به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، سید جواد ساداتی نژاد اظهار کرد: در حوزه کشاورزی با وجود تمام کمبودها، ظرفیت بسیار خوبی را به دلیل شرایط اقلیمی داریم، در حوزه منابع انسانی هم ۴.۵ میلیون تولیدکننده و حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور در این بخش فعالیت می‌کنند.
وی افزود: کمتر کشوری در دنیا وجود دارد که این حجم از ظرفیت اقلیمی و انسانی را داشته باشد. اگر به درستی از آن استفاده نکنیم به این نعمات خداوندی جفا کرده ایم، ظرفیت‌های کشاورزی کشور می‌تواند علاوه بر تأمین غذا برای ۸۵ میلیون نفر جمعیت ایران، چندین برابر تولید غذا داشته باشد و علاوه بر تولید غذا، تولید قدرت را هم برای ما به ارمغان می‌آورد.
ساداتی نژاد با بیان این که امروز قدرت غذا از قدرت اسلحه در جهان کمتر نیست، خاطرنشان کرد: یکی از ارکان اقتدار در دنیا تأمین غذا است، کشاورز و دامدار علاوه بر این که تولیدکننده زحمتکش این سرزمین هستند، تولیدکننده قدرت غذایی کشور هم هستند.
وی با اشاره به این که نگاه به کشاورز باید از نگاه صرف تولید کننده فراتر برود، ادامه داد: کشاورز هم امنیت ما را تأمین و هم تولید قدرت می‌کند، اگر کشورهای دیگر از نظر غذا به ما وابسته باشند از نظر دیپلماسی نیز برای ما مؤثر خواهد بود.
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: امروز عذا یک ابزار حکمرانی است و کشورهایی که ادعای قدرت می‌کنند در تولید غذا دست بالایی دارند، برخی از این کشورها ۴ درصد جمعیت جهان را دارند اما ۳۷ درصد از تأمین غذای دنیا را انجام می‌دهند، پس کشاورزی ابزار قدرت و اقتدار است اما ما با وجود این ظرفیت دارای چالش‌هایی هستیم که باید حل شود و باید از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم؛ باید با شعار "همه با هم" در کنار کشاورزان و روستاییان باشیم و از همه ظرفیت‌های کشور استفاده کنیم و بخش را از چالش‌ها نجات دهیم.
احیا و اصلاح ژنتیکی مرغ لاین آرین در دستورکار وزارت جهاد کشاورزی
وی با بیان این که صنعت مرغداری ما یک صنعت فعال و پویا است، عنوان کرد: اگر بخواهیم مشکل را تشریح کنیم باید در دو بعد نگاه کنیم که یکی از این نقاط ضعف این است که مرغ اجداد و لاین مورد نیاز این صنعت را از خارج وارد می‌کنیم که تجارب سال ۹۸ نشان داد می‌توانیم از این بخش مورد تهدید واقع شویم.
ساداتی نژاد افزود: ما صنعتی در داخل کشور داریم که ۲.۵ میلیون تن نیاز پروتئین و گوشت سفید را برای ما تولید می‌کند اما وقتی وارد بطن آن که می‌شویم می‌بینیم که مونتاژ است؛ یعنی ما مرغ اجداد را از خارج وارد می‌کنیم و در اینجا مرغ مادری و جوجه یکروزه و مرغ گوشتی تولید می‌کنیم؛ در سال ۹۸ آمریکا ورود مرغ اجداد رأس را به ایران تحریم کرد و نشان داد که امنیت غذایی چقدر حساس است و دشمنان ما بر روی امنیت غذایی هم تمرکز دارند.
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: با تلاش‌های صورت گرفته بر روی مرغ لاین آرین و حمایت‌هایی که از سمت وزارت جهاد کشاورزی انجام شده در حال حاضر مشکل تأمین مرغ اجداد برطرف شده است و ما هم پیگیر احیای مرغ لاین، رفع موانع و مسائل ژنتیکی و اصلاح نژادی آن خواهیم بود تا مشکلات این بخش برطرف شود.
