجاد شبهه می‌شود که برآیند آن برای ما خیلی مثبت نیست. با نوع فعالیتی که دارند؛ عمدتا با شکست مواجه می‌شوند و از محل بیت‌المال، مالیات و پول این مردم و مملکت است. اینها باید با برنامه‌ریزی بیشتری حضور پیبدا کنند.
وی بیان کرد: چرا باید یک اپراتور چند میلیون دلار را به عراق ببرد که کارهای بدون هدف است. یا یک شرکت خصولتی پروژه‌هایی را انجام دهد و شکست بخورد؟ اشکالی ندارد و هرکسی می‌تواند کار کند اما باید بین اینها یک هماهنگی باشد. ما نمی‌توانیم دخالت کنیم که این کار را نکنند اما یک ستاد فرماندهی جامعی باید در مورد عراق باشد وگرنه کارهای جزیره‌ای در حوزه عراق ثمربخش نیست.
شریعتی همچنین خاطرنشان ساخت: از آنجا که در بازار عراق همه طیف‌ها و کشورها حضور دارند، الزاما قوانین و قواعدی که ما در داخل ایران داریم حاکم نیست. مردم عراق به دنبال بهره‌برداری‌های سیاسی نیستند. دولت عراق بارها اعلام کرده که ما به دنبال دخالت نیستیم. حالا ایران کمک‌های سیاسی یا نظامی می‌کند پروتکل‌های خاص خود را دارد ولی دوست ندارند دولتی‌های ایران در عراق تجارت کنند چراکه آنها را متصل به قدرت دانسته و این را یک بازی عادلانه نمی‌دانند. یعنی می‌گویند اینها دولت هستند و زور ما به دولت نمی‌رسد. تجار عراقی به تجار ایرانی احترام می‌گذارند اما به کارهای دولتی نه! چراکه می‌گویند اینها قدرت نامحدود دارند و ممکن است به ما آسیب بزنند. بنابراین گرچه کار شرکت‌های بزرگ خصولتی مثبت است ما باید سعی کنند که در کارهای برون‌مرزی زیرساخت درست کنند و خود فعالیت مستقیم نکنند چون خروجی لازم را ندارد.
ایلنا
