سازمان غذا و دارو چندین بار تأکید کرد که این اتفاق بدون هماهنگی با آنها رخ داده و استاندارد کشورها ممکن است قبل از ارسال محصولات دچار تغییر شده باشد.
حالا اما با مطرح شدن دوباره اهمیت توجه به استفاده از سموم و آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی، احمدحیدری، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، به این موضوع می‌پردازد. به‌گفته او، سالانه حدود ۳۰هزار تن از این ترکیبات شیمیایی در کشاورزی استفاده می‌شود. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که باقی‌ماندن بخشی از سموم روی این محصولات در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به ایجاد انواع سرطان‌ها، اختلالات هورمونی، ناباروری، کاهش ضریب هوشی و... شود.
استفاده از این سموم چقدر می‌تواند مضر باشد؟
چنانچه فرایند تامین و استفاده از آفت‌کش‌ها در کشور بدون دقت و خارج از اصول توصیه‌شده باشد، می‌تواند منشأ مشکلات محیط‌زیستی و بهداشتی متعددی شود. از نظر محیط‌زیستی، مصرف نادرست آفت‌کش‌ها می‌تواند منجر به ایجاد گونه‌های مقاوم آفات در برابر سموم، طغیان آفات درجه دوم، اثرات نامطلوب بر موجودات غیرهدف مانند پارازاتیوئیدها و شکارگرهای آفات و... شود. از نظر بهداشتی هم مصرف غیراصولی آفت‌کش‌ها منجر به مسمومیت‌های حاد و مزمن می‌شود.
در مسمومیت حاد با آفت‌کش‌ها، اثر آن در کوتاه‌مدت مثلا ۲۴یا ۴۸ساعت بعد ظاهر می‌شود و با نشانه‌هایی مانند سردرد، سرگیجه، تهوع، آبریزش، آلرژی‌های پوستی و سوزش چشم همراه است. در این مواقع باید فورا به پزشک مراجعه شود.
مسمومیت‌های مزمن با آفت‌کش‌ها، حاصل تماس طولانی‌مدت با غلظت‌های پایین سموم (معمولا کشاورزان با این نوع مسمومیت روبه‌رو هستند) یا ورود تدریجی باقیمانده کم آفت‌کش‌ها از طریق مصرف محصولات کشاورزی آلوده به بدن است.
مسمومیت‌های مزمن در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست و معمولا زمانی بروز می‌کنند که کار چندانی برای معالجه نمی‌توان انجام داد. براساس مطالعات صورت گرفته، تأثیرات مزمن باقی‌ماندن آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی می‌تواند به‌صورت ایجاد انواع سرطان، اختلالات هورمونی، ناباروری، کاهش ضریب هوشی و... نشان داده شود.
چه اقداماتی می‌توان برای کاهش باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی قبل از مصرف انجام داد؟
این اقدامات کاملا به نوع و باقیمانده آفت‌کش و محصول موردنظر وابسته است. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد بعضی اقدامات می‌تواند تا حدودی باعث کاهش باقیمانده سموم در محصولات تولیدی شود؛ مثلا پوست گرفتن بعضی میوه‌ها مانند سیب، گلابی، خیار و.... قبل از مصرف می‌تواند تا حدودی باقیمانده بعضی از سموم را که روی میوه هستند، کاهش دهد.
نقش شست‌وشوی میوه‌ها و سبزی‌ها هم مخصوصا با شوینده‌های متداول مانند مایع ظرفشویی در کاهش سموم مؤثر است. البته باید به این نکته توجه کرد که فاصله بین آخرین سمپاشی در زمان تولید تا زمان مصرف محصول کشاورزی نقش مهمی در کاهش باقیمانده سموم دارد که هر چه این زمان بیشتر باشد به سلامت محصول کمک بیشتری می‌کند.
