احسان خاندوزی اوایل ماه گذشته عنوان کرد که «دولت سیزدهم در شهریور بدون یک ریال استقراض جدید از بانک مرکزی توانست بودجه خود را تامین کند و زودتر از پایان شهریور حقوق کارکنان دولت واریز شد."
رئیس اسبق بانک مرکزی در توئیتی به اظهارات خاندوزی واکنش نشان داد و نوشت: اعلام شد که از شهریور هیچ‌گونه استقراضی از بانک مرکزی نبوده است. خوب است بدانیم تامین کسری از طریق فشار به بانک‌ها و صندوق‌های آنها نیز منجر به اضافه برداشت سنگین از بانک مرکزی می‌شود که شده است.
بهمن فلاح کارشناس اقتصادی درخصوص اینکه کسری بودجه از کجا تامین شده و ایا سخنان آقای همتی مبنایی دارد یا خیر؟گفت: طبیعتا آقای همتی درست اشاره کردند و حرف ایشان کاملا درست است؛ علی رغم اینکه برخی از کارشناسان بر این باورند که انتشار اوراق منجر به تورم نمی شود و راهی برای تامین کسری بودجه دولت است بنده عقیده دارم که اگر انتشار اوراق قرار باشد به صورت دستوری از سمت بانک ها، موسسات و نهادهای مرتبط خریداری شوند در نهایت منجر به رشد نرخ بهره بین بانکی می شود و در آخر منجر به برداشت از منابع بانک مرکزی از طریق بانک ها و رشد نقدینگی و پایه پولی و رشد نرخ تورم خواهد شد.
وی در ادامه افزود: در حال حاضر در ساختار بودجه ای قریب به ۳۰ الی ۴۰ درصد کسری وجود دارد و دولت ها راهی برای تامین کسری بودجه ندارند واین کسری بودجه به آنها از دولت قبل به ارث رسیده است و این حجم از کسری بودجه برای اقتصاد کشوریک فاجعه است. با توجه به فروش اوراقی که در حال حاضر در دستور کار قرار گرفته است بخشی از بودجه سال آینده باید برای تامین بازخرید اوراق امسال در نظر گرفته شود و این اتفاق حتی در حالتی که بودجه خیلی انقباضی باشد نیز باید به وقوع بپیوندد.
فلاح در ادامه گفت: اگر دولت همین روند را در پیش گیرد به دلیل ناترازی هایی که در بودجه ما از قبل وجود داشته است در دوسال آینده بیش از ۵۰ درصد بودجه کسری خواهیم داشت چراکه درآمدهای نفتی و مالیاتی محقق نخواهند شد و ناترازی های بانکی نیز نه تنها به قوت خود باقی خواهد ماند بلکه بزرگ تر نیز خواهد شد و اگر به همین روند پیش رویم در ۵ سال آینده بودجه ماهیت خود را از دست خواهد داد.
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: کشوری که به طور رسمی ۷۳۰ درصد در ۸ سال گذشته تورم داشته است و نقدینگی اش از ۴ هزار همت عبور کرده است و در حال حاضر ۵۰ درصد تورم دارد و بعد از ۷ سال پیاپی که تورم اش میانگین ۱۰۰ درصد بوده است؛ دچار ابرتورم است و در نتیجه این ابرتورم است که وزارت رفاه می گوید ده میلیون خانوار زیر خط فقر مطلق هستند یعنی ۳۰ میلیون نفر در ایران زیر خط فقرمطلق زندگی می کنند و این دهک ها روز به روز بزرگتر نیز خواهند شد.
بازار سرمایه ظرفیت آسیب جدیدی را ندارد / چند نفر در ایران زیر خط فقر زندگی میکنند؟
فلاح در ادامه با اشاره به این موضوع که ساختار تورمی فعلی منجر به شکل گیری نابه هنجاری هایی در کشور خواهد شد؛ گفت: در نتیجه نا به هنجاری هایی که در کشور شکل گرفته است سرمایه اجتماعی نظام و دولت ها از میان خواهد رفت و در نتیجه این نابه هنجاری ها است که در مقطع فعلی بازار سرمایه آسیب دیده است؛ در سایر بازارهای مالی وضعیت حاکم منجر به خرسندی عده ای شده اما این فنری است که فشرده شده است و به وقت رها خواهد شد و خود را در تورم چند صد درصدی نشان خواهد داد و دوباره منجر به اختلاف طبقاتی، رشد فقر، گسترش دهک های فقیر و نابه سامانی خواهد شد اما در مقطع فعلی بیشترین آسیب را از این نابه هنجاری ها بازار سرمایه و قشر سهامداران کشور دیده اند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به این موضوع که در مقطع فعلی نزدیک به ۵ میلیون نفر فعال و سهامدار در بازار سرمایه داریم؛ گفت: فعالان بازار سرمایه با توجه به آسیب هایی که در سال ۹۹ دیده اند دیگر ظرفیت آسیب های بیشتری را ندارند؛ در دو ماه گذشته که دولت به طور دستوری اوراق فروخته است ۲۰ الی ۳۰ درصد سرمایه سهامداران بر باد رفته است و در صندوق های رسمی نیز حداقل هزار میلیارد تومان از سرمایه مردم دود شده و دولت سیزدهم با شتابی که برای کسب درآمد از محل انتشار اوراق برای تامین کسری بودجه گرفته است سرمایه اجتماعی خود را ازدست می دهد.
وی در ادامه افزود: با نرخ اسمی بهره ۲۰ درصد و زمانی که نرخ واقعی تورم بیش از ۴۰ درصد است نرخ واقعی اوراق می شود منفی ۲۰ درصد و هیچکس به جز زیر مجموعه دولت این اوراق را با این نرخ نمی خرد و این چرخه معیوب کماکان ادامه پیدا می کند.
فلاح در ادامه افزود: درسته که دوستان اقتصاددان اشاره می کنند که تورم مالیاتی است که از طبقه محروم گرفته می شود اما این مالیاتی که گرفته می شود دولت را چاق نمی کند؛ در وضعیتی که ایرادات بودجه به قوت خود باقی است و با این ساختار تورمی اقتصاد کشور، در سال آینده هزینه های دولت حداقل ۴۰ درصد رشد می کند.
وی در ادامه افزود: کسری بودجه فعلی کشور ۴۶۴ هزار میلیارد تومان است سال آینده حداقل کسری بودجه به هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می رسد و با این روند فعلی که در پیش گرفته ایم و از آنجا که اصلاحات ساختاری نیز صورت نگرفته است در سال آینده بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت که یک فاجعه است و یک ابرتورم و فروپاشی اقتصادی درانتظار اقتصاد ایران است.
این کارشناس اقتصادی در آخر گفت: باید ابعاد جراحی های اقتصادی در نظر گرفته شود و این جراحی ها در ابعاد توسعه سیاسی، بین المللی و داخلی انجام شود که از این گذرگاه که برگشت ناپذیر است عبور کنیم.
خبرآنلاین
