فیلم سینمایی قهرمان به کارگردانی و نویسندگی اصغر فرهادی و تهیه کنندگی الکساندر ماله-گی و اصغر فرهادی است.
این فیلم با بازی امیر جدیدی، محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی و سارینا فرهادی در سال ۹۹ در شهر شیراز ساخته شد. «قهرمان» نماینده سینمای کشورمان در اسکار ۲۰۲۲ است و در جشنواره کن در دو بخش جایزه بزرگ و جایزه فرانسوا شاله برنده شد. با اینکه تنها ۶ روز از اکران این فیلم در سینماهای کشورمان میگذرد، فروش آن به ۳ میلیارد نزدیک میشود.
قهرمان واکنش بسیاری از منتقدان، تهیه کنندگان، بازیگران و تحلیلگران را سینما را برانگیخت و تعدادی از آنها در فضای مجازی نقد و تحلیل خود را از این فیلم به اشتراک گذاشتند. تعدادی از این یادداشتها به شرح زیر است:
"قهرمان" بعد از "درباره الی" بهترین فیلم فرهادی است
محسن جعفری راد، نویسنده و فیلمساز دربار قهرمان نوشت: «در قهرمان، فیلمساز انگار میخواست مستندی درباره جامعه امروز بسازد و یک تحقیق میدانی گسترده کرده است. فیلم به رئالیستیترین شکل ممکن (حتی بهتر از جدایی نادر از سیمین از نظر واقع گرا بودن) جامعه را بازنمایی میکند. شخصیت پردازی ملموس قهرمان داستان با بازی عالی امیر جدیدی، استفاده از لوکیشن نه در حد یک مکان و فضایی برای روایت بلکه به عنوان یک شخصیت که در قالب شهر و جامعه خود را نشان میدهد، فیلم را صاحب یک جهان بینی میکند. فرهادی از طریق تاثیر دنیای مجازی و شناخت دقیق از ابعاد پنهان و پیدای آن توانسته مردمی را نشان دهد که واکنش صفر و صدی به هر موقعیتی نشان میدهند.
یک پایان بندی عالی که مثل درباره الی، از آن پایان بندیهایی است که بعد از پایان فیلم، مخاطب را وادار به مشارکت در تکمیل پازل معنایی فیلم میکند. یک فیلم کاملا داستانگو؛ برای فرهادی، فیلمنامه، هم خشت بناست و هم سقف بنا و مثلا اضطراب دائمی شخصیت قهرمان داستان، نشان از چیدمان صحیح در فیلمنامه دارد. فیلم از لحاظ بازیگری نمره عالی میگیرد که شاید حاصل سختگیری فرهادی است و بهترین بازی کارنامه امیر جدیدی است. جدیدی فن بیان و زبان بدنی دارد که کمتر از او شنیدیم و دیدیم و کاملاً خودش را با نقش وفق داده است. شاید تنها ایراد فیلم در این باشد که سوژه اش تکراری به نظر برسد؛ اما در بسط و گسترش این سوژه، اصلا تکراری عمل نمیکند و آینهای مقابل هر یک از ما قرار میدهد که قهرمان زندگی خودمان را در آینه خانه خودمان ببینیم نه با قضاوت و بگو و مگوهای دیگران.
نکته آخر اینکه فرهادی به خوبی این مفهوم کلیدی را دریافته که درخت، در زمین مناسب خودش، میوه خوبی خواهد داد و بعد از تجربیات نسبتاً ناموفق فیلمهای گذشته و همه میدانند، حالا دوباره به زمین مناسب درخت مورد نظرش رسیده است. فضای مجازی مانند سم به جان این درخت افتاده و انگار هیچ گریزی از درگیر شدن با دنیای مجازی نیست. همان آونگ میان هیچ انگاری و خود بزرگ بینی حاصل از استفاده ناصحیح از پتانسیل بالای فضای مجازی.
قهرمان میتواند کوران گفتگوی فرهنگی راه بیندازد
بخشی از یادداشت محمدرضا بیاتی، فیلمنامه نویس و فیلم ساز هم به قرار زیر است:
بعد از سالها فیلم قهرمان مرا به سینما کشاند. از نظر ساختار، نسبت به آثار دیگر فرهادی به نظرم ویژگی متمایزی ندارد، اما محتوا و مضمونی بحثانگیز و تأویلپذیر دارد و میتواند کوران گفتگوی فرهنگی راه بیندازد. آنقدر که شاید منتقدان در تحلیل و بیانِ لایههای مفهومیِ فیلم نتوانند صراحت لازم را داشته باشند؛ هرچند نقدهای نهفته در آثار او همواره انسانگرایانه بوده است.