"فیبریلاسیون دهلیزی" (Atrial fibrillation)، یک بیماری شایع است که می‌تواند به ایجاد لخته در قلب بیانجامد. این لخته ممکن است از جای خود خارج شود، به سمت مغز حرکت کند و احتمالا به بروز سکته منجر شود. برای شناسایی این لخته‌ها باید بیماران در حالت بیهوشی ملایم قرار بگیرند و لوله‌ای در گلوی آن‌ها قرار داده شود. پژوهشگران "بیمارستان عمومی ماساچوست" (MGH)، یک ماده حاجب هدفمند را برای شناسایی و تصویربرداری غیرتهاجمی از این لخته‌ها ابداع و آزمایش کرده‌اند.
"دیوید سوسنوویک" (David Sosnovik)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این ماده حاجب، لخته‌های خون را در هر نقطه از بدن و نه فقط در قلب پیدا می‌کند و به آن‌ها متصل می‌شود و لخته‌ها را مانند یک ستاره درخشان در آسمان شب، قابل تشخیص می‌کند. این کار از برخی جهات، شبیه به انجام دادن یک جستجوی هوشمند با موتور جستجویی مانند گوگل است که در آن، عبارات مورد استفاده، جستجو را هدایت می‌کنند. ما ماده حاجب را به یک رگ محیطی کوچک تزریق می‌کنیم تا در سراسر بدن انسان به دنبال لخته بگردد.
اگر ماده حاجب نتواند هیچ لخته‌ای را پیدا کند، به سرعت از بدن دفع می‌شود، اما اگر لخته‌ای را پیدا کند و به آن متصل شود، پزشکان می‌توانند آن را با یک روش تصویربرداری موسوم به "برش‌نگاری با گسیل پوزیترون" یا "پت اسکن" (PET scan) تشخیص بدهند.
سوسنوویک و همکارانش ابتدا نحوه واکنش ماده حاجب را در هشت داوطلب سالم بررسی کردند. ماده حاجب پس از تزریق، ابتدا در بدن پایدار بود و سپس طی چند ساعت از بافت‌ها پاک شد و نشان داد که بی‌خطر است. سپس پژوهشگران، این ماده حاجب را برای بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی که برخی با لخته در قلب و برخی بدون لخته بودند، تجویز کردند. آزمایش‌های تصویربرداری قلب، سیگنال‌های روشنی را در بیماران دارای لخته نشان داد که در بیماران بدون لخته دیده نمی‌شد.
سوسنوویک ادامه داد: بدیهی است که پیش از کاربرد بالینی این ماده حاجب، باید بررسی‌های بیشتری انجام شود، اما این پژوهش، گام مهمی به شمار می‌رود. نکته مهم این است که ماده حاجب هوشمند را می‌توان برای شناسایی لخته‌ها در هر نقطه از بدن مورد استفاده قرار داد.
سوسنوویک تاکید کرد که ماهیت چندرشته‌ای این پروژه، برای موفقیت آن بسیار مهم است. وی بر نقش مهم دانشمندانی مانند "پیتر کاراوان" (Peter Caravan) تاکید کرد که این ماده حاجب را ابداع کرده و توسعه داده است.
کاراوان گفت: این ماده حاجب، در آزمایشگاه من و توسط گروهی از شیمی‌دانان و زیست‌شناسان و با حمایت "موسسه ملی قلب، شش، و خون آمریکا" (NHLBI) ابداع شد. بسیار خوشحال‌کننده است که سال‌ها تلاش، با ابداع یک کاوشگر ویژه به ثمر رسیده است و تاثیر واقعی بر سلامت انسان دارد.
"دیوید ایزکویردو گارسیا" (David Izquierdo Garcia)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ما نه تنها برای نخستین بار از یک کاوشگر مولکولی جدید در انسان استفاده کرده‌ایم، بلکه یکی از نخستین پژوهش‌هایی را انجام داده‌ایم که مزایای اسکنر‌های یکپارچه "پت-ام‌آرای" (PET-MRI) را به طور کامل بررسی می‌کند.
"سیپریان کاتانا" (Ciprian Catana)، از پژوهشگران این پروژه گفت: کار کردن در "مرکز تصویربرداری زیست‌پزشکی مارتینوس" (Martinos Center for Biomedical Imaging) و عضویت در گروه‌های چندرشته‌ای که برای توسعه و به کار گرفتن فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری با یکدیگر همکاری می‌کنند، یک افتخار است. ما نخستین گروه در آمریکا بودیم که یک اسکنر کاملا یکپارچه پت-ام‌آرای را به کار گرفتیم و نقش مهمی در پیشرفت و استفاده بالینی این دستگاه داشته‌ایم.
این پژوهش، در مجله "JACC: Cardiovascular Imaging" به چاپ رسید.