وی با بیان این که مشکل دوم تولید مرغ، جیره غذایی آن است که به شدت وابسته هستیم، ادامه داد: بیش از ۹ میلیون تن ذرت و بیش از ۴.۵ میلیون تن کنجاله سویا به کشور وارد می‌شود که می‌تواند هر لحظه دچار چالش شود و به خاطر آب بر بودن این محصولات نمی‌توانیم تمام آن را در داخل تولید کنیم.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که از برنامه‌های ما افزایش تولید نهاده‌های دامی در کشور است، گفت: پیش از این هم برنامه‌ها و اقداماتی صورت گرفته اما فراز و فرود بسیار زیادی داشته و برنامه پایدار و مستمر نداشته ایم، بر اساس تجارب گذشته یکی از برنامه‌های ما تقویت تولید داخل است اما این تولید به ۱۰۰ درصد نخواهد رسید چرا که شرایط اقلیمی اجازه تولید بیشتر را نمی‌دهد اما با برخی از اقدامات، امکان تولید تا ۵۰ درصد این نهاده‌ها در داخل وجود دارد.
وی با بیان این که در شرایط فعلی تأمین نهاده‌ها با واردات و تأمین ارز است، افزود: بخشی از مشکلات سال ۹۹ در بحث گوشت مرغ مربوط به عدم تأمین منظم نهاده‌ها بود که در همین چند روز جلسات بسیاری را با بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه داشتیم و با برنامه ریزی انجام شده تا پایان سال مشکلی در تأمین نهاده دامی نخواهیم داشت و طبق برنامه مشکلات برطرف خواهد شد.
کاهش زمان رساندن نهاده به دست دامداران
ساداتی نژاد در رابطه با سامانه بازارگاه عنوان کرد: بسیاری از نقایص سامانه بازارگاه برطرف شده، ارتقا پیدا کرده و امروز این سامانه جایگاه خود را باز کرده است، در حال حاضر مشکلی که با آن مواجه هستیم تأخیر در رساندن نهاده به دست دامدار است که با برنامه ریزی انجام شده زمان رسیدن نهاده به دامدار را کاهش خواهیم داد.
وی با تاکید بر این که عمده ترین مشکل ما توزیع گوشت مرغ بعد از کشتارگاه و عدم حذف واسطه‌هایی است که باعث برهم خوردن تعادل قیمت مرغدر بازار می‌شوند، گفت: این واسطه‌ها باعث می‌شوند قیمت مرغ در حد قیمت واقعی خود به فروش نرسد و با ایجاد حاشیه بازار، قیمت را افزایش می‌دهند.
وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: وقتی ما نهاده را با قیمت مصوب به مرغدار می‌رسانیم، مرغ با قیمت مصوب به دست مصرف کننده نمی‌رسد، البته کنترل و نظارت کار سختی است اما با تمرکز برروی کشتارگاه‌ها، استفاده از ظرفیت پرنده شمار آنلاین و یا باسکول‌های دیجیتالی که روی سامانه بازارگاه سوار می‌شود، با یکپارچه کردن این مجموعه کنترل افزایش پیدا خواهد کرد و ما می‌توانیم مرغی که به آن نهاده دامی اختصاص پیدا کرده در کشتارگاه، کشتار شده و وارد بازار شده است را رصد کنیم.
وی با بیان این که در بخش توزیع هوشمند هم با وزارت صمت در حال مذاکره هستیم، ادامه داد: ما اگر بتوانیم این ظرفیت‌های هوشمند را به خدمت بگیریم این نابسامانی در حوزه توزیع هم کاهش پیدا خواهد کرد که برای آن هم برنامه‌ریزی می‌کنیم اما این اقدامات زمان‌بر است و نمی‌توانیم بگوییم که هفته آینده به ثمر خواهد نشست؛ ما از تمام ظرفیت‌ها و تشکل‌ها استفاده خواهیم کرد تا سامان و آرامش را به بخش کشاورزی باز گردانیم.
حذف قیمت‌های دستوری و غیر واقعی از محصولات پروتئینی
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به برنامه تجاری سازی کشاورزی بیان کرد: یکی از برنامه‌های ما این است که کشاورزی را اقتصادی و تجاری کنیم و در این صورت قیمت مفهوم پیدا کرده و کشاورزی سودده خواهد بود؛ مرغداری بنگاه خیریه نیست بنابراین نمی‌توانیم برای قیمت دستور دهیم.
