ابوعلی گلزاری امروز، شنبه (یکم آذرماه) با بیان اینکه از زمانی که بحث کارت سوخت بنزین خودروها جدی‌تر و فاز عملیاتی آن آغاز شد، استقبال از خودروهای دوگانه‌سوز نیز در کشور افزایش یافت، افزود: به این ترتیب با کاهش سهمیه‌های بنزین و توجه به صرفه اقتصادی در مصرف سی‌ان‌جی، رانندگان برای دوگانه‌سوز کردن خودروهای خود اقدام کردند، به‌گونه‌ای که با ادامه این روند مالکان بیشتری خودروهای دوگانه‌سوز را بر خودروهای بنزینی ترجیح دادند و این موضوع شتاب بیشتری گرفت.
وی تأکید کرد: مسئله پیچیده آلودگی هوای کلانشهرها که بر اثر عوامل مختلفی در چند دهه اخیر به شکل کنونی درآمده، نیازمند شناخت دقیق از عواملی است که سبب انتشار آن شده است، در این میان هرچند سیاست‌گذاری دولت برای ترغیب مالکان خودروهای بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز خود می‌تواند مسیری برای کاهش آلودگی باشد، اما مصوبه جدید شورای اقتصاد که محدود به دوگانه‌سوز کردن خودروهای حمل‌ونقل عمومی است، به‌طور حتم نمی‌تواند به رفع آلودگی از کلانشهرهای کشور منجر شود.
مشاور محیط‌زیست سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: در صورتی که گازسوز کردن خودروها از سطح خودروهای حمل‌ونقل عمومی به خودروهای سواری توسعه یابد، امید می‌رود بتوان سطح آلودگی در شهرها را با کاهش خودروهای بنزینی (به‌عنوان یکی از منشأهای آلودگی کلانشهرها) کاهش داد.
گلزاری گفت: مطالعات و اﻧﺪازهﮔﻴﺮیﻫﺎی انجام‌شده روی ﻏﻠﻈﺖ آلاینده‌ها در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﭘﺮﺗﺮاﻓﻴﻚ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ در بسیاری از ﻣﻮارد ﻫﻮایی ﻛﻪ ﺗﻨﻔﺲ می‌کنیم از نظر ﻣﻨﻮاﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ و ذرات معلق به مراتب از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز آلوده‌تر اﺳﺖ، امروزه دولت‌ها و صاحبان صنایع به دنبال آن دسته از حامل‌های انرژی هستند که آلاینده‌های کمتری تولید می‌کنند، به همین دلیل جهان به گاز طبیعی روی آورده است.
وی افزود: در اﻳﺮان نیز، ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و کارشناسان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻟﻮدگی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻟﺎی محیط زیست به‌ویژه در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ و ﻣﺼﺮف و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻟﺎی ﺧﻮدرو و در نهایت ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻟﺎی ﺳﻮﺧﺖ، ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺳوختی ارزان و ﭘﺎک ﺑﺮای ﻛﺎرﺑﺮد در ﻛﻨﺎر ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در مجموع سی‌ان‌جی موردتوجه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
مشاور محیط‌زیست سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: هم‌اکنون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮدروﻫﺎی دوگانه‌سوز در ﻛﺸﻮر ﺑﺮای ﻧﺎوﮔﺎن ﻋﻤﻮمی به‌صورت راﻳﮕﺎن ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ در ﺣﺎل اﺟﺮاست و همان‌طور ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺧﻮدروﺳﺎزان اﻳﺮانی، ﺑﻴﺶ از هر خودروساز دﻳﮕﺮی در جهان ﺧﻮدرو ﮔﺎزﺳﻮز ﺗﻮﻟﻴﺪ کرده‌اند و اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺘﻔﺎوت و منحصربه‌فرد ﺻﻨﻌﺖ سی‌ان‌جی در اﻳﺮان اﺳﺖ.
