بازار لوازم خانگی در بورس عرضه این محصولات یعنی «امین‌حضور» تقریبا با نبض کند زندگی می‌کند. خرید و فروش‌ها به گفته فروشندگان محدود است و قدرت خرید مردم آنقدر کم شده که حتی کالاهای ایرانی را هم نمی‌توانند به راحتی خریداری کنند؛ هر چند هستند برخی برندهای لوکس اروپایی هم که همچنان مشتریان خاص خود را دارند، اما به گفته یکی از فروشندگان سه راه امین حضور، تعداد این مشتریان کمتر از انگشتان دست در هر ماه است.
[yektanet.com]
گشت و گذاری در این بازار و حرکت در راسته‌ای که از زیر پل ری تا تونل امیرکبیر کشیده شده است، به خوبی نشان می‌دهد که این بازار رونق سابق را ندارد و مشتریان آن، به تعداد سابق نیست؛ چراکه کالاها گران است و برخی هم که قدرت خرید دارند، دنبال کالای ایرانی نمی‌گردند و بیشتر راه مغازه‌هایی را در پیش می‌گیرند که کالای لوکس مورد نیازشان را بدون دردسر تامین کند.
چند ماهی هست که کرکره بسیاری از نمایندگی‌های کالاهای خارجی و عمدتا کره‌ای در این خیابان پایین کشیده شده و برخی‌ها به نمایندگی شرکای داخلی این برندها تبدیل شده‌اند تا بلکه بتوانند به حیات خود ادامه دهند؛ برخی هم که برای همیشه، از این خیابان کوچ کرده و با این حرفه خداحافظی کرده‌اند.
به گفته فروشندگان قدیمی این خیابان، بسیاری از همکارانشان توانایی اداره مغازه‌ها را ندارند و برای اینکه از شر مالیات و هزینه‌های اضافی دیگر خلاص شوند، بار خود را بسته و یا به صنف دیگری کوچ کرده‌اند یا مغازه‌های خود را تحویل و اجاره داده‌اند؛ بنابراین سه راه امین حضور دیگر از وجود قدیمی‌ها هم تا حدودی فقیر شده است.
از سوی دیگر، توجه به رفتار مردمی که برای خرید به این خیابان مراجعه می‌کنند به خوبی نشان می دهد که وسواس در انتخاب کالا و چانه‌زنی برای کاهش قیمت مشهود است و این دو جنبه را به نظر فروشندگان تداعی می‌کند، اول آنکه قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته و دوم اینکه مردم هنوز اطمینان کافی نسبت به تولیدات لوازم خانگی داخلی ندارند. هر چه باشد، اکنون غالب اجناس ارایه شده در بازار علاوه بر اینکه برندهایی هستند که قبلا کمتر نسبت به آنها تبلیغات شده، بلکه قیمتشان به نسبت قدمت حضورشان در بازار و البته قدرت خریدشان بسیار بالا است.
یکی از خریداران لوازم خانگی که برای خرید جهیزیه آمده است، به خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید که هنوز نتوانسته به برخی برندهای داخلی در خرید یخچال ساید بای ساید اطمینان کند و علیرغم اینکه ظاهر خوبی برای بسیاری از تولیدات داخلی در این حوزه وجود دارد، اما جستجو در سایت‌های اینترنتی، انبوهی از انتقادات را نسبت به کیفیت پایین برخی از این اقلام نشان می‌دهد و تنها یک یا دو برند توانسته‌اند آن هم به لحاظ ظاهری اطمینان مصرفکنندگان را جلب کنند.
او می‌گوید: به عنوان مثال یک یخچال ساید بای ساید از سوی یکی از برندهای نوپای ایرانی، قیمت بسیار پایینی دارد، اما بسیاری از افراد در مورد آن نکات بسیار بدی را نوشته‌اند؛ در مقابل همین کالا از برندهای دیگر لوازم خانگی قیمت دو تا سه برابری دارند که برای خرید هزینه بسیاری را به خانواده تحمیل می‌کند.
نکته بعدی که یکی دیگر از خریداران در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین به آن اشاره می‌کند، پیشنهاد برخی از فروشندگان لوازم خانگی برای خرید یخچال و فریزر و حتی تلویزیون خارجی است که مشخص است با توجه به اینکه واردات ممنوع است، این کالاها به صورت قاچاق وارد بازار شده و به همین دلیل، فروشندگان حاضر به ارایه گارانتی اصلی آن نیستند و شرکت‌های متفرقه را ارایه می‌دهند که این امر، منجر به سستی خریداران در انتخاب این محصولات می‌شود.
او می‌گوید: قیمت لوازم خانگی داخلی هم بسیار بالا است و از سوی دیگر، فروشندگان برای این لوازم هم گارانتی‌های متفاوتی ارایه می‌دهند که این مشتریان را دچار سردرگمی می‌کند؛ ضمن اینکه بیشتر مغازه‌های این منطقه را یک یا دو برند خاص با تابلوهای خود تسخیر کرده و به نظر می‌رسد که بازار در دست آنها است.
خریداران البته در واکنش به اصرار برخی تولیدکنندگان در ممنوعیت واردات لوازم خانگی، وقتی با این پرسش مواجه می‌شوند که آیا با واردات لوازم خانگی مخالف هستند یا موافق، اذعان می‌دارند که با واردات لوازم خانگی خارجی موافق هستند، چراکه قیمت پایین تر و کیفیت بالاتری دارند؛ در حالیکه در مقابل برخی دیگر نیز بر این باورند که با نرخ فعلی ارز، حتی اگر این کالاها هم بیاید، حتما قیمت بالاتری دارد.
البته برخی از خریداران به این نکته هم توجه ندارند که کالاهای قاچاق موجود در بازار که بعضا با قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های داخلی عرضه می‌شوند، با ریسک بالایی مواجه هستند، چراکه ممکن است این کالاها دسته دوم هایی باشند که به دلیل تمیزی، نوسازی شده و مجدد به عنوان نو به بازار عرضه می‌شوند و از سوی دیگر، معلوم نیست که شرایط حمل آنها چگونه بوده و آیا ممکن است که برخی از قطعات داخلی آن، تعویض شده باشد یا خیر. به هر حال اینها ریسک‌هایی است که وجود دارد.
نکته دیگری که خریداران در پاسخ به این سوال که اگر لوازم خانگی خارجی برگردند، باز هم آنها خریدار خارجی هستند یا ایرانی‌ها را خرید خواهند کرد، خودنمایی می‌کند، دل‌بستگی خریداران ایرانی به برندهای خارجی عمدتا کره‌ای است که این نشان می‌دهد تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران نه تنها نسبت به شناسایی و معرفی محصولات خود و قابلیت‌های آن اطلاع‌رسانی درستی نکرده‌اند، بلکه هنوز نتوانسته‌اند خود را در ذهن مشتریان حک کنند و به آنها بقبولانند که لوازم خانگی ایران به شدت ظرف سال‌های گذشته پیشرفت کرده و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است؛ هر چند هنوز به لحاظ قیمتی با نمونه‌های مشابه خارجی خود قابل رقابت نیست.
در واقع، نکته‌ای که تولیدکنندگان لوازم خانگی باید بیش از هر زمان دیگری به آن توجه کنند آن است که دل به یکه‌تازی که اکنون به دلیل نبود لوازم خانگی خارجی در بازار دارند، نبندند و تلاش کنند تا با کیفیت خوب و رقابتی و بهینه‌سازی قیمت از طریق بهره‌وری، با رقبای خود در بازار بجنگند و پیروز شوند؛ در غیر این صورت وجود این فضای گلخانه‌ای به طور قطع به نفع تولیدکنندگان نیست و منجر به این خواهد شد که عطش بازار نسبت به خرید کالاهای خارجی بیشتر شده و از سوی دیگر، کالاهای قاچاق هر چند بی‌کیفیت، به دلیل قدمتی که نام و برندشان در ذهن مشتریان دارند، پیروز میدان شوند.
واقعیت آن است که اگرچه صنعت لوازم خانگی ایران به لحاظ تیراژ تولید و تنوع محصول از پیشرفتهای قابل ملاحظه‌ای در سال‌های گذشته برخوردار بوده، اما هنوز هم جای کار بسیاری به لحاظ تنوع‌بخشی محصول و البته بهینه‌سازی قیمت دارد و نباید اصرار به جلوگیری دولت نسبت به واردات در میان مدت و بلندمدت داشته باشد، بلکه باید اجازه دهد که همتایان خارجی نیز در یک فضای رقابتی وارد بازار شده و با آنها به رقابت بپردازد و در سایه حضور رقبا، این صنعت هم بتواند روز به روز خود را بالا کشیده و پیشرفتهای شگرفی را حاصل نماید.
هر چند این صنعت توانست در سایه نبود رقبای خارجی اندکی نفس بکشد و علاوه بر اینکه تولیدات خود را متنوع‌تر کند، نسبت به عمق‌بخشی به ساخت داخل قطعات نیز گام برداشته و کارخانجات خود را توسعه دهد؛ اما به هر حال ادامه فضای موجود به نفع این صنعت نیست و باید شرایط با برطرف شدن مضیقه‌های ارزی و بازگشت واردات به شرایط عادی، بتواند باز هم روی پای خود بایستد و خود را پله به پله بالا کشد.
اقتصادآنلاین