وی با بیان این که دامداران از قیمت دستوری ناراحت هستند و عددی که تعیین می‌کنیم اگر زیر قیمت تمام شده باشد و سود نداشته باشد به تولید ضرر می‌رساند، ادامه داد: درست است که ما نهاده را با ارز ترجیحی تأمین می‌کنیم اما این تنها عامل تولید نیست و مرغداران و دامداران از مکمل استفاده می‌کنند، هزینه کارگر دارند. در سال ۹۹ طبق محاسبات ما در کمیسیون کشاورزی مجلس، قیمت مرغ زنده بیش از ۱۷ هزار تومان بود اما قیمت مصوب ۱۴ هزار تومان تعیین شد که برای تولیدکننده ضرر محسوب می‌شد و اگر افزایش قیمتی برای برطرف کردن ضرر انجام می‌داد هم تخلف بود، لذا تعیین قیمت نباید دستوری و غیر واقعی باشد و این کار غیر اقتصادی است.
ساداتی نژاد گفت: دلیل این که دولت ورود می‌کند به خاطر تأمین نهاده با ارز ترجیحی است اما تعیین قیمت باید واقعی باشد؛ قیمت غیر واقعی به تولید ضرر می‌زند و این قیمت برای مصرف کننده هم مطلوب نیست، بازار به هم می‌ریزد، با کمبود مواجه می‌شویم و تولیدکننده هم متهم به تخلف شده و مرغ هم با قیمت مناسب به دست مصرف کننده نمی‌رسد، بنابراین حمایت از تولید کننده حمایت از مصرف کننده است، نگاه ما به حوزه کشاورزی تجاری و اقتصادی است، استراتژی حمایت از مصرف کننده متفاوت است اما پایین نگه داشتن قیمت به صورت دستوری راه‌حل نیست.
۶,۴۰۰ تومان عدد منطقی و اقتصادی برای تولید شیر است
وی با اشاره به این که تولید در حوزه‌های کشاورزی لحظه‌ای نیست، گفت: تخم مرغ ۲۱ روز طول می‌کشد که تبدیل به جوجه شود و ۴۵ رو هم باید در مرغداری باشد تا به سن کشتار برسد و پروسه رسیدن آن به بازار بیش‌از ۲ ماه طول می‌کشد، در پروسه شیر هم حدود ۸ ماه زمان می‌برد، بنابراین کشتار دام مولد، مصرف کننده را در وهله اول متضرر خواهد کرد.
وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که حداقل هزینه تمام شده تولید یک لیتر شیر ۶,۴۰۰ تومان است و اگر کمتر از این قیمت از دامداران خرید کنیم تولید غیر اقتصادی است، تصریح کرد: ما نمی‌توانیم به تولیدکننده فشار بیاوریم؛ دام مولد و گاوداری‌های صنعتی بخش‌های مهم اقتصادی کشور هستند و باید صیانت شوند؛ عدد ۶,۴۰۰ تومان عدد منطقی و اقتصادی برای تولید است و برای ادامه زنجیره باید تمهیدات دیگری لحاظ شود و باید برای بحث شیر و فرآورده‌های لبنی در زنجیره با تشکل‌ها و فعالین بخش جلساتی داشته باشیم.
استفاده از کشاورزان و تشکل‌ها در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری
ساداتی نژاد خاطرنشان کرد: یکی از موضوعاتی در دستور کار ما این است که از ظرفیت نیروهای انسانی در بخش بهره ببریم که یکی از آنها تولید کنندگان هستند، با سفرهایی که خواهیم داشت و با حضور در مزارع به صورت میدانی کار را پیش می بریم.
وی با اشاره به این که یکی دیگر از موضوعات مهم راه‌اندازی رصدخانه کشاورزی است که این رصدخانه تا سال ۱۴۰۱ راه اندازی خواهد شد، اذعان کرد: یکی از چالش‌های ما عدم دسترسی به آمار و اطلاعات بوده و بیشتر آمارهای ما در حال حاضر تقریبی است.
وزیر جهاد کشاورزی در رابطه با استفاده از نخبگان و فعالین بخش کشاورزی عنوان کرد: در هفته آینده برنامه‌ای برای نخبگان خواهیم داشت تا در یک ساعت مشخص بتوانند به وزیر دسترسی داشته باشند؛ نمی‌توانیم برای کشاورزان تصمیم بگیریم در حالی که کشاورز و ذینفع در تصمیم‌گیری‌ها دخیل نبوده و حضور نداشته باشد، برای همین در شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی هم ۳ کشاورز، ۳ نماینده تشکل‌ها و ۳ نفر از دولت حضور دارند و برای تنظیم بازار هم از فعالان و کشاورزان استفاده خواهیم کرد و این افراد پشتوانه رفع چالش‌ها خواهند بود.