گلزاری افزود: آثار ﻣﺜﺒﺖ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ می‌تواند در محیط‌زیست و هوای ﺷﻬﺮﻫﺎ به‌سرعت ﻧﻤﻮد یابد، زﻳﺮا سی‌ان‌جی در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﺸﻮر در دﺳﺘﺮس بوده، عاری از گوگرد، آروماتیک و الفین است و به علت سبک بودن، ذرات معلق را که یکی از بزرگ‌ترین منشأهای آلودگی در کلان‌شهرهاست تولید نمی‌کند.
کاهش آلودگی هوا با استفاده از سی‌ان‌جی
وی گفت: متولیان خودروهای دوگانه‌سوز، دست‌کم به پنج مزیت اصلی استفاده از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت در خودروها اشاره می‌کنند که نخست، گاز طبیعی همه استانداردهای آلایندگی اروپایی و آمریکایی و آژانس (EPA) را پوشش می‌دهد و از اغلب سوخت‌های موجود پاک‌تر است.
مشاور محیط زیست سازمان برنامه و بودجه افزود: گاز به‌عنوان یک سوخت بدون سرب هیچ‌گونه اکسید سولفور یا ذرات معلق تولید نمی‌کند، به‌طور میانگین استفاده از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت میزان انتشار آلاینده‌های مختلف را به‌شدت کاهش می‌دهد، همچنین انتشار طبیعی بخار سوخت‌های مایع از سیستم باک خودرو که همواره به‌عنوان یک منبع آلودگی مطرح بوده در خودروهای گازسوز به‌طور تقریبی صفر است، دلیل آن نیز ایمنی بالای به‌کاررفته در سیستم این خودروها است که از نشت هرگونه گاز به بیرون جلوگیری می‌کند.
گلزاری در تشریح مزیت دوم افزودن گاز طبیعی به سبد سوخت گفت: هرچند بعضی تصور می‌کنند خودروهای گازسوز ناامن هستند، اما تجربه نشان داده خودروهای گازسوز از خودروهای بنزین‌سوز به‌مراتب ایمن‌تر هستند.
وی توضیح داد: نسبت هوا به سوخت برای اشتعال گاز طبیعی پنج تا ۱۵ درصد حجمی است، در حالی که گاز طبیعی از هوا سبک‌تر است و به‌سرعت پراکنده می‌شود، دمای اشتعال این مخلوط نیز حدود ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد در مقابل دمای اشتعال حدود ۴۵۰ درجه سانتی‌گراد بنزین است و گاز طبیعی نسبت به بنزین جرقه قوی‌تری برای اشتعال نیاز دارد، مخازن بسته به سازنده مخزن دارای ضخامتی حدود یک تا دو سانتی‌متر است و جنس آنها نیز از فولاد، آلومینیم یا فیبر کربن است که همه آنها (در یک تصادف مشابه) نسبت به یک باک بنزین استاندارد ساخته‌شده از یک ورق نازک فولادی، مقاومت بسیار بیشتری دارند.
مدرس دانشگاه تهران تأکید کرد: مزیت سوم این است که سوخت گاز طبیعی یک سوخت پاک و عاری از ناخالصی است و در خودروهای پایه گازسوز، هزینه نگهداری و تعمیرات خودرو را کاهش می‌دهد و روغن و شمع‌ها نیاز به تعویض کمتری نیاز دارند.
گلزاری تصریح کرد: در مزیت چهارم، تأمین گاز طبیعی نسبت به دیگر سوخت‌های اتومبیل برای مصارف آینده تضمین شده است. براساس میزان مصرف فعلی، گاز طبیعی برای ۶۵ تا ۷۰ سال آینده با قیمت‌های کنونی تأمین شده است که با در نظر گرفتن منابع بازیافتی گاز طبیعی، این تخمین به ۱۷۰ سال نیز می‌رسد، زیرا هرچند گاز طبیعی به‌عنوان یک سوخت فسیلی شناخته می‌شود، اما متان را می‌توان از محصولات کشاورزی، فضولات انسانی و زباله نیز تولید کرد؛ موضوعی که با موفقیت در سوئد و فرانسه انجام‌شده است.
