از یک هفته گذشته سازمان هواپیمایی کشوری با اتکا به دستور وزارت بهداشت، بخشنامه تشدید نظارت‌ها در مبادی ورودی کشور از جمله فرودگاه امام خمینی (ره) را ابلاغ کرد و قرار بر این شد که نظارت بر پروازها افزایش یافته و ورود مسافر از کشورهای منشاء این ویروس کنترل شود. بر اساس این دستورالعمل قرار شد تمام مسافرانی که از جنوب آفریقا عازم کشور هستند، به‌مدت ۱۴ روز در قرنطینه بمانند. با این حال ورود سویه جدید در منطقه یکبار دیگر دستورالعمل‌ها در فرودگاه امام خمینی را تغییر داد و در گام دوم، ورود مستقیم و غیرمستقیم همه مسافران غیر ایرانی از مبادی کشورهای جنوب آفریقا به کشور ممنوع شد.
جای خالی نظارت بر عملکرد کرونایی شرکت‌های هواپیمایی
مشکل اصلی اما پروازهای غیرمستقیم (CONNECTION) بود که تعداد آنها در فرودگاه حضرت امام خمینی(ره) گاهی به ۱۲ پرواز در روز هم می‌رسد. روزانه چندین پرواز از مبدا قطر، امارات، ترکیه، عمان و ...به عنوان پروازهای کانکشن در باند فرودگاه امام فرود می‌آید که در هر پرواز بیش از ۲۰۰ مسافر وارد کشور می‌شود.
بخش بزرگی از پروازهای غیرمستقیم در کشور با مشارکت شرکت‌های هواپیمایی داخلی انجام می‌شود و مطابق قانون، ایرلاینها موظف به ورود مسافر واکسینه شده همراه با برگه آزمایش منفی کرونای ۹۶ ساعته هستند، اما مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا حکایت از آن دارد که ایرلاینها با سرپیچی از اجرای درست و دقیق قوانین و با هدف انجام پروازها با حداکثر ظرفیت، مسافری را به کشور وارد می‌کنند که بدون آزمایش منفی کرونای ۹۶ ساعته در یکی از کشورهای همسایه سوار بر هواپیما شده و اکنون به ایران رسیده است.
مشکل زمانی، جدی‌تر می‌شود که فرودگاه به راحتی می‌تواند مانع ورود مسافر خارجی بدون آزمایش پی. سی. آر به کشور شود اما برای مسافر ایرانی این امکان وجود ندارد و واحد بهداشت مرزی فرودگاه فقط ناچار به انجام تست پی. سی. آر و اجازه حضور وی به کشور است.
مشکل زمانی، جدی‌تر می‌شود که فرودگاه به راحتی می‌تواند مانع ورود مسافر خارجی بدون آزمایش پی. سی. آر به کشور شود اما برای مسافر ایرانی این امکان وجود ندارد و واحد بهداشت مرزی فرودگاه فقط ناچار به انجام تست پی. سی. آر و اجازه حضور وی به کشور است.
تخلفات کرونایی ایرلاینها در وارد کردن مسافر بدون برگه پی. سی. آر منفی کار میزبانی را برای فرودگاه امام خمینی نیز سخت می‌کند و از آنجایی که قوانین در رفتار با مسافر ایرانی و خارجی متفاوت است، واحد بهداشت مرزی در فرودگاه و مدیریت فرودگاه امام مجبور به اتخاذ تصمیماتی می‌شود که نهایتا ممکن است بزرگترین مرز هوایی کشور را به مبدا ورود کرونا به کشور و هم چنین فرودگاه امام را به عنوان «فرودگاهی بد رفتار» به مردم معرفی کند.
پاسکاری وظایف کرونایی به سمت آخرین حلقه سفر
سوال اینجاست که اگر حلقه پیش از فرودگاه، وظیفه اصلی خود را در کنترل مسافران بیمار انجام ندهد آیا فرودگاه توان و ظرفیت انجام وظایف آن نهاد را در محیط فرودگاه دارد؟
کارشناسان صنعت هوایی معتقد هستند که فرودگاه آخرین زنجیره حلقه سفر است و خطای هر حلقه موجب تجمیع مشکلات در بستر فرودگاه و در نهایت، آزار و اذیت مسافر می‌شود. این درحالی است که وظیفه فرودگاه تکریم و نه تنبیه مسافر است.
فرودگاه حضرت امام خمینی(ره) از شروع انتشار ویروس کرونا، یک گیت جدید برای کاهش صف ورود مسافر به کشور اضافه کرده است. اکنون مسافر در ابتدا باید واحد بهداشت مرزی در فرودگاه را رد کند و بعد وارد واحد رجستیری شود و نهایتا در صف گمرک فرودگاه باشد و در این میان استرس اینکه شاید بیمار کرونایی همسفر او باشد، شرایط استرس زایی را برای او رقم می‌زند.
به اعتقاد اهالی صنعت هوایی، این مسافر بیش از هر زمان دیگری نیازمند تکریم در محیط فرودگاه است و این مهم بدون همکاری شرکت‌های هواپیمایی و نظارت سازمان هواپیمایی روی ایرلاینها امکان‌پذیر نیست، اما برخی نهادها تلاش دارند تا وظایف خود را بر عهده سایر نهادها بگذارند و کار را دشوار کنند.