وی در رابطه با حضور واسطه‌ها در بخش کشاورزی گفت: یکی از عمده‌ترین دلایل عدم موفقیت در حذف واسطه‌ها این است که از خود بخش کشاورزی، اتحادیه‌ها و تشکل استفاده نکردیم و باید به سراغ این افراد برویم تا در بازار رسانی و تنظیم بازار کمک کنند.
ساداتی نژاد ادامه داد: یک ضلع بازار کشاورزی در دنیا کشاورز و اتحادیه‌ها هستند، ما در حوزه تشکل‌ها دچار ضعف هستیم و باید برطرف شود.
وی با اشاره به این که در حوزه مرغ، بخش خصوصی در جلسات مجلس شورای اسلامی می‌آمد اما تعداد تشکل‌ها و عدم انسجام در تشکل‌ها را داشتیم، گفت: در حوزه مرغ گوشتی به عنوان مثال ۱۹ هزار مرغداری داریم اما یک اتحادیه سراسری مرغ گوشتی ایران باید داشته باشیم که در مورد چالش‌ها باهم صحبت کنیم، به تفاهم برسیم.
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: در دنیا تشکل‌ها بر روی قیمت هم با دولت تعامل و توافق می‌کنند اما نه با قیمت مشخص و ثابت بلکه با در نظر گرفتن درصد مثبت و منفی و در نظر گرفتن بالانس بازار و به این شکل بازار را تنظیم می‌کنند.
وی افزود: ما باید با تشکل توافق کنیم و ابزار لازم را هم به او بدهیم؛ یک روز واردات را ممنوع می‌کنیم و یک روز جلوی صادرات را می‌گیریم و این کار به تولید ضرر وارد می‌کند اما تشکل می‌تواند زمانی که قیمت بالا می‌رود با واردات و در زمان کاهش قیمت با صادرات بازار را کنترل می‌کند و در رابطه با شرایط بازار به بخش دولتی پاسخگو باشد، بنابراین استراتژی ما استفاده از این تشکل‌ها است و باید قدرت این بخش را افزایش دهیم و به وحدت برسانیم، باید سازوکار این اقدام با این افراد توافق شود و پس از انسجام بتوانیم بازار را به تشکل‌ها سپرده و نظارت را بر عهده بگیریم و مردم هم منتفع شوند.
خشکسالی عامل کاهش تولید گندم در کشور
ساداتی نژاد با اشاره به بازگشت اختیارات بازرگانی محصولات کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی گفت: در همان دولتی که قانون تمرکز لغو شد، در آخرین روزها قانون مصوب شده و اختیارات به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شد، در حال حاضر قانون تمرکز اجرایی شده و شرکت بازرگانی دولتی ایران به وزارتخانه بازگشت است، همچنین معاونت بازرگانی در حال احیا است و قانون تمرکز با قدرت هم احصا و هم اجرا خواهد شد تا حوزه کشاورزی بتواند با فرماندهی واحد در کل زنجیره و اجزای مختلف آن پاسخگو باشد.
وی خشکسالی را عامل کاهش تولید گندم در کشور دانست و تصریح کرد: تجربه خوبی در زمینه خودکفایی محصولات استراتژیک مانند گندم داریم؛ امسال زیر ۵ میلیون تن خرید گندم داشتیم که به خاطر خشکسالی بوده و در دیمزارها برداشتی نداشتیم، بنابراین مجبوریم حجم بیشتری گندم وارد کنیم اما برنامه‌های قبلی نشان می‌دهد که کشور ظرفیت خودکفایی مناسبی دارد.
ساداتی نژاد با بیان این که کشاورزی ما در حال حاضر به صورت سنتی، معیشتی و خرده مالکی اداره می‌شود، خاطرنشان کرد: برای اینکه کشاورزی ما تبدیل به کشاورزی تجاری شود باید با استفاده از مدیریت واحد، سطح درآمد کشاورزان را افزایش دهیم که راه این کار، کشاورزی قراردادی است؛ باید با کمک شرکت‌های پشتیبان زنجیره‌های ارزش را به کشاورزان معرفی کنیم و کشاورزان و زنجیره ارزش را به هم متصل کنیم.
وی افزود: در برخی کشورها ۹۰ درصد کشاورزی قراردادی است، بذری کاشته نمی‌شود مگر اینکه تکلیف محصول و تکلیف خریدار محصول مشخص شده باشد و طبق نیاز و الگوی مصرف خریدار، تولید محصول انجام می‌شود تا برگردانده نشود که ما در این بخش ضعف داریم و گاهی دچار بیش بود در محصولات و عدم پذیرش بازار می‌شویم، بنابراین باید الگوی کشت را اجرا کنیم که در تمام برنامه‌های توسعه‌ای لحاظ شده و در برنامه هفتم هم لحاظ خواهد شد اما تاکنون اجرا نشده است.
