به گزارش ایران اکونومیست به نقل از سایپانیوز، در پژوهشی که مؤسسه بیمه برای ایمنی بزرگراه با کمک مؤسسه فناوری ماساچوست (اِم آی تی معروف) انجام داده همان نتایجی به دست آمده که دور از انتظار هم نیست.
در این پژوهش آزمایشگاه ایج لب AgeLab دانشگاه اِم آی تی 20 راننده را انتخاب کرد و هر کدام از آنها یکی از دو خودروی مجهز به فناوری های کمک به راننده را آزمایش کردند. به بیان دیگر 10 راننده با رنج روور مدل اِوک Evoque و 10 راننده دیگر با ولوو مدل اس90 مجهز به کروز کنترل وفق پذیر و سامانه کمک به راننده یا Pilot Assist رانندگی کردند. سامانه کمک به راننده ولوو می توانید کنترل فرمان را برعهده گرفته و بین دو خط براند و سرعت خودرو را متناسب با خودروی جلویی کم و زیاد کند. همین توانایی باعث می شود ولوو سطح2 خودران دسته بندی شود. به این ترتیب رنج روور که این دو توانایی اخیر را ندارد سطح 1 خودران دسته بندی می شود.
شايد اين توضيح مختصر لازم باشد كه خودران ها را به 6 سطح تقسيم بندي مي كنند كه از صفر شروع مي شود:
سطح 0: هيچ كاري خودكار انجام نمي شود
سطح1: خودران به كمك راننده نیاز دارد
سطح2: بدون نیاز به راننده حرکت می کند اما به توجه راننده نیاز دارد
سطح3: خودران عمل می کند اما مسئولیت همچنان با راننده است
سطح4: سطح بالايي از خودران که به دخالت راننده نیاز ندارد اما همچنان مسئولیت با راننده است
سطح5: خودران كامل که امکان بروز حادثه در آن به صفر رسیده است
به احتمال زیاد برای شما هم تعجب ندارد که بعد از یک ماه عادت های رانندگی این 20 راننده مورد تحقیق تغییر کرد و این راننده ها عادت کردند با دقت کمتری زمام امور را به دست بگیرند. در تعریف مؤسسه بیمه ایمنی بزرگراه، اگر راننده دست از روی فرمان بردارد و اختیار فرمان را به پرازشگرهای خودرو بسپارد یا چشم از جاده بردارد از اصطلاح «رهایی از قید یا تعهد» disengagement استفاده می کند. اکثر رانندگان حتی بدون فناوری های جدید کمک به راننده هم دست از روی فرمان یا چشم از جاده برمی داشتند مثل موقع جواب دادن به تلفن یا تنظیم دکمه های روی داشبورد (کمک کردن صدای موسیقی) اما حالا که این فناوری ها جای خود را در خودروهای جدید باز می کنند، رانندگان خیلی بیشتر از توانایی این فناوری ها به آن اتکا می کنند.
نکته جالب این تحقیق این است که 10 راننده ای که یک ماه را با ولوو رانندگی کرده بودند به مراتب حواس پرت تر شده و قید و بند را به کلی رها کرده اند.
ایان ریگان Ian Reagan محقق ارشد این پژوهش در توضیح می گوید: «رانندگانی که از سیستم کمک راننده [ولوو] استفاده کردند، بعد از یک ماه دوبرابر رانندگان خودروی دیگر [رنج روور] خود را از قید و تعهد رها کرده اند [دست از روی فرمان یا چشم از روی جاده برداشته اند] این حواس پرتی و سپردن افسار به پردازشگرهای خودرو 12 برابر خودروهای عادی بود.»
به بیان خیلی ساده، تا زمانی که بتوان به خودران ها اتکا کرد، فاصله خیلی زیادی باقی مانده و جنبه های خیلی زیادی وجود دارد که هنوز به آن پرداخته نشده است. هنوز از هر لحاظ مسئولیت با راننده خودرو است و راننده باید در تمام مسیر و در تمام مواقع طوری حواس خود را جمع کند که در صورت لزوم اختیار مسیر، سرعت و تغییر جهت را خودش برعهده بگیرد و به هیچ عنوان پذیرفته نیست که راننده ای بعد از تصادف تقصیرها را به گردن فناوری های جدید بیندازد.
البته مردم خودران ها یا سیستم های کمک به راننده را برای این می خواهند که مجبور نباشند در تمام مدت رانندگی صد در صد هوشیاری را حفظ کنند، به همین دلیل تأکید زیادی شده است که هنوز فناوری های جدید در خودروها به سطحی نرسیده است که زمام امور به دست خودران سپرده شود.
شاید تنها نکته ی امیدوارکننده ای پژوهش این بود که رانندگان رنج روور اِوک که فقط کروز کنترل وفق پذیر در اختیار داشتند، بعد از مدت کوتاهی که به این فناوری عادت کردند، بی دقتی و حواس پرتی آنها کمتر و در حد برداشتن دست از روی فرمان برای زدن دکمه روی داشبورد یا جواب دادن به تلفن همراه بوده است و در پایان ماه هنوز عادت گرفتن فرمان را از دست نداده بودند و آشنایی با فناوری کروز کنترل وفق پذیر باعث افزایش فرستادن متن پیامی با تلفن همراه و افزایش ریسک تصادف نشد.
درحال حاضر می توان گفت که این فناوری ها فقط سطح ایمنی را بالا می برند و به هیچ عنوان در رویدادها و شرایط غیرمترقبه، قابل اتکا نیستند. متأسفانه طوری که بازاریابی و تبلیغات صورت می پذیرد، سطح توقع خریداران و مشتریان را به حدی بالا می برد که مخاطره آمیز است و پیش از آن که خودران ها به کمال برسند، سطح ریسک و مخاطره از حد عادی بالاتر می رود.