وی در تشریح مزیت پنجم گفت: به‌طور تقریبی در جهان قیمت گاز طبیعی از بنزین ارزان‌تر است. یک تحقیق در سال ۱۹۹۶ نشان داد قیمت گاز طبیعی در ۱۱ کشور از ۱۲ کشور اروپایی، ۱۴ تا ۷۷ درصد کمتر از بنزین و ۱۲ تا ۷۴ درصد کمتر از گازوئیل است. در این کشورها مالیات مربوط به هر سوخت، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت آن است که این موضوع به دلیل مالیات پایین‌تر گاز طبیعی نسبت به بنزین است.
مشاور محیط‌زیست سازمان برنامه و بودجه افزود: سوخت‌های ﻣﺼﺮفی ﺑﻨﺰﻳﻦ و ﮔﺎزوﺋﻴﻞ ﻛﻪ وزن ﻣﺨﺼﻮص آنها ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ۷۵ درﺻﺪ و ۸۴ درﺻﺪ اﺳﺖ، در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ وزن ﻣﺨﺼﻮص ۵۵ درﺻﺪ و ﮔﺎز طبیعی، سوخت‌های سنگین‌تری به‌حساب می‌آیند؛ ﻫﺮ ﭼﻪ مولکول‌های تشکیل‌دهنده ﺳﻮﺧﺖ از هیدروکربن‌های بزرگ‌تری ساخته‌شده ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺼﺮف، اﺣﺘﺮاق ناقص‌تری اﻧﺠﺎم می‌شود و در نتیجه مونوکسید ﻛﺮﺑﻦ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻮرﻫﺎی ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮی وارد ﻫﻮا می‌شود.
گلزار تأکید کرد: ﮔﺎز طبیعی ﻓﺸﺮده ﻳﺎ متان (CH4) مزایای ﺑﺴﻴﺎری ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺰﻳﻦ دارد. نخست، خوش‌سوز اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﺮب به‌عنوان ﻣﺎده خوش‌سوزکننده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺰﻳﻦ اﺿﺎﻓﻪ می‌شود، اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارد. دوم، از آنجایی که ﮔﺎز ﻃﺒیعی به‌طور ﻳﻜﻨﻮاختی ﺑﺎ ﻫﻮا ﻣﺨﻠﻮط می‌شود، ﺗﻤﻴﺰﺗﺮ می‌سوزد و دودﮔﺮفتگی به‌وجود نمی‌آورد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ بر عمر ﻣﻮﺗﻮر می‌افزاید و ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﻤﺘﺮی ﻧﻴﺎز دارد و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاری ﺧﻮدرو ﭘﺎﻳﻴﻦ می‌آید، با استفاده از ﺧﻮدروﻫﺎیی ﺑﺎ سی‌ان‌جی می‌توان آﺛﺎر ﻣﺨﺮب گلخانه‌ای CO2 را ٢٠ درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ داد.
ایمنی ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮدروﻫﺎی گازسوز
وی اضافه کرد: ﮔﺎز طبیعی از ﻫﻮا سبک‌تر اﺳﺖ و ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ در ﺻﻮرت ﻧﺸﺖ ﮔﺎز از ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﺳﻮﺧﺖ و دﻳﮕﺮ اﺟﺰا به‌سرعت ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻟﺎ ﺣﺮﻛﺖ می‌کند. دﻣﺎی اﺷﺘﻌﺎل ﮔﺎز طبیعی به‌طور تقریبی دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻨﺰﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ سبب می‌شود ﺧﻄﺮ اﻧﻔﺠﺎر ﻳﺎ آتش‌سوزی خودروهای ﮔﺎزﺳﻮز به‌شدت ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ. همچنین ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﮔﺎز طبیعی نیز در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ باک‌های ﻣﻌﻤﻮلی ﺧﻮدروﻫﺎ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ.