اجرای الگوی کشت بدون ابزار کشاورزی قراردادی امکان پذیر نیست
وزیر جهاد کشاورزی با بیا این که اجرای الگوی کشت ابزار می‌خواهد، گفت: یکی از این ابزارها قیمت بوده که تا الان در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نبوده و مجلس کمک کرد شورای قیمت‌گذاری را به همین منظور در وزارت جهاد کشاورزی ایجاد کردیم تا قیمت توسط وزارت جهاد کشاورزی تعیین شود و این قیمت باید قبل از آغاز کشت اعلام شود، به همین منظور در جلسه امروز (دوشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۰) قیمت گندم برای سال زراعی جدید ۷ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد.
وی ادامه داد: ابزار دوم برای اجرای الگوی کشت، کشاورزی قراردادی است، اگر به کشاورز می‌گوئیم به جای صیفی جات گیاهان دارویی بکارد باید خریدار محصول از قبل مشخص شده باشد، کشاورزی قراردادی و حضور صنایع تبدیلی در کنار کشاورز باعث می‌شود کشاورز با خیال راحت کار را انجام دهد.
ساداتی نژاد افزود: صنایع تبدیلی بذر مناسب و اصلاح شده، کود مورد نیاز و آموزش لازم را به کشاورز می‌دهند و محصول را بیمه کرده و در آخر محصول را از کشاورز خریداری می‌کنند که این اقدام تولید و درآمد کشاورزان را افزایش خواهد داد.
وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرد: مطالعات بر روی اجرای الگوی کشت در اراضی کشاورزی کشور توسط وزارت جهاد کشاورزی انجام شده اما در اجرا مشکل داشتیم که به زودی اجرایی خواهد شد.
ایجاد فرصت مطالعاتی مزرعه برای محققان سازمان تحقیقات
وی با بیان این که ظرفیت علمی را هم باید به کنار کشاورزان بیاوریم، خاطرنشان کرد: یک باغ سیب در بجنورد ۳۰۰ تن در هکتار تولید سیب دارد در حالی که متوسط تولید کشور ۳۰ تن در هکتار است و یا یک کشاورز در ملایر ۱۱۰ تن در هکتار تولید انگور تولید می‌کند در حالی که متوسط تولید کشور ۱۱ تن در هکتار است، کشاورزان پیشرو ۱۰ برابر بیشتر از متوسط کشاورزان تولید می‌کنند و این کشاورزان پیشرو از نظر اقتصادی فاصله زیادی با کشاورزان دیگر دارند، بنابراین برای رسیدن به کشاورزی اقتصادی نیازمند علم هستیم.
ساداتی نژاد ادامه داد: در زمینه علمی در وزارت جهاد کشاورزی یک سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وجود دارد. این سازمان بیش از ۲ هزار عضو هیأت علمی، محقق و دانشمند دارد که باید به صورت میدانی به مزارع و باغات بروند و ما مدلی را با عنوان فرصت مطالعاتی مزرعه برایشان طراحی کردیم، یعنی هیأت علمی در کنار کشاورز در مزرعه عملکرد در واحد سطح و مشکلات کشاورز را برطرف کند و در کنار کشاورز سهمیم شود، این مدل می‌تواند در کنار کشاورزی قراردادی به تحول بخش کشاورزی کمک کند.
استفاده از ظرفیت فناوری‌های نوین برای ایجاد شفافیت و مبارزه با فساد
وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که بحث شفافیت، حذف رانت و مبارزه با فساد بسیار مهم است و در وزارت جهاد کشاورزی جایگاه ویژه‌ای دارد، عنوان کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده تلاش می‌کنیم مناقصه‌ها، مجوزها و قراردادها کاملاً شفاف باشد، حتماً سامانه سوت زنی در زمینه گزارش فساد را در وزارت جهاد کشاورزی راه اندازی خواهیم کرد.
وی افزود: ما نباید در واردات به سمت انحصار برویم، اتحادیه‌ها و تولید کنندگان ظرفیت‌های خوبی برای کمک به واردات نیازهای کشاورزی دارند، همچنین می‌توانیم از ظرفیت‌های فناوری‌های نوین برای ایجاد شفافیت و مبارزه با فساد استفاده کنیم.
مهر
