در سال 2019 ایران به لحاظ ذخایر اثبات شده نفت پس از کشورهای ونزوئلا، عربستان و کانادا در رتبه چهارم قرار گرفته و 9 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد. به لحاظ میزان ذخایر اثبات شده گاز پس از روسیه در رتبه دوم جهان قرار داشت. همچنین ایران با دارا بودن حدود 13 درصد از ذخایر نفت اوپک، در میان کشورهای عضو پس از ونزوئلا و عربستان سعودی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.حجم کل ذخایر هیدروکربوری مایع کشور طی سال‌های 1398-1396 در جدول زیر ارائه شده است.
مطابق آمار جدول حجم کل ذخایر نفت خام، مایعات و میعانات گازی در سال 1396، معادل 245.74 میلیارد بشکه معادل نفت خام بوده که این میزان در سال 1398 به 245.95 میلیارد بشکه معادل نفت خام رسیده و تغییر محسوسی در حجم ذخایر هیدروکربوری مایع طی این سال‌ها دیده نشده است.
جدول . حجم کل ذخایر هیدروکربوری مایع کشور (ذخیره نهایی) طی سال‌های 1396 تا 1398
|
عنوان |
واحد |
1396 |
1397 |
1398 |
|
نفت خام |
میلیارد بشکه معادل نفت خام |
182.32 |
182.51 |
182.51 |
|
مایعات و میعانات گازی |
63.42 |
63.43 |
63.44 |
|
|
کل ذخایر هیدروکربوری مایع کشور |
245.74 |
245.94 |
245.95 |
با توجه به آمار جدول بالا، مجموع ذخایر نهایی نفت خام کشور در پایان سال 1398، حدود 182.51 میلیارد بشکه بوده که نسبت به سال‌های 1396 و 1397 تغییر محسوسی نداشته است.
عمر ذخایر هیدروکربوری مایع 108 سال برآورد شده است. در‌واقع عمر ذخایر یا ضریب ذخایر به تولید، بدین‌معناست که در صورت تداوم تولید نفت در سطح فعلی و ثابت بودن حجم ذخایر تثبیت شده، کشور تا 108 سال آینده، نفت برای تولید خواهد داشت.
ایران به‌منظور حفظ جایگاه خود در بازارهای بین‌المللی باید در سال‌های آتی با اولویت قرار دادن فعالیت‌های اکتشافی بر ذخایر متعارف، به ذخایر غیر‌متعارف خود در مناطق البرز مرکزی، قالی‌کوه و زردکوه استان لرستان و دشت‌مغان آذربایجان نیز توجه کند. کارشناسان اکتشاف ایران تخمین می‌زنند که ذخایر گسترده‌ای از شیل نفتی و شیل گازی در شمال و جنوب کشور وجود دارد. در این راستا، وزارت نفت در نظر دارد فعالیت‌های اکتشاف خود را در‌خصوص این منابع غیر‌متعارف در سه زیر‌مجموعه شیل نفتی، شیل گازی و هیدرات‌های گازی دنبال کند.
با توجه به اطلاعات مندرج در ترازنامه انرژی سال 1397، اولین پروژه شیل نفتی در قالی‌کوه لرستان در دست اجراست.
منبع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
