بدن انسان برای سالم ماندن نیازمند انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر، قند و آب است. میوه‌ها این مواد مغذی را برای شما فراهم می‌کنند و بخش مهمی از رژیم غذایی روزانه‌تان را تشکیل می‌دهند. میوه‌ها فاقد کلسترول هستند، آن‌ها سطح ایمنی بدن را افزایش می‌دهند، به هضم غذا کمک می‌کنند، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهند، فشار خون را تنظیم و سلامتی بدن را حفظ می‌کنند. البته این تنها بخشی از فواید میوه‌ها برای انسان است.
در این مطلب به خواص باورنکردنی میوه تابستانی هلو خواهیم پرداخت. میوه‌ای که سرشار از ویتامین C، ویتامین A، ویتامین E، ویتامین B۱، ویتامین B۳، ویتامین B۶ همچنین مواد معدنی ازجمله: کلسیم، منیزیم، مس، پتاسیم، فسفر و آهن است.
هلو با نام انگلیسی Peach و نام علمی Prunus persica (به معنای آلوی ایرانی) یکی از درختان برگ‌ریز از خانواده Rosaceae است. این درخت بومی مناطق شمال غربی چین و جنوب آسیاست. به نظر می‌رسد قبل از معرفی شدن هلو به اروپا و سپس آمریکای شمالی این درخت در ایران کشت می‌شده است. بهتر است بدانید که جنس پرونوس (Prunus) شامل هلو، شلیل، بادام، زردآلو و آلوست که همه در یک گروه شبیه به هم تقسیم‌بندی می‌شوند. هلو میوه‌ای کرک‌دار با پوست مخملی و بسیار خوش‌طعم و خوش‌عطر و بوست. این میوه از نوع میوه‌های هسته‌دار است که بافت گوشتی آن اطراف هسته را می‌پوشاند. دانه هلو در میان هسته این میوه راهی برای ازدیاد این درخت است.
تاریخچه کاشت و معرفی هلو به دنیا: براساس تحقیقات صورت گرفته چینی‌ها میوه هلو را اهلی کردند. اهلی شدن هلو در ۶ هزار سال قبل در استان ژجیانگ آغاز شده است. هلو در نوشته‌های چینی از گذشته‌های دور میوه محبوب امپراطور‌ها و پادشاهان بود. این میوه از چین به ژاپن برده شد و در دوره جومون در باغات کشت گردید. در هند هلو اولین بار در دوره هاراپان ظاهر شد. کاشت هلو از چین به ایران رسید و تا سال ۳۰۰ پیش از میلاد در یونان شناخته شد.
تصور می‌شود که پس از حمله اسکندر مقدونی به ایران و در دوره سلوکیه این میوه وارد اروپا شد. در قرن اول میلادی هلو برای رومی‌ها کاملا شناخته شده بود. در اوایل قرن هفدهم جورج مینیفی باغبان میوه هلو را از انگلستان به مستعمرات آمریکای شمالی آورد. در قرن نوزدهم نیز تولید تجاری هلو در مریلند، ویرجینیا و جورجیا آمریکا آغاز شد.
استفاده از هلو در رژیم غذایی
علاوه‌بر مصرف میوه به صورت خام ترکیبات مفید برای سلامتی و طعم منحصر به‌فرد هلو باعث شده است که این میوه به عنوان ماده اصلی در تهیه برخی خوراکی‌ها مثل لواشک، مربا، دمنوش، بستنی، کیک، ژله و آب‌میوه مورد استفاده قرار بگیرد.
ارقام مختلف هلو در ایران
ازجمله ارقام نهال هلو با میوه‌های متفاوت از نظر شکل و طعم می‌توان به هلو انجیری مالکی، هلو توسرخ، هلو پلاستیکی، هلو انجیری زعفرانی، هلو کاظمی، هلو رد هون، هلو آلبرتا، هلو انجیری عسلی، هلو زعفرانی، هلو انجیری پلنگی، هلو انجیری بشقابی، هلو انجیری پاییزه و هلو سفید خودرو اشاره کرد.
طبع میوه هلو
طبیعت هلو سرد و‌تر است و برای افراد گرم مزاج به‌خصوص آن‌هایی که طبع گرم و خشک دارند، مفید است.
