کنکور از سال ۱۳۴۸ در کشور آغاز شد و داوطلبان زیادی هر ساله برای قبولی در دانشگاههای برتر در آن شرکت میکنند و برخیها هم به لطف سهمیههای متفاوت بدون تلاش علمی مجاز به انتخاب رشته در دانشگاه مورد نظر خود میشوند.
سهمیههای متفاوتی سالانه در کنکور سراسری برای اقشار خاص جامعه لحاظ میشود که یکی از آنها با عنوان «انتقال و تغییر رشته» شناخته شده و تنها شامل فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاه هاست که میتوانند بعد از قبولی در هر دانشگاهی در همان رشته مورد نظر خود به دانشگاه والدینشان انتقال یابند و مابقی درس خود را در آن جا ادامه دهند، البته این امتیاز از سوی دیوان عدالت اداری خلاف قانون شناخته شده و آن را باطل کرده اند، اما مجدد آن را برگزار کرده اند.
دستور العمل اجرایی بخشنامه ایجاد تسهیلات برای فرزندان اعضای هیأت علمی، حد نصاب نمره علمی لازم برای انتقال ۹۰ درصد نمره کل آخرین نفر پذیرفته شده در سهمیه مربوط برای رشته محل مورد تقاضاست، همچنین طبق این مصوبه فرزندان هیأت علمی با کسب ۹۲ و نیم درصد نمره آخرین نفر پذیرفتهشده در سهمیه آزاد، میتوانند حتی تغییر رشته دهند و منظور از عضو هیئت علمی در این مصوبه تمام اعضای هیئت علمی رسمی قطعی یا رسمی آزمایشی از قبیل شاغل، بازنشسته و یا متوفی دانشگاه است که گزینش علمی و عمومی آنها از طریق وزارتخانههای علوم و بهداشت انجام شده باشد.
یقینی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سهمیه انتقال فرزندان هیئت علمی گفت: در انتقال فرزندان اعضای هیئت علمی سهمیه مشخصی در دانشگاهها وجود ندارد. انتقال فرزندان هیئت علمی به این معنا نیست که سهمیهای را از ظرفیت دانشگاهها کنار بگذاریم و بگوییم که ظرفیت مشخص شده به انتقال فرزندان هیئت علمی اختصاص دارد.
او افزود: همانطور که از اسم این امتیاز مذکور هم مشخص است سهمیه اعضای هیئت علمی نداریم و تنها انتقالی هیئت علمی داریم که بر اساس کسب یک حداقل نمره برای فرزندان اعضای هیئت علمی است.
دستورالعمل نقل و انتقال فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور در جلسه ۷۳۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی یعنی در تاریخ ۲۵ تیر سال ۱۳۹۲ مصوب شد و نقل و انتقال فرزندان اعضای هیئتعلمی دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی که در آزمونهای سراسری ورود به دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی پذیرفته میشوند، به وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تفویض شد؛ در واقع هیچ نهادی جز خود شورای عالی انقلاب فرهنگی و رهبر معظم انقلاب نمیتواند مصوبات این شورا را لغو کند.
بدیهی است این تفویض اختیار به دستگاههای مذکور به منظور حمایت از اساتید دانشگاهها به عنوان نخبگان کشوری است و مانع امتیازات برای سایرین نبوده و جای فرد دیگری را اشغال نمیکند. در عین حال نقل و انتقال سایر دانشجویان در نظام آموزش عالی کشور بر اساس ضوابط و مقررات مشخص، رویهای معمول و ظرفیتی برای دانشجویان و نهاد دانشگاه است.
فاطمه زرین آمیزی سخنگوی سازمان سنجش کشور در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: این سهمیه تنها برای انتقال فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاهها استفاده میشود و تغییر رشته در آن دیده نشده است و نباید انجام شود.
برگزاری کنکور در سال ۱۳۹۸ اعتراضات زیادی را به همراه داشت؛ چرا که برخی از فرزندان هیئت علمی از این طریق توانستند وارد دانشگاهها شوند، اما وقتی صحبت از این سهمیه میشود خیلیها میگویند که آیا تحقق آن با عدالت آموزشی در کشور همخوانی دارد یا خیر؟ بنابراین سوالات بی جوابی در این زمینه همچنان ذهن هزاران داوطلب کنکوری را به خود مشغول کرده که بی جواب مانده است.
سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اینکه چرا قانون اساسی برای مقابله با تغییر رشته فرزندان اعضای هیئت علمی وجود ندارد، گفت: مصوبه ۶۳۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی اختیارات دیوان را به هیئتهای چهارگانه داده است.
او افزود: در دانشگاه آزاد، وزارت بهداشت و وزارت علوم هیئت رسیدگی به تخلفات چهارگانه را داریم و اگر مشاهده شود که فرزند عضو هیئت علمی به تغییر رشته اقدام کرده است از این طریق حتما پیگیری خواهیم کرد.
عاملی تصریح کرد: اختیار مصوبه سهمیه فرزندان هیئت علمیها به وزیر علوم و وزیر بهداشت داده شده است که در سال گذشته آن را لغو کرده اند، اگر اعتراضی به لغو دیوان عدالت اداری شد به این علت بود که دیوان حق ورود به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را ندارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تنها از سوی خود شورا یا مقام معظم رهبری میتواند لغو شود و این مضوبه دیگر اجرایی نخواهد شد و نظر شورا در زمینه سهمیه فرزندان اعضای هیئت علمی همان قاعدهای است که در متن مصوبه وجود داشته است که اختیار آن بر عهده وزیر علوم و وزیر بهداشت است که بعد از صورت جلسه اجرایی شدن این سهمیه را متوقف کرده اند.
عاملی بیان کرد: انتقال یا تغییر رشته فرزندان هیئت علمی سهمیه نیست، سهمیه یعنی اینکه اگر برای رشتهای ۵۰ نفر اعلام نیاز میشود بخشی از آن به فرزندان اعضای هیئت علمی اختصاص یابد؛ بنابراین تنها جا به جایی و تغییر رشته در این زمینه مدنظربوده که تغییر رشته لغو شد و جا به جایی یا انتقال دانشجویان هم قاعده خاص خود را دارد و تمام دانشجویانی که در دانشگاههای کشور تحصیل میکنند با ارائه درخواست میتوانند در صورت تائید دانشگاههای مبدا و مقصد به عنوان مهمان دانشگاه خود را جا به جا کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: امتیاز انتقال فرزندان اعضای هیئت علمی به محل خدمت والدین خود لغو شده است.