ویروس کرونا مانند هر ویروس دیگری، تاکنون جهش‌های مختلفی کرده است. جهش‌های قبلی کووید را با نام آلفا و بتا معرفی می‌کنند و اکنون کرونای هندی، دلتا نامگذاری شده است.
اصلی ترین تفاوت هر سویه را میزان سرایت و کشندگی و قدرت انتقال آن ویروس، معرفی می‌کند و طبق گفته محققان، ویروس جهش یافته دلتا، خطرناک‌ترین نوع ویروس است که از قدرت سرایت و کشندگی بسیار بالایی برخوردار است. از دیگر نکاتی که در مورد این نوع جهش وجود دارد این است که افرادی که قبلا یک یا چند بار به کرونا مبتلا شده‌اند، می توانند به این نوع جهش یافته مبتلا شوند.
شهناز آرمین، متخصص بیماری‌های کودکان و فوق تخصص بیماری‌های عفونی اظهار کرد: در حال حاضر کلا ۲ و نیم درصد از مردم کشور واکسینه شده‌اند و ما نمی‌توانیم بگوییم، کشور در مرحله‌ای است که اپیدمی کرونا برایش رو به پایان است. در کشور‌های دیگر هم زیر ۵۰ درصد واکسینه شده‌اند در حالی که ایمنی‌زایی واکسن زمانی معنا پیدا می‌کند که بالای ۷۵ درصد مردم واکسینه شوند و دلیل این جهش های پی در پی همین عدم ایمنی زایی جهانی است.
آرمین ادامه داد: هر ویروسی میتواند جهش داشته باشد و هر چقدر میزبان بیشتری داشته باشد، چون زمان بیشتری در چرخش است، فرصت برای جهش‌های متعدد پیدا می‌کند. بعضی از این جهش‌ها از نظر کلینیکالی، خیلی مهم نیستند و بعضی از ان‌ها مهم هستند، در این بین، جهش‌هایی هم وجود دارند که اصلا تشخیص داده نمی‌شوند و متوجه رخدادشان نمی‌شویم.
او افزود: دلیل هیاهوی برخی از جهش ها، این است که ناگهان تغییری در اپیدیولوژی بیماری اتفاق می‌افتد، به طور مثال ویروس دلتا که از هند شروع شد و با توجه به جمعیت گسترده این کشور و آمار بسیار حداقلی واکسیناسیونشان، به سرعت و با نهایت قدرت در سطح دنیا تکثیر شد. یا در جهش انگلیسی، مسئولان کشورمان متوجه شدند که ناگهان در استان‌های مشخصی، ویروس به صورت در حال انتشار و سرایت است و همین باعث شد تا ویروس را بررسی کنند که نتیجه این بررسی‌ها این شد که متوجه شدند، قدرت سرایت این نوع خاص خیلی زیاد است.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: طبق گزارش‌های ارسال شده، ویروس دلتا، قدرت انتشار بسیار زیادتری نسبت به سایر جهش‌ها دارد، اما در مورد شدت بیماری زایی این ویروس، هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست. اما طبعا وقتی در یک مجموعه تعداد افراد بیشتری گرفتار میشوند، (حتی افراد با ریسک بالا) در نتیجه با کمبود تخت‌های بیمارستان و آی سی یو مواجه می‌شویم و در یک مقطع زمانی کوتاه، تعداد زیادی از افراد درگیر میشوند و نیاز به ارائه خدمات بهداشتی، بیشتر می‌شود و این منجر می‌شود که برخی افراد، به میزان لازم از خدمات مراقبتی بهره‌مند نشوند.
آرمین گفت: رعایت فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، در خانه ماندن و رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، هنوز از اصلی‌ترین شروط پیشگیری و کنترل اپیدمی ویروس است. اما متاسفانه شاهد این مساله هستیم که رعایت این نکات، برای افراد عادی شده و شاهد این موضوع هستیم که فوت بالای ۱۰۰ نفر در روز خیلی عادی اعلام می‌شود و دیگر اهمیت سابق را ندارد.
آمار فوت بالای ۱۰۰ نفر در روز، یعنی موج چهارم، هنوز مهار نشده است
او در مورد وضعیت اپیدمی کرونا در ایران اظهار کرد: اخباری که از سیستان و بلوچستان و چند استان جنوبی و شرقی دیگر، می‌آید حاکی از این است که پیک پنجم از آنجا در حال آغاز است. این در حالی است که ما هنوز از پیک چهارم خارج نشده ایم و اپیدمی موجود را کنترل نکرده ایم و داریم وارد پیک بعدی می‌شویم.