مشاور محیط‌زیست سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه همه مخازن ذﺧﻴﺮه اﻳﻦ ﮔﺎز می‌تواند ﺑﻪ ﺷﻴﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺟﺮﻳﺎن بیش از حد ﻣﺠﻬﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوج ﮔﺎز اقدام کنند، گفت: موارد ذکرشده ﻧﺸﺎن می‌دهد دوگانه‌سوز ﻛﺮدن ﺣﺠﻢ زﻳﺎدی از ﺧﻮدروﻫﺎی ﻧﺎوﮔﺎن ﻋﻤﻮمی ﻛﻪ ﺗﺮدد ﺑﺴﻴﺎری در ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ دارﻧﺪ موجب ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌ها ﺑﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮ می‌شود و در ﻛﺎﻫﺶ آﻟﺎﻳﻨﺪگی و ﺳﻠﺎﻣﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان تأثیر ﺷﮕﺮفی ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، زیرا می‌داﻧﻴﻢ ﺗﺮدد در ﺷﻬﺮﻫﺎ به علت ﺗﺮاﻓﻴﻚ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ ﻛﻨﺪی ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد NEDC میزان نشر آلایندگی در ﺧﻮدروﻫﺎی ﺑﻨﺰینی و ﮔﺎزوئیلی اﻓﺰاﻳﺶ می‌یابد و اﻳﻦ اﻧﺘﺸﺎر در ﺧﻮدروﻫﺎی دوگانه‌سوز کارخانه‌ای و ﺗﺒﺪیلی ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ یافت و اﻳﻦ موضوع در آزمون‌های انجام‌شده ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ایران‌خودرو و ﺳﺎزﻣﺎن ملی اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻣﺮاﻛﺰ علمی و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتی دانشگاه‌ها ثابت‌شده اﺳﺖ.
گلزاری ادامه داد: گاز طبیعی را می‌توان به‌طور مستقیم از طریق یک کمپرسور و بر پایه سوخت‌گیری آرام (از پنج دقیقه تا هشت ساعت) یا از طریق مخزن ذخیره، در سه تا پنج (Multiple) چندگانه دقیقه سوخت‌گیری کرد. بسیاری از ایستگاه‌های سوخت‌گیری ترکیبی از روش‌های سوخت‌گیری سریع و آرام را بسته به نیازهای ناوگان استفاده می‌کنند.
مدرس دانشگاه تهران تصریح کرد: یک مترمکعب گاز فشرده در خودرویی که طراحی موتور آن بر اساس گاز طبیعی انجام‌شده، به‌طور تقریبی معادل یک لیتر بنزین است و همان پیمایش را برای خودرو خواهد داشت و پیمایش کلی یک خودرو در حالت گازسوز به ظرفیت مخزن یا مخازن آن و نیز عملکرد آن بستگی دارد، اما به‌طور متوسط توان خودروهای دوگانه‌سوز در حالت گاز حدود ۱۰ درصد کمتر از بنزین است، زیرا گاز طبیعی نسبت به سوخت‌های مایع حجم بیشتری را اشغال می‌کند و در نتیجه اکسیژن کمتری نسبت به حالت بنزین‌سوز وارد موتور می‌شود. البته این مسئله فقط برای خودروهای دوگانه‌سوز مطرح است و به دلیل عدد اکتان بالاتر گاز طبیعی، یک موتور پایه گازسوز بازدهی بیشتری نسبت به یک موتور پایه بنزینی دارد؛ در ضمن هرچقدر موتور بزرگ‌تر و قوی‌تر باشد، این افت توان ناچیزتر خواهد بود.
پیش از این وزیر نفت اعلام کرده بود که گاز سوخت ملی ایران است و از همین رو در این مدت تلاش شده سهم گاز در سبد سوخت افزایش یابد.
از همین رو گازرسانی به روستاها و صنایع و نیروگاه‌ها با شتاب دنبال شده است، همچنین با مصوبه شورای اقتصاد قرار است یک میلیون و ۴۶۰ هزار خودرو عمومی دوگانه‌سوز شود که بر اساس برآوردها تا ۱۰ میلیون مترمکعب به مصرف کنونی سی‌ان‌جی اضافه می‌کند.
ایرنا
