فولاد به عنوان یکی از مولفه های مهم در ایجاد پایه‌های جامعه صنعتی، ماده‌ای است که از مقادیر کربن و دیگر آلیاژها، تشکیل شده و می‌تواند به صورت ترکیب های متعدد با خواص دقیق، به منظور رفع نیازهای مختلف، تولید شود.
با توجه به تنوع موارد استفاده فولاد در دنیا و گسترده شدن دایره مصرف آن، تولید فولاد، همگام با پیشرفت فناوری، تغییرات بسیاری کرده و تولیدکنندگان درصدد افزایش بهره‌وری و استفاده از انرژی و سوخت‌های ارزان‌تر در چرخه تولید با توجه به محیط جغرافیایی خود هستند.
دو روش عمده برای تولید فولاد وجود دارد که می توان به روش های قوس الکتریکی و کوره بلند اشاره کرد.
در روش « قوس الکتریکی»، سنگ آهن به عنوان ماده اولیه، تبدیل به کنستانتره، سپس به گندله و طی فرایند احیای مستقیم، تبدیل به آهن اسفنجی و در نهایت تولید می‌شود.
یکی دیگر از روش‌های تولید فولاد، روش «کوره بلند» است که ماده اولیه آن کک بوده و شرکت ذوب آهن اصفهان از این روش برای تولید فولاد خام خود استفاده می‌کند.
طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ تولید فولاد در جهان ۵۰ درصد افزایش یافت و آسیا با سهم حدود ۷۵ درصدی، بیشترین تولید فولاد خام دنیا را به خود اختصاص داده و کشور چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد که بیش از ۵۰ درصد تولید فولاد را انجام می‌دهد، در رتبه اول دنیا قرار گرفته است.
در حال حاضر ۱۰ کشور برتر تولید کننده فولاد، چین، هند، ژاپن، روسیه، آمریکا، کره جنوبی، ترکیه، آلمان، برزیل و ایران هستند. همچنین کشورهای چین، هند، آمریکا، کره جنوبی، ژاپن، مکزیک، ایتالیا، آلمان، ترکیه و روسیه نیز جزو ۱۰ کشور نخست مصرف کننده فولاد به شمار می روند.
روسیه با ۱۵ میلیون تن صادرات فولاد خام، کشور برزیل با صادرات ۸ میلیون تن، و ایران با صادرات ۶.۵ میلیون تن، رتبه های اول تا سوم را در بخش صادرات به خود اختصاص داده و آمریکا، ایتالیا، اندونزی و چین هم در صدر جدول بزرگترین وارد کننده های فولاد قرار گرفته اند.
با توجه به اینکه صنعت فولاد، امروز در بین رقبا و در خاورمیانه از نظر تولید و صادرات حرف اول را می‌زند، حدود ۲ تا ۳ درصد فولاد دنیا در منطقه خاورمیانه تولید می‌شود و ایران در تولید آن، سهم ۶۱ درصدی را به خود اختصاص داده است.
از آنجا که کشورهای منطقه خاورمیانه نفت خیز بوده و دارای گاز طبیعی هستند، عمده تولیدکنندگان و مصرف کنندگان فولاد خاورمیانه را کشورهای ایران، امارات و عربستان تشکیل می‌دهند، به طوری که ایران با تولید ۲۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۰، سهم خود را ۷۰ درصد افزایش داده است.
طبق پیش بینی‌های به عمل آمده، طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، حدود ۵۸.۲ میلیون تن به ظرفیت اسمی تولید فولاد در جهان اضافه و منطقه آسیا و خاورمیانه بالاترین سهم را در این افزایش ظرفیت به خود اختصاص خواهند داد.
به طور کلی آینده بازار جهانی فولاد را میتوان مثبت ارزیابی کرد و تولیدکنندگان فولاد در صورت اتخاذ استراتژی‌های مناسب می‌توانند از ظرفیت‌های موجود در بازارهای داخلی و خارجی و حمایت‌های دولتی استفاده کرده و علاوه بر سودآوری مناسب برای سهامداران، سهم ویژه‌ای در رشد و رونق اقتصادی کشور داشته باشند.
سنا