آرمین ادامه داد: در حال حاضر بهترین واکسن‌های دنیا مثل فایزر هم ادعا ندارند که در صورت دریافت واکسن، فرد مبتلا به کووید نمی‌شود. حتی در کسی که دو دز واکسن فایزر را دریافت کرده باشد هم احتمال ابتلا به کرونا ، وجود دارد و واکسن‌های مطرح دنیا، تا این لحظه صرفا این امتحان را پس داده اند که منجر به کاهش نیاز به بستری افراد میشوند و آمار ابتلا را کاهش می‌دهند.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: در حال حاضر با توجه به کند بودن روند واکسیناسیون در کشور و نیاز مبرم جامعه برای ایمنی در صورت واکسینه نشدن بالای ۷۵ درصد از مردم جامعه، همچنان کرونا همراه ما خواهد بود و باید شاهد موج‌های بعدی هم باشیم .
او اظهار کرد: تا کنون هیچ اطلاعات دقیقی از جزئیات مصون زایی واکسن‌های دنیا و یا مهار جهش‌های ویروس و موارد دیگر وجود ندارد و به نحوی همه با این اپیدمی به شکل آزمون و خطا برخورد می‌کنند و فقط فعلا باید بر رعایت سفت و سخت شیوه نامه‌های بهداشتی، مداومت کرد.
آرمین افزود: باید توجه داشت که ویروس کرونا در همه دنیا در چرخش است و تا زمانی که تمام دنیا در مورد واکسیناسیون عمومی به عدد بالای ۷۵ درصد نرسد، نمی‌توان هیچ پیش بینی در مورد پایان این پاندمی و یا اتمام جهش های جدید داشت و زمانی می‌توان در مورد پایان اپیدمی کرونا اظهار نظر کرد که اکثریت مردم کشور‌های متعدد به سطح بالایی از ایمنی رسیده باشند.
او گفت: در حاضر همچنان تحقیقات بر واکسن‌ها و دریافت کننده‌های واکسن، در حال انجام است و دانشمندان در پی یافتن جوابی برای این سوال هستند که؛ اثرگذاری این واکسن تا چه مدت بعد در جریان است؟ و باید حتی احتمالات را هم در نظر گرفت به این صورت که ممکن است بررسی‌ها این نتیجه را اعلام کند که افرادی که واکسن را دریافت کرده اند برای ادامه ایمنی خودشان و جامعه لازم است بعد از ۶ ماه یا یک سال، مجدد دزی از واکسن را دریافت کنند.
آرمین گفت: با توجه به این حجم از ناشناخته بودن ویروس و اثرگذاری و واکسن و هر نوع اطلاعات مربوط به ویروس، افراد باید با رعایت شیوه نامه های بهداشتی که مدتهاست در سطح دنیا به صورت عادت روزمره درآمده مداومت کنند و آگاه باشند هر گونه ساده انگاری این ویروس جدی، تبعات جدی و حتی مرگباری به دنبال خواهد داشت.
سرعت و قدرت انتقال این نوع جهش یافته ، در افزایش ناگهانی آمار ابتلا و مرگ و میر در استان های مختلف و همچنین افزایش چشمگیر تعداد استان های قرمز و نارنجی هویداست، آن هم در وضعیتی که متخصصان و مسئولان از کاهش آمار و ثبات نسبی وضعیت پاندمی در کشور، ابراز امیدواری و رضایت می کردند.
هم اکنون با آغاز پیک پنجم در کشور و وضعیت اضطراری سیستان و بلوچستان، باید منتظر تصمیمات وزارت بهداشت برای کنترل و مهار این موج جدید بود.
مسعود مردانی عضو کمیته علمی کشوری کرونا و متخصص بیماری های عفونی مطرح کرد: ویروس دلتا، نوعی از ویروس هندی است و به صورت جهش جدید، در دنیا و متاسفانه در ایران بروز پیدا کرده است.
مردانی افزود: میزان انتقال این نوع جهش یافته کرونا، ۶ تا ۱۲ برابر سویه قبلی است و متاسفانه در حال حاضر در برخی از استان‌های جنوبی کشور مثل بوشهر، سیستان بلوچستان، کرمان و ... موارد قطعی این ویروس شناسایی شده است و همانطور که پیش بینی میشد، پیک پنجم در کشور آغاز شده است.