فواید میوه هلو برای سلامتی بدن
این میوه مغذی از سرطان، هیپوکالمی، کلسترول، چاقی، بیماری‌های تخریب کننده اعصاب و استاز خون جلوگیری می‌کند. همچنین ترکیبات مفید در هلو به حفظ و مراقبت از پوست، بینایی، استخوان‌ها، دندان‌ها و سیستم عصبی کمک می‌کند. هلو دارای خواص ضد پیری است. این میوه دارای ترکیبات قوی سم‌زدای بدن است که باعث سلامت سلول‌ها و دستگاه گوارش می‌شود.
هلو برای چشم مفید است
لوتئین و زاکسانتین (زی‌زانتین) در میوه هلو دو نوع کاروتنوئید یا آنتی‌اکسیدان طبیعی هستند که شبکیه چشم را محافظت می‌کنند. همچین مطالعات نشان داده است که این دو ماده خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش می‌دهند. علاوه‌بر این هلو سرشار از ویتامین A است. ویتامین A در سلامتی چشم‌ها و کیفیت دید بسیار موثر است. کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به بیماری گزروفتالمی یا خشکی چشم شود و به دید طبیعی آسیب برساند.
زیبایی و درخشندگی پوست با هلو
علاوه بر آنتی‌اکسیدان‌های ضد‌التهابی این میوه دو ماده بتاکاروتن و ویتامین C برای محافظت و سلامتی پوست در هلو یافت می‌شود. بتاکاروتن (ترکیب پیش‌ساز ویتامین (A به محافظت از پوست در مقابل اشعه خورشید کمک می‌کند. استفاده از ماسک هلو پوست صورت را شفاف و درخشنده می‌کند. ویتامین C موجود در هلو برای ساخت کلاژن پوست ضروری است. هلو دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به از بین بردن سلولهای مرده و آبرسانی و همچنین احیای پوست کمک می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی بدن با هلو
یک میوه هلو متوسط بیش از ۱۵ درصد نیاز روزانه بدن به ویتامین C را تامین می‌کند. انواع مختلفی از سلولهای ایمنی بدن به ویتامین C برای تولید گلبول و حفاظت بیشتر نیاز دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که نقش ویتامین C و روی موجود در میوه هلو در ارتقا ایمنی بدن برای درمان سریع‌تر جراحات بسیار بارز است.
هلو مفید برای هضم بهتر غذا
یک میوه هلو متوسط تقریبا ۱۰ درصد از حداقل نیاز روزانه بدن به فیبر را فراهم می‌کند. فیبر طبیعی هلو آب را جذب و از اختلال‌های معده مانند یبوست، اسهال، نفخ، زخم معده و تحریکات نامنظم روده پیشگیری می‌کند. علاوه‌بر این هلو در پاکسازی و حذف سموم از روده موثر است و به پیشگیری از ابتلا به سرطان معده کمک می‌کند. علاوه‌بر میوه گل‌های هلو یا شکوفه آن برای اختلالات حرکتی ناشی از انقباض عضلات که مواد داخل دستگاه گوارش را مخلوط و از بین می‌برد، مفید است. اختلالات حرکتی شامل یبوست، ریفلاکس معده و اسهال است. عصاره گل هلو یک ماده پروکنتیک است که باعث تقویت انقباضات در دستگاه گوارش می‌شود تا ریتم مناسب معده و عملکرد هضم را حفظ کند.
هلو خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد
مطالعات اخیر نشان داده است که آنتی‌اکسیدان‌های پلی‌فنول در هلو مانع رشد و گسترش سلولهای سرطانی ازجمله سرطان ریه، سرطان روده بزرگ و سرطان پستان می‌شوند. بنابر مطالعات دیگر اسید کلروژنیک و اسید نئوکلروژنیک موجود در میوه هلو جلوی رشد سلولهای سرطانی سینه را بدون تخریب سلولهای عادی می‌گیرند. این ویژگی بر خلاف شیمی درمانی است که سلولهای سالم را هم از بین می‌برد.
هلو در مدیریت وزن
تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبات زیست فعال در هلو دارای خواص ضد التهابی و ضد چاقی هستند. توانایی این ترکیبات برای کمک به تنظیم قند خون و سطح انسولین و از آب پر شدن فیبر طبیعی میوه دلیلی بر این انتخاب هوشمندانه برای استفاده از این میوه در برنامه رژیم لاغری است.
هلو سدی در مقابل آلزایمر
آنتی‌اکسیدان‌هایی که در هلو یافت می‌شود، به منظور مبارزه با استرس اکسیداتیو شناخته می‌شوند. استرس اکسیداتیو موجب از بین بردن تعادل بین تولید رادیکال‌های آزاد آسیب‌پذیر سلولی و ناتوانی بدن برای مقابله با اثرات مضر آن‌ها می‌شود؛ علاوه‌بر این یک عامل ایجاد کننده در بیماری‌های نوروژنیک مانند آلزایمر شناخته شده است.
مفید برای فشار خون
معمولاً افزایش فشار خون تا قبل از ابتلا به بیماری قلبی یا بروز سکته با علائم و نشانه‌های خاصی همراه نیست؛ بنابراین تشخیص آن برای فرد کمی دشوار است. کاهش وزن و مصرف میوه و سبزیجات به‌خصوص میوه‌های دارای پتاسیم بالا به کاهش فشار خون کمک می‌کند. میوه هلو سرشار از پتاسیم است و مصرف آن برای افراد با فشار خون بالا توصیه می‌شود.
سلامت استخوان و دندان
فسفر و کلسیم موجود در هلو به تقویت استخوان‌ها و سلامت دندان کمک می‌کند. فسفر از بروز برخی از بیماری‌های استخوانی مانند کلسیم‌زدایی جلوگیری می‌کند که منجر به پوکی استخوان به‌ویژه در زنان یائسه می‌شود. کلسیم به همراه ویتامین C نقش مهمی در تقویت استخوان‌های فک ایفا می‌کند؛ درنتیجه دندان‌ها را سالم نگه می‌دارد.
هلو میوه‌ای مهم در دوره بارداری
هلو مملو از مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری است. ویتامین C به رشد استخوان‌ها، پوست، ماهیچه‌ها و رگ‌های خونی کودک کمک می‌کند. این ماده از جذب آهن که در دوران بارداری بسیار ضروری است، پشتیبانی می‌کند. اسید فولیک یا فولات هلو از احتمال نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا (مهره شکاف) جلوگیری می‌کند. پتاسیم خستگی و گرفتگی عضلات را در دوران بارداری دفع می‌کند و فیبر بالای این میوه به هضم سالم و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
آرامش ذهن و کاهش استرس
میوه هلو سرشار از منیزیم است. منیزیم برای جلوگیری از اضطراب و استرس در بدن بسیار موثر است و باعث آرامش سیستم عصبی می‌شود. کمبود منیزیم بر عملکرد سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد و منجر به افزایش فعالیت سیگنال‌های عصبی و اختلال در اعصاب می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که غذا‌ها و میوه‌های دارای منیزیم بالا و ویتامین B۶ برای درمان بیش از حد تحریک‌پذیری سیستم عصبی مرکزی مفید هستند. همچنین منیزیم به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کند.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد هلو
استفاده بیش از حد هلو می‌تواند موجب افزایش پتاسیم در بدن و کاهش فشار خون شود.
• استفاده بیش از حد هلو موجب دل درد و اسهال می‌شود.
• این میوه ممکن است برای برخی ایجاد حساسیت کند. از علائم حساسیت با هلو خارش دور دهان، تاول و قرمزی پوست، عطسه یا سرفه و قرمزی زبان است.
• دانه تلخ میوه نباید مصرف شود. مصرف دانه تلخ میوه موجب نارسایی تنفسی و مسمومیت می‌شود.
خواص گل‌ها، برگ‌ها، پوست ساقه و ریشه درخت هلو
• گل‌ها دارای خواص آرام‌بخش، ادرار آور و ضد عفونی‌کننده است. به این منظور می‌توان از دمنوش شکوفه درخت هلو استفاده کرد.
• جوشانده برگ درخت هلو برای سیاه سرفه، ورم معده، برونشیت، تهوع صبحگاهی و استفراغ در دوران بارداری مفید است.
• از پودر برگ خشک شده هلو و مخلوط آن با آب به طوری که حالت خمیری به خود بگیرد، برای درمان زخم‌های سطحی استفاده می‌شود.
• پوست ریشه هلو برای معالجه یرقان و زردی مفید است.
