حسن روحاني هنوز راهي نيويورك نشده اما پيش لرزههاي اولين سفر رئيس دولت یازدهم به نيويورك از روزهاي گذشته آغاز شده و هم اكنون در واشنگتن و نيويورك بازار گمانه زني درباره روابط ايران و امريكا داغ است. به دنبال انتشار مصاحبه و مقاله دكتر روحاني در يك شبكه تلويزيوني و يك روزنامه پرتيراژ آمريكايي، ديدگاههاي رئيس جمهور كشورمان در سه موضوع مذاكره با آمريكا، پرونده هسته اي و تحولات سوريه بازخورد وسيعي در رسانههاي جهان به همراه داشت. این موضوع با استقبال گسترده رسانههای داخلی هم همراه بود روزنامهها با مطرح کردن احتمال دیدار روحانی و اوباما به استقبال سفر رئیس جمهور رفتند. آفتاب یزد و اعتماد با کنار هم قرار دادن تصویر اوباما و روحانی در صفحه نخست خود از تیترهای «شدت گرفتن احتمال یک ملاقات» و «دیدار در نیویورک» بهره بردهاند و حتی اطلاعات که غالبا پرداختن به مهمترین موضوع روز در صفحه نخست را در دستور کار ندارد با اشاره به گفتوگوی روحانی و انبیسی از تیتر یک «روحانی:برای مذاکرات اختیار کامل دارم» بهره برده است.
اما بازتاب سفر روحانی تنها در نیمتای نخست روزنامهها نبود و سرمقالهها، یادداشتها و تحلیلهای فراوانی درباره آن امروز منتشر شده است. ابتکار در سرمقاله امروز خود به قلم محمدعلي وکيلي و با عنوان « روحاني با دست پُر ميرود؟» می نویسد: «شرايط به گونه اي شده است که ديگر طرح امکان ديدار مستقيم بين رئيس جمهور ايران و آمريکا در سفر روحاني به نيويورک، کسي را وادار به فرياد وااسلاما و وا انقلابا نميکند. به عبارتي تابوي مذاکره مستقيم بين سران دو کشور شکسته شده و طرح چنين امکاني در فضاي گفتماني دو ملت با پذيرش و مقبوليت برخوردار ميباشد. اين مجموعه عوامل دست به دست هم داده اند تا همه کارشناسان با خوشبيني، سفر هفته جاري آقاي روحاني به آمريکا را رصد نمايند و بسياري آنرا در تاريخ روابط جمهوري اسلامي و آمريکا نقطه عطف بحساب آورند. بايد اميدوار بود که همه چيز به شکل اين روزها با خوشبيني پيش رودو پنجره گشوده شده به باز شدن درب هادر چهار چوب منافع دو کشور منتهي شود.طبيعي است هم آمريکائيها به اين نتيجه رسيده اند که بدون ايران و با ناديده انگاشتن جمهوري اسلامي امکان، حل و فصل مسايل بينالمللي وجود ندارد و ايران هم در نتيجه عدم ارتباط مساوي با آمريکا گرفتار زيانهاي بسيار ميباشد. شايد فضاي بينالملل و تکثير قدرتهاي بينالمللي کمک کند تا آفتاب خوشبيني کنوني، کوه يخ روابط ايران و آمريکا را زودتر از موعد آب نمايد و قفل 35 ساله روابط با کليد تدبير گشوده شود.»
اما در سوی دیگر کیهان که تیتر یک خود به گفتوگوی روحانی و انبیسی اختصاص داده و نوشته «انبیسی: دیدار با اوباما؟ روحانی: قرار نیست اما ممکن است!» در ستون معروف «گفتوشنود» نتیجه مذاکره احتمالی را «هیچی» خوانده و می نویسد: «گفت: سخنگوی کاخسفید از احتمال دیدار روحانی با اوباما در نیویورک خبر داده است.
گفتم: آقای روحانی هم در پاسخ به خبرنگار ان.بی.سی که پرسیده بود آیا در نیویورک با اوباما ملاقات میکنید؟ گفته بود«در عالم سیاست هر چیزی امکان دارد»!
گفت: آمریکا به خاطر شکستهای پی در پی 10 سال اخیر از ایران و جبهه مقاومت به این ملاقات احتیاج دارد تا وانمود کند که ایران از مواضع انقلابی خود کوتاه آمده است! ولی این ملاقات برای ایران اسلامی چه سودی خواهد داشت؟
گفتم: چه عرض کنم؟! یارو به رهگذری گفت؛ میتوانی این چمدان سنگین را تا طبقه هفتم برای من حمل کنی؟ رهگذر پرسید؛ در مقابل چه میدهی؟ و یارو جواب داد هیچی! رهگذر بعد از آن که چمدان را به سختی حمل کرد، منتظر مزدش بود و گفت؛ حالا همان هیچی را بده! و یارو گفت؛ گوشه آن فرش را بالا بزن! چه میبینی؟ رهگذر گفت؛ هیچی! و یارو گفت؛ همان را بردار و برو!»
