نرخ ارز در بازار آزاد در هفتهای که گذشت برای اولین بار پس از پایان تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ به کانالهای ۲۵ هزار تومانی برای دلار و ۳۰ هزار تومانی برای یورو بازگشت.
شیب صعودی قیمتها در بازار ارز از اواسط خردادماه بر بازار حاکم شد و با گذشت زمان به تدریج بر شیب آن افزوده شده است تا جایی که در این هفته هر دلار آمریکا شاهد افزایش قیمت حدود یک هزار و ۱۰۰ تومانی و هر یورو نیز شاهد افزایش قیمت حدود یک هزار و ۲۰۰ تومانی در بازار آزاد بود.
این افزایش قیمت در صرافیهای بانکی به ترتیب برای دلار و یورو، یک هزار و ۱۳۵ تومان و یک هزار و ۶۲۶ تومان و همچنین در سامانه نیما نیز این افزایش قیمت برای هر حواله دلار و یورو حدود یک هزار و ۱۰۰ تومانی ثبت شد.
تحلیلگران و فعالان بازار ارز نگاههای متفاوتی در خصوص این روند افزایشی دارند. اما وجه مشترک تمامی تحلیلها در این خصوص به موضوع احیای برجام و سرنوشت مذاکرات وین باز میگردد. امیدواری فعالان اقتصادی و تجاری برای خروج کشور از فشار اقتصادی، به مذاکرات در حال انجام در وین معطوف شده است.
به اعتقاد فعالان بازار ارز در هفتهای که گذشت، انتشار اخبار متعدد داخلی و خارجی، همچون اظهار نظر وزیر امورخارجه آمریکا مبنی بر نزدیک شدن موعد خروج این کشور از مذاکرات وین در ابتدای هفته یا سخنان سخنگوی دولت در روز چهارشنبه که احتمال تداوم مذاکرات وین تا زمان استقرار دولت سیزدهم را مطرح کرد، از جمله عواملی هستند که انتظار فعالان بازار ارز برای تحقق احیای برجای در کوتاه مدت را کمرنگ ساخته است.
از سوی دیگر برخی از کارشناسان اقتصادی علاوه بر این دلایل سیاسی، برای برخی از محرکهای اقتصادی هم در تشدید موج صعودی قیمتها در بازار ارز جایگاه قائل هستند. به اعتقاد گروهی از این کارشناسان، عرضه ارز در سامانه نیما طی چند روز اخیر کاهش قابل توجهی داشته است. این مسئله در حالی رخ داده است که طی ماههای گذشته، عرضه ارز در این سامانه همواره مازاد بر تقاضا بود و این مسئله باعث تثبیت قیمت دلار سامانه نیما در کانال ۲۰ هزار تومانی شده بود. این کارشناسان میگویند کاهش عرضه در سامانه نیما منجر به سرریز شدن مازاد تقاضا از این سامانه به کف خیابان شده است که در نهایت به صورت افزایش قیمت ارز در بازار آزاد تاثیر خود را گذاشته است.
گروهی دیگر از کارشناسان اقتصادی هم به افزایش تقاضای تجار و واردکنندگان برای خرید ارز پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اشاره میکنند و این مسئله را از جمله دلایل افزایش قیمتها میدانند. به اعتقاد این افراد، برخی از تجار انجام خریدهای ارزی را تا مشخص شدن نتیجه انتخابات متوقف کرده بودند و به همین دلیل به یکباره فشار تقاضایی از سوی این گروه طی دو هفته گذشته به بازار وارد شده است.
هرچند دلایل دیگری نیر مانند بخشنامه جدید بانک مرکزی در خصوص نحوه رفع تعهدات ارزی نیز از سوی برخی تحلیلگران مطرح میشود، اما برخلاف نزدیکی دیدگاه ها درباره علل افزایش قیمت در بازار، پیشبینیها درخصوص تداوم این روند افزایشی یا کاهش قیمت ارز در روزهای آینده، بسیار متناقض است.
برخی فعالان بازار با اشاره به اخبار منتشر شده پیرامون مسئله احیای برجام، از متوقف شدن مذاکرات هستهای و تداوم افزایش قیمت ارز میگویند. اما گروهی دیگر نیز با اشاره به عدم تحرک و سرزندگی در بازار، از نیاز بازار به تنفس و در نتیجه از احتمال اصلاح قیمتها طی روزهای آتی میگویند. همچین برخی از تحلیلگران بازار ارز ورود بازارساز با عرضه زیاد در بازار را نیز عامل سرنوشت سازی بر روند بازار توصیف میکنند.
این پیشبینی در حالی مطرح میشود که در این هفته، اکبر کمیجانی، به عنوان رئیس جدید بانک مرکزی رسما کار خود را آغاز کرد، اما این انتصاب بر خلاف انتظارها در بازار نوسان خاصی را ایجاد نکرد. با این وجود این انتصاب جدید پیشبینی نحوه رفتار بازارساز در روزهای آتی را نیز برای فعالان بازار دشوار کرده است و مشخص نیست آیا بازارساز قصد دارد تا با انجام حجم سنگین عرضه ارز، روند افزایشی را متوقف سازد یا خیر؟