او گفت: تا زمانی که بالای ۷۵ در صد هر جامعه ای، واکسینه نشوند، امکان مهار و کنترل ویروس و جهش هایش وجود ندارد و از مردم هم توقع می رود که فاصله گذاری اجتماعی را بیش از پیش جدی بگیرند و شیوه نامه های ارائه شده توسط وزارت بهداشت را رعایت کنند تا مانند موج های قبلی، با همکاری مردم و مسئولین این موج نیز سپری شود.
طبق اعلام برخی از بیمارستان ها، آمار بستری در یکی دو روز گذشته دو برابر شده است و این به معنی آغاز پیک پنجم ویروس در کشور است. همچنین طبق اعلام وزارت بهداشت، پیش بینی می‌شود که تعداد شهرهای قرمز در ابتدای هفته آینده، افزایش پیدا کند.
همچنین طبق آمار میزان بستری روزانه در استان تهران بالای ۷۰۰ نفر و در حال حاضر تعداد کل بستری بیشتر از ۴۰۰۰ نفر است و با توجه به قرمز بودن چندین شهرستان استان، قرمز شدن تهران نیز دور از انتظار نیست .
جلیل کوهپایه زاده، رییس دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: طبق شواهد، پیک پنجم کرونا از جنوب کشور آغاز شده است و به این دلیل که هنوز تست‌ها به صورت دقیق بررسی نشده اند و اگر بررسی‌ها انجام شود مشخص می‌شود که موارد ابتلا به کدام جهش های، آفریقایی یا دلتا یا دلتا پلاس مبتلا شده اند؛ به این معنا که لزوما تمامی این آمار افزایشی که در روزهای اخیر شاهد ان هستیم، ابتلا به جهش دلتا نیست و ممکن است سایر جهش ها هم در این افزایش آمار نقش داشته باشند.
کوهپایه زاده ادامه داد: یکی از دلایل اصلی بروز موج جدید را می‌توان عدم رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و ساده انگاری ویروس، دانست. این ویروس جهش یافته در دنیا هم در حال پیشروی است و طبیعتا دور از انتظار نیست که در کشور ما هم در صورت ساده انگاری و افت مراقبت‌های فردی و اجتماعی، به همان سرعت، پخش شود.
رییس دانشگاه علوم پزشکی ایران بیان کرد: فراوانی رخداد بیماری تا چندی پیش، روند کاهشی داشت و پس از اوج گیری بیماری و اعلام موارد قطعی ابتلا به ویروس جهش یافه دلتا، در استان‌های جنوبی و بروز روند افزایشی بستری‌ها و موارد مرگ و میر، شاهد پخش شدن مجدد ویروس و تغییر رنگ شهرهای مختلف به قرمز و نارنجی در کل کشور هستیم.
کوهپایه زاده با بیان این نکته که در تهران نیز اخیرا شاهد افزایش مراجعات و ابتلا بوده ایم، اظهار کرد: قرمز شدن تهران نیز دور از انتظار نبود و متاسفانه با اعلام وضعیت قرمز در بسیاری از استان ها، باید مجددا شاهد از دست دادن تعداد بیشتری از هموطنان و همچنین، افزایش چند برابری فشار کاری کادر درمان باشیم.
کوهپایه زاده گفت: تا کنون چنین تجربه‌ای مانند کرونا در هیچ جای دنیا وجود نداشته و به همین دلیل نمی‌توان در مورد زمان دقیق پایان این اپیدمی هیچ اظهار نظر دقیقی داشت. همچنین با توجه به شرایطی که در جهش‌ها و واگیر داریم، به نظر نمی‌آید که این ویروس به زودی از دنیا خارج شود.
او گفت: به طور کلی در حال حاضر واکسیناسیون در مهار و مدیریت اپیدمی کرونا، نقش بسیار موثری دارد و باعث افزایش مقاومت جامعه می‌شود و تحقیقات ثابت کرده که واکسیناسیون باعث کاهش چشمگیر مرگ و میر نیز می‌شود و به نوعی می توان گفت تنها راه چاره برای پیشگیری از بروز موج های جدید و رهایی از پاندمی کرونا، ایمنی جوامع به وسیله واکسیناسیون است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: از مردم تقاضا داریم ضمن رعایت هرچه بهتر و بیشتر شیوه نامه‌های بهداشتی که بار‌ها و مکررا تکرار شده است، اولین واکسنی که برایشان تهیه می‌شود چه داخلی و چه خارجی، را بر اساس اولویت بندی‌های اعلام شده دریافت کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان
