به نقل از بلومبرگ، ایران در آستانه یک دولت جدید به رهبری ابراهیم رئیسی است که موضعی کاملا محتاطانه در قبال آمریکا دارد. پیروزی وی در انتخابات روز جمعه ایران در شرایطی اتفاق افتاد که قدرت‌های جهان تلاش می‌کنند قرارداد برجام را جهت محدود کردن فعالیت های اتمی ایران در ازای کاهش تحریم های آمریکا احیا کنند. اگر اتحادیه اروپا، روسیه، چین و سایر کشورها بتوانند میانجی بسته شدن یک قرارداد بین آمریکا و ایران شوند، ایران می تواند صادرات نفت خام خود را در شرایطی که هنوز تقاضا به خاطر همه گیری کرونا در منطقه پایین است افزایش دهد.
بنابراین تاجران نفت طی دو ماه آینده باید مراقب برخی مسائل باشند:
در حال حاضر چه اتفاقی می‌افتد؟
رئیسی در اواسط مرداد ماه به ریاست جمهوری می رسد و تا آن زمان کنترل ایران در اختیار حسن روحانی خواهد بود. تحلیلگران به دقت بیانات رئیس جمهور منتخب ایران را در مورد مذاکرات اتمی و سیاست خارجی زیر نظر دارند و هر گونه اطلاعات در مورد افرادی که قرار است مناصب اصلی دولت را در اختیار بگیرند دنبال می کنند.
رئیسی در روز دوشنبه تاکید کرد آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد و در مورد گسترش رابطه با چین که در حال حاضر هم یکی از اصلی‌ترین متحدین تهران است صحبت کرد.
در این بین مذاکرات اتمی در وین ادامه دارد. طرفین این مذاکرات امیدوار بودند قبل از انتخابات ایران به یک قرارداد برسند ولی نتوانستند در آخرین و ششمین دور مذاکرات به توافق برسند. در حالیکه ایران عقیده دارد بیش از هر زمان دیگری به این قرارداد نزدیک شده‌اند، هنوز اختلافات اساسی بین دو طرف باقی مانده است. مقامات غرب اعلام کرده‌اند این مذاکرات تا تابستان ادامه پیدا می‌کند.
مشاور امنیت ملی آمریکا (بدون اشاره به غیرقانونی بودن تحریم ها علیه ایران) گفت:«مهم نیست چه کسی در ایران به ریاست جمهوری می رسد. مهم این است که کل سیستم ایران آماده محدود کردن برنامه اتمی است».
آیا انتخاب ابراهیم رئیسی مذاکرات وین را مختل می‌کند؟
با وجود این که رئیسی جزو سیاستمداران مخالف نزدیکی با آمریکاست، ولی اعلام کرده مذاکرات را متوقف نمی‌کند. دولت ایران تاکید کرده تصمیم مذاکرات وین توسط حاکمیت گرفته می شود. رهبر ایران موافق قراردادی است که باعث از سرگیری صادرات انرژی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی جهت احیای اقتصاد شود.
تاریخ حساس بعدی برای ایران چه زمانی است؟
قراردادی که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد فعالیت های اتمی ایران را کنترل کند دو روز دیگر پایان می یابد. هنوز مشخص نیست این تاریخ تمدید شود یا نه. اگر این اتفاق نیفتد فعالیت‌های اتمی ایران در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرند و ممکن است مذاکرات وین متوقف شود.
بازیگران اصلی ناظر بر مذاکرات وین چه کسانی هستند؟
رهبری هیئت مذاکره کننده ایران را عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه این کشور بر عهده دارد. وی معمولاً مانند میخائیل اولیانوف، فرستاده ارشد روسیه و انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا، بیانیه‌های مرتبط با این مذاکرات را در کانال تلگرامی و توییتر منتشر می کند. شخصیت تاثیرگذار بعدی رابرت مالی، فرستاده ویژه بایدن برای ایران است که عقیده دارد با وجود پیشرفت مذاکرات هنوز راه درازی در پیش است.
موضوعات مورد اختلاف در این مذاکرات چه هستند؟
بیشترین موضوعاتی که در مورد آنها اختلاف نظر وجود دارد زمان برداشته شدن تحریم های آمریکاست و این که کدام تحریم‌ها برداشته شوند. تهران اعلام کرده کل تحریم های آمریکا باید لغو شوند چون تحریم صنعت کشتیرانی و بانکداری اجازه صادرات نفت و گاز به این کشور را نمی دهد.
این احتمال وجود دارد که واشنگتن با برداشته شدن تحریم ها موافق نباشد و درعوض تنها معافیت هایی برای برخی کشورها در نظر بگیرد. اما ایران مخالف این پیشنهاد است. عراقچی در روز یکشنبه گفت یکی از بزرگ‌ترین موارد اختلاف در مذاکرات، نیاز تهران به یک ضمانت در مورد بیرون نرفتن دوباره آمریکا از هرگونه قراردادی در آینده است.
بسته شدن این قرارداد چه تاثیری بر نفت ایران می گذارد؟
برخی تحلیلگران پیش بینی می کنند در صورت بسته شدن قرارداد با آمریکا، ایران می تواند طی چند ماه صادرات نفت خام را از حدود صفر به 2 میلیون بشکه در روز برساند. شرکت ملی نفت ایران میادین نفتی را آماده کرده و روابط با مشتریان قدیمی را از سر گرفته است. ایران حدود 100 میلیون بشکه نفت در ذخایر خود دارد که می تواند به سرعت وارد بازار کند.
هند اعلام کرده در صورت برداشته شدن تحریم ها، آماده واردات نفت از ایران است و پالایشگاه های چین هم خرید خود را از این کشور در سال جاری میلادی افزایش داده اند.
این اتفاق بر قیمت نفت تاثیر گذاشته و سیاست اوپک پلاس را پیچیده می‌کند. این ائتلاف 23 عضوی از صادرکنندگان بزرگ نفت به رهبری عربستان و روسیه در حال بررسی افزایش تولید در ادامه سال جاری است. ویروس کرونا و بازگشت احتمالی نفت ایران محاسبات این ائتلاف را سخت تر کرده است.
ولی اگر آمریکا تحریم‌های ایران را به یکباره بر ندارد، بازگشت نفت این کشور به بازار بسیار آهسته تر خواهد بود و ماه ها طول می کشد تا نگرانی خریداران نفت این کشور در اتحادیه اروپا برای معامله با شرکت‌های ایرانی برطرف شود. اتحادیه اروپا سومین وارد کننده بزرگ نفت ایران در اوایل 2018 بود.
در صورت بسته نشدن قرارداد چه اتفاقی می‌افتد؟
شکست مذاکرات وین خبر خوبی برای قیمت نفت خواهد بود. نفت خام ایران همچنان دور از بازار ها باقی می ماند و افزایش تنش‌ها در خاورمیانه باعث حمله های احتمالی بیشتر به نفتکش ها در مناطقی مانند خلیج فارس و دریای سرخ می‌شود.
باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا، هنگام امضای قرارداد برجام در 2015 گفت:«در صورت نبود یک راه حل دیپلماتیک، جنگ به راه می‌افتد و اقتصاد جهان مختل می شود».
تسنیم