مسولان در فرودگاه امام خمینی نیز معتقد هستند اگر هر کدام از حلقه‌های سفر وظایف خود را درست انجام دهند آخرین حلقه سفر شرایط بهتری برای پذیرش مسافر خواهد داشت. چرا که فرودگاه نهاد بالادستی هیچ سازمانی نیست و امکان نظارت بر کار سایر دستگاه‌ها را ندارد. این شرایط برای سایر دستگاه‌های مستقر در فرودگاه امام نیز وجود دارد. برای مثال اداره گذرنامه اوراق هویت و ورود مسافر به کشور را چک می‌کند و قانون نمی‌گوید که اگر مسافری تست کرونا ندارد جلوی ورود او را بگیرد.
این شرایط وقتی دشوارتر می‌شود که برخلاف دستورالعمل‌های کرونایی موجود، ایرلاینها اطلاعات مربوط به پروازهای کانکشن را حتی به واحد بهداشت مرزی فرودگاه امام که وظیفه مشخص‌تری در قبال بیماران کرونایی دارد تحویل نمی‌دهند و یا حتی در برخی مقاصد پروازی مثل افغانستان مسافر خارجی را بدون تست پی. سی. آر منفی وارد کشور می کنند.
از ابتدای ورود کرونا به کشور، مسافران برخی پروازها از کشورهای پرخطر حتما قرنطینه می‌شدند و گاهی هتل شهر فرودگاهی امام خیمنی میزبان تمام مسافران یک پرواز بود، از این مسافران در بازه‌های مختلف سه بار تست کرونا گرفته می شد و نهایتا به مسافران اجازه ورود به کشور داده می شد. اکنون تست کرونای مسافران از سوی واحد بهداشت مرزی فرودگاه به سرعت و به مدت بیست دقیقه آماده می‌شود و در صورتی که مسافر ایرانی با تست کرونا مثبت وارد فرودگاه امام شده باشد به او توصیه می‌شود تا دو هفته قرنطینه در منزل را رعایت کند.
امکان ورود کرونا به کشور در سایه تخلفات بهداشتی شرکت‌های هواپیمایی
اگر شرکت‌های هواپیمایی قوانین را رعایت نکنند، تخلف است
«حسن خوشخو» مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و موسسات هوانوردی سازمان هواپیمایی در پاسخ به این سوال که در شرایط ممنوعیت ورود مسافر بدون تست پی. سی. آر نظارت بر ایرلاینها چگونه انجام می‌شود؟ گفت: شرح وظایف دستگاه‌ها و نهادها مشخص است و ایرلاینها وظیفه دارند طبق مقررات کشور اقدام به جابجایی مسافر کنند.
وی افزود: اگر این مقررات به سمت ایجاد ممنوعیت و محدودیت است حتما باید مورد توجه شرکت‌های هواپیمایی باشد و اگر قوانین را رعایت نکنند تخلف است.
خوشخو با این حال معتقد است که وظایف در مرحله بعد در محیط فرودگاه تقسیم می‌شود، اضافه کرد: واحد گذرنامه در فرودگاه امام خمینی موظف به چک کردن کشور مبدا مسافران و اعمال قوانین نسبت به ورود مسافران از کشورهای پرخطر است.
وی گفت: در این بین اگر مسافری وارد کشور می‌شود و تست کرونا ندارد وظیفه وزارت بهداشت است که مسافر خارجی را دیپورت کند و اگر نگرانی‌ها برای افزایش ورود مسافر کرونا مثبت به کشور وجود دارد می‌توانند مسافران ایرانی را در قرنطینه نگه دارد.
مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و موسسات هوانوردی سازمان هواپیمایی درباره اینکه چرا ایرلاینها قوانین را رعایت نمی‌کنند، گفت: تا آنجایی که الزام است باید رعایت کنند و قطعا نباید مسافر بدون برگه کرونای منفی را وارد کشور کنند اما اگر موردی هم هست بهداشت مرزی آن را کنترل کند.
پیش تر سازمان هواپیمایی وعده جریمه سنگین را برای ایرلای‌های متخلف کرونایی اعلام کرده بود و تاکید داشت با ایرلاین‌هایی که پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شده را رعایت نمی‌کنند، برخورد جدی انجام می‌شود که ضرر و زیان بسیاری را به آنها تحمیل خواهد کرد. همچنین قرار بر این بود شرکت‌های هواپیمایی که تخلف‌های کرونایی‌شان را تکرار می‌کنند با جریمه‌های سنگین‌تری مواجه شوند و چندین مسیر پروازی برخی از آنها لغو یا تعلیق شده تا زیان سنگینی به آنها وارد شود.
«محسن فرهادی» معاون فنی سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز درباره تخلفات کرونایی شرکت های هواپیمایی به خبرنگار ایرنا گفت: وزارت بهداشت بطور مستقیم نظارتی بر رعایت شیوه نامه های بهداشتی توسط ایرلاینها ندارد اما ۳۰۰ بازرس بهداشتی کارت ویژه بازرسی هوایی و فرودگاهی دارند که بصورت رندومی نظارت می کنند.
وی اظهار داشت: در طول مدت اجرای فاصله گذاری اجتماعی بصورت موردی گزارشاتی از عدم رعایت شیوه نامه های بهداشتی از جمله حفظ فاصله گذاری اجتماعی در داخل هواپیما داشتیم وابسته که به آنها تذکرات داده شده است.
فرهادی تصریح کرد: موارد تخلفات کرونایی ایرلاینها را به سازمان هواپیمایی و وزارت راه و شهرسازی منعکس کردیم تا رسیدگی شود.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون آیین نامه ای درمورد نظارت بر شیوه نامه های بهداشتی در هواپیماها بصورت مستقیم و دائمی تدوین و ابلاغ نشده و کنترل ها بصورت رندومی انجام می شود.
ایرنا
