هفته گذشته اخبار جدیدی از همکاری کشورهای همسایه برای حمل کالاو ترانزیت منتشر شد که این قراردادها می‌تواند ایران را هم تحت تاثیر قرار دهد. طبق اخبار منتشر شده قرار بر این است که مسیر تجاری ترکیه با امارات از مسیر ایران باز شود. خبرها حاکی از این است که ترکیه دو قرارداد جداگانه با امارات متحده عربی و پاکستان امضا کرده تا کنواسیون تیر را مجددا فعال کند که به کالاها اجازه می‌دهد بدون مالیات از مرزهای بین المللی عبور کنند و به مقصد نهایی خود در کشور دیگری برسند.
امین ترفع، مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌ها در وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در این باره معتقد است، این همکاری‌ها در قالب کارنه تیر انجام می‌شود که ایران هم از منافع آن منتفع خواهد شد و از سوی دیگر برای طرف‌های قرارداد ایران چه از لحاظ هزینه و چه از لحاظ زمان بهترین مسیر محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه پیش از این هم تجربه چنین همکاری‌هایی را داشتیم، اظهار داشت: در دوره‌ای که قطر در حصر اقتصادی قرار داشت تمام مرزهای این کشور حتی مرز هوایی بسته بود، کریدور ایران- ترکیه – قطر به سرعت فعال شد و شروع به کار کرد تا در مدت زمان کوتاه قطر دسترسی به کالاهای مورد نیاز خود را داشته باشد.
ترفع ادامه داد: در آن مقطع زمانی با همراهی ایران و ترکیه یک کریدور جدیدی در قالب تفاهمنامه‌ای بین سه کشور، ایجاد شد تا ترکیه از مسیر ایران و ایران هم به طور مستقیم بتوانند کالاها و سفارشات قطر را از مسیر زمینی به بنادر کشور و از انجا به قطر ارسال کنند.
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌ها در وزارت راه و شهرسازی افزود: در زمان اوج بحران قطر این کریدور بسیار مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر هم در مورد برخی از کالاهای خاص، این کریدور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با اشاره قرارداد ترکیه و امارات و پاکستان برای ترانزیت از مسیر ایران گفت: این قرارداد نه ایجاد یک مسیر و کریدور جدید است و نه اینکه اتفاق جدیدی بین کشورهای همسایه ایران رخ داده است. کریدور شمال به جنوب که ایران را به کشورهای منطقه و کشورهای همسایه جنوبی ایران را به کشورهای شمالی همسایه متصل می‌کند، یکی از نزدیک‌ترین و امن‌ترین مسیرها محسوب می‌شود و طبیعی است که کشورها تمایل داشته باشند در قالب کارنه تیر (کنوانسیون تیر) از این مسیر عبور کنند که براساس این کنواسیون نیازی به باز شدن کالاهایی که از این مسیر تردد می‌کنند، نیست.
ترفع ادامه داد: براساس تضمین سپاری که شرکت‌های حمل و نقل و صاحبان کالا انجام می‌دهند و توافقات این کنوانسیون، کالا بدون توقف وارد مرزهای ایران می‌شود و از مسیر ایران به ترکیه منتقل می‌شود یا برعکس.
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌ها در وزارت راه و شهرسازی با اشاره به تردد کالاهای کشورهای طرف این قرارداد از مسیر ایران گفت: این اتفاق بسیار خوبی است که البته پیش از این به صورت موردی هم انجام می‌شد، همانطور که با قطر هم در حال انجام است. طبیعتا وقتی از مسیر ایران استفاده می‌شود، بهره‌مندی از موقعیت جغرافیایی کشورمان بیشتر می‌شود و ایران هم سهمی در این منافع خواهد داشت.
وی تاکید کرد: این نکته در ترانزیت و کریدورهای ترانزیت بسیار اهمیت دارد و باید به آن توجه داشت، ترانزیت ماهیت چند جانبه دارد و به صورت تک بعدی نمی‌توان در بحث ترانزیت موفق شد. از این رو لازم است که اتحادهای چندجانبه برای موضوع ترانزیت تعریف شود کما اینکه در منطقه هم این اتحادها تعریف شده است.
ترفع با بیان اینکه اگر می‌خواهیم در حوزه ترانزیت موفق کنیم، مهم‌ترین نکته ایجاد اتحادهای چندجانبه است، ادامه داد: پس از ایجاد اتحادها باید توان تقویت این اتحادیه را داشته باشیم و در این صورت است که می‌توان از منافع ترانزیت بهره برد.
وی گفت: در مورد مسیر تجاری ترکیه به کشورهای جنوبی ایران باید در حوزه تجارت و تولید هوشمندانه‌تر عمل کنند که بتوانیم تا سهم خود را در این مسیر داشته باشیم و توسعه دهیم. نکته مهم این است که مسیر این دو کشور و روند تجاری آنها به واسطه مسیر حمل و نقل ایران شکل می‌گیرد بنابراین باید بتوانیم سهم تجاری خودمان را داشته باشیم.
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌ها در وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: البته باید توجه کنیم که مسیرهای جایگزین برای طرف‌های قرارداد وجود دارد اما بهترین مسیر ایران است که مسیر تردد را بسیار کاهش می‌دهد به طوری که کالا پس از ورود به ایران در عرض چند روز وارد ترکیه می‌شود اما تردد این کالا از مسیر دریایی جایگزین حدود 20 روز طول می‌کشد که زمان و هزینه و همچنین هزینه‌های حمل و نقل داخلی ایران در مقایسه با کشورهای دیگر و مسیرهای جایگزین سطح قیمتی پایین‌تری دارد و از همه مهم‌تر امنیت مسیر ایران بیشتر است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، قرار بر این است که ترکیه با استفاده از بندرعباس به امارات برسد و کانتینرهای مهر و موم شده از شارجه در امارات به بندرعباس حمل و سپس از طریق زمین به گذرگاه مرزی بازرگان - گوربولاغ بین ایران و ترکیه منتقل شوند. زمان سفر برای کالاهای اماراتی به حدود 6 تا 8 روز و برای کالاهایی که از پاکستان می‌آیند به 10 تا 12 روز کاهش می‌یابد. این معاملات نه تنها هزینه واردات و صادرات را کاهش می‌دهد، بلکه زمان سفر را از 20 روزی که معمولاً از طریق کانال سوئز طی می‌کند، کاهش می‌دهد.
ایلنا
