بیمه بیکاری یکی از حمایتهای اجتماعی است که سازمان تامین اجتماعی بر اساس آن مکلف است با دریافت حق بیمه بیکاری مقرر به کارگران مشمول قانون بیمه که به طور غیر ارادی بیکار و از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شده اند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.
بیمه بیکاری به کارگران مشمول قانون کار و تابع قانون تامین اجتماعی تعلق می گیرد و بر اساس آن کارفرما مکلف است سه درصد از مزد کارگر را به صندوق بیمه بیکاری واریز کند. کارگرانی که بدون میل و اراده شخصی بیکار شده باشند می توانند مراحل ثبت درخواست بیمه بیکاری را از طریق مراجعه به ادارات کار دنبال کرده و از مقرری بیمه بیکاری بهره مند شود.
تعداد مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری از ۲۵۹ هزