بیسفنول آ (BPA) یک ترکیب آلی است که ممکن است با گیرنده‌های استروژنی سلول‌ها تداخل داشته و برای هورمون‌های بارداری و رشد جنین مشکل ایجاد کند. این ماده شیمیایی در ساخت بطری‌های پلاستیکی پلی‌کربنات که برای نگهداری نوشیدنی‌ها و شیر کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود.
یکی از هورمون‌های مهم بارداری که می‌تواند تحت تاثیر آلاینده‌های محیطی قرار گیرد، هورمون «گنادوتروپین جفتی انسانی» یا β- hCG است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران با انجام یک مطالعه میزان غلظت بیسفنول A را در ادرار زنان باردار بررسی کردند و تاثیر آن را بر مشخصه‌های تن‌سنجی نوزادان پس از تولد مورد ارزیابی قرار دادند.
این مطالعه مقطعی در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ بر روی زنان باردار ساکن شهر اصفهان انجام شد و در طول سه ماهه اول بارداری، غلظت بیسفنول A در ادرار و سطح هورمون β-hCG در خون آن‌ها اندازه‌گیری شد. پژوهشگران همچنین در زمان تولد نوزادان نیز مشخصه‌های تن‌سنجی آن‌ها مانند قد و وزن و اندازه دور سر را اندازه‌گیری کردند.
داده‌های به‌دست‌آمده از ۱۱۹ مادر و نوزاد نشان داد که میانگین سن مادران حدود ۲۹ سال بود و حدود ۵۶ درصد از نوزادان پسر بودند. بررسی‌ها حاکی از آن بود که هیچ‌کدام از شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان مانند قد، وزن و اندازه دور سر، با تفاوت‌های غلظت بیسفنول A معنی‌دار نبود. همچنین ارتباط معناداری نیز بین مقادیر این ماده و پیامدهای بارداری وجود نداشت.
مطالعات گذشته نشان داده که غلظت بیسفنول A در کشورهای آسیایی بیشتر از کشورهای اروپایی بوده است و این موضوع می‌تواند به دلیل تولیدات صنعتی به‌خصوص محصولات پلاستیکی نامرغوب باشد.
به نظر می‌رسد معنادار نبودن ارتباط بین میزان بیسفنول A و شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان در این مطالعه به دلیل میزان کم بیسفنول A ادراری نسبت به سایر مطالعات باشد و اثرات نامطلوبی که در مطالعات گذشته مشاهده شده، به دلیل غلظت‌های بالای این ماده باشد که از جفت منتقل می‌شود.
با توجه به نتایج متناقض این مطالعه پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند در آینده مطالعات بیشتری با حجم نمونه بزرگ‌تر برای مشخص کردن اثرات نامطلوب مواجهه مادر با مواد شیمیایی مختل کننده عملکرد غدد درون‌ریز مانند بیسفنول A انجام شود.
در انجام این تحقیق محمد مهدی امین، زهرا قاسمی، مهری خوشحالی، انسیه طاهری، بهاره دهدشتی، علی فاتحی زاده، نسیم رفیعی، رویا کلیشادی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه تیرماه سال جاری (July 2021) به صورت مقاله علمی با عنوان «ارتباط مواجهه مادر با بیسفنول A با سطح β-hCG و معیارهای تن‌سنجی نوزاد» در نشریه Environmental Science and Pollution Research منتشر شده است.