امیر محبیان هم که سرمقاله امروز رسالت را نوشته و از «فرصت ها و محدوديت هاي غرب در تعامل با ايران» گفته که در بخشی از این یادداشت می خوانیم: «ما اين فرصت داراي محدوديت هاي خاص خود است:1.محدوديت زماني:از شش ماه ديگر حرکت سياسي براي انتخابات مجلس عملا کليد مي خورد و موفقيت يا عدم موفقيت روحاني در سياست ها من جمله گره گشايي در روابط خارجي به موضوع چالش ها تبديل خواهد شد.بعيد نيست در صورت عدم گشايش گره ها تا آن زمان فرصت از ميان رفته و حتي گره ها محکم تر گردد.
2.امکان تغيير شرايط: شرايط منطقه اي و داخلي (موقعيت روحاني) در وضعيت سيال قرار دارد؛نقطه مذاکره پذير که تلاقي منافع را اقتضا کرده است با ورود عاملي کوچک از تعادل خارج شده و طرفين ديگر شرايط را به نفع خود نخواهند ديد.
تاريخ، سياستمداران را لزوما بدليل گفته ها يا اقداماتشان قضاوت نخواهد کرد بلکه ناگفته ها و ناکرده هايشان نيز معيار قضاوت قرار مي گيرد.بايد منتظر بود و ديد آيا سياستمداران کنوني جهان قادرند بار تنش را از دوش ملل بردارند يا خير؟»
در ادامه پرداختن به سفر رئیس جمهور به نیویورک شرق گزارشی از «گزارش فیسبوکی «ظریف» از نیویورک» منتشر کرده که در ان می خوانیم: «محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران که برای حضور در مجمع عمومی سازمانملل به نیویورک رفته، گزارش روز اول سفرش را در صفحه فیسبوک خود نوشته است. او از مراسمی نوشته که به ابتکار محمد خزاعی، سفیر ایران در سازمانملل برگزار شده و «بیش از صدنفر از سفرای کشورها نزد ملل متحد و تعداد زیادی از مقامات عالیرتبه دبیرخانه سازمان حضور داشتند.» به نوشته ظریف، این برنامه در همان سالنی برگزار شده که ششسال قبل، اوایل تابستان 86 مراسم خداحافظی ظریف از نمایندگی ایران در سازمانملل در آن برگزار شده بود: «این بار هم اکثر نمایندگان دایم کشورهای همسایه، اروپایی، آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین حضور داشتند. انصافا حضور سفرا بسیار گسترده بود و نشان علاقه دنیا به اصلاح روابط با ایران که امیدوارم با درایت به بهترین شکل مدیریت شود.» ظریف اضافه کرده: «نباید انتظار بیش از حد داشت. به هرحال اصلاح شرایط بینالمللی کشور به زمان، تدبیر، صبر و اجماع داخلی نیاز دارد.»»
اما بعد از موج محبوبیت محمد جواد ظریف که در یکی دو ماه گذشته او را شخص اول کابینه تبدیل کرده بود این روزها این سید محمود علوی است که به شخصیت محبوب رسانهها و مردم تبدیل شده است. آزادی برخی زندانیان سیاسی در روزهای پایانی هفته گذشته موجب شد تا علوی هم به جمع چهرهای محبوب روزنامهها بپیوندد و سه روزنامه بهار، آرمان و ابتکار از اقدامات مثبت و موثر او که قصد دارد چهره تازهای از وزارت اطلاعات ترسیم کند را منتشر کردهاند. در گزارش بهار با عنوان «نظام دوست ندارد حتی یک زندانی داشته باشد» می خوانیم: ««تغییرات مثبت» شاید بهترین تعبیر برای دولتی باشد که میخواهد با «تدبیر» به «امید» برسد. تغییراتی که حال بعد از یک ماه ونیم کم کم دارد روی خوش خودش را نشان میدهد. علوی حالا در وزارت اطلاعات پرچمدار است؛ پرچمداری که پیش از انتخابش در سمت وزیر اطلاعات از محدودیت ها و فضای امنیتی گفت و البته از «امید» برای تغییر این وضعیت . وعده علوی پیش از رای اعتماد برای وزیری وزارتخانه اطلاعات اما برای آنانکه از ریسمان سیاهوسفید هم چشمانشان ترسیده بود با مقاومت مواجه شد. چهبسا که تلاش برای بازگشت گزینه علی یونسی برای از بین بردن فضای امنیتی نیز مطرح شد و علوی برای آنها فرد ناشناخته ای بود که انتخابش میتوانست مثبت یا منفی باشد. اما درنهایت این سیدمحمود علوی بود که توانست سکان هدایت وزارتخانه اطلاعات را در دست بگیرد و با گرفتن این سمت نشان داد که گزینه مناسبی برای رسیدن به «عقلانیت و اعتدال» در کابینه حسن روحانی خواهد بود. حال بر مسند وزارت اطلاعات وزیری نشسته است که میگوید وجود فضای امنیتی در کشور را قبول دارد اما اطمینان داده بود که این فضا بهزودی «تغییر» کند. حال اطمینان و وعده وزیر اطلاعات کمکم دارد رنگ واقعیت به خود میگیرد. 16 تن از زندانیان حوادث سال 88 از زندان آزاد شده و به فاصله چند روز از این آزادی وزیر اطلاعات عازم قم شده تا در دیدار با مراجع گزارشی از «تغییر رویکردها» ارائه کند. وزیر اطلاعات میگوید که «اگر رفتارها و هنجارها براساس ارزشها با رعایت موازین اسلام باشد نظام دوست ندارد حتی یک زندانی داشته باشد.» وزیر اطلاعات پنجشنبه خود را در قم گذراند تا ضمن ارائه گزارش به مراجع پیام قمنشینان را بشنود. براساس این گزارش سیدمحمد علوی در سفر به قم با آیات عظام موسویاردبیلی و حسین نوریهمدانی و شبیری زنجانی دیدار کرد. همچنین وزیر اطلاعات پیشتر دیدارهایی را با آیات عظام مکارم شیرازی و صافی گلپایگانی در مشهد برگزار کرده بود. آیتالله موسویاردبیلی در دیار با علوی او را به داشتن «دقت» توصیه کرد و آیتالله نوریهمدانی اظهارات وزیر اطلاعات در روز رای اعتماد را «امیدبخش» خواند. علوی نیز در دیدار با مراجع با ارائه گزارش تاکید کرد که «نظام دوست ندارد حتی یک زندانی داشته باشد.»»
اما ماجرای عفاف و حجاب هم از دیگر موضوعات روزنامههای امروز بود که در صفحه نخست دو روزنامه بازتاب پیدا کرد. رسالت و اعتماد با اشاره به سخنان رئیس حمهور، آیت الله جنتی و اسماعیل احمدی مقدم از تیترهای «قانون عفاف و حجاب بدون افراط و تفریط اجرا شود»، «نظر رييس پليس درباره بدحجابي» و «آيتالله جنتي: دولت حجاب را از جيرهخواران خود شروع كند» بهره بردهاند. در گزارش اعتماد می خوانیم: «اسماعيل احمدي مقدم، فرمانده ناجا، گفته است لزومي ندارد شبكه اجتماعي فيسبوك منع عمومي شود. به گزارش انتخاب، وي كه در سفري به گيلان در يك نشست خبري شركت كرده بود در واكنش به استفاده برخي وزراي دولت حسن روحاني از فيسبوك گفت تابعيت از قانون براي همه لازم است. اما در عين حال فرمانده ناجا گفت كه به نظر شخصي او ميتوان از فيسبوك در «جاهايي هدفمند و خدمتمحور» استفاده كرد. وي ماهيت انقلاب اسلامي را فرهنگي دانست و افزود: اميدواريم دولت جديد تمركز بيشتري روي اين موضوع داشته باشد و نيروي انتظامي با سهم خود آماده همكاري همهجانبه است. فرمانده ناجا اهتمام برخي دستگاههاي متولي در بحث تهاجم فرهنگي به ويژه حجاب و عفاف را خوب ندانست و تصريح كرد: همراهيها در اين زمينه خوب نبود و صدا و سيما ميتواند موثرتر وارد شود. وي با اشاره به اينكه در موضوع فرهنگي مقابلهاش نيز فرهنگي است، خاطرنشان كرد: در جايي كه باند فساد و ناهنجاريها رخ ميدهد، نيروي انتظامي وارد عمل ميشود. احمديمقدم متذكر شد: اگر دستگاههاي ديگر ميدان را ترك كنند، اقدام نيروي انتظامي با اتكا به روشهاي برخوردي و مقابلهيي اقدامي درست نيست. وي يادآور شد: نيروي انتظامي در ايفاي وظايف خود با جديت عمل ميكند و تابع قانون است. فرمانده ناجا به تصميمات دولت در مقابله با تهاجم فرهنگي اشاره كرد و متذكر شد: دولت در حال استقرار است و از روز گذشته تصميماتي براي حضور در اين صحنه اتخاذ شده و ما اميدواريم در آينده نزديك حاصل تلاشها را ببينيم و بعد قضاوت كنيم.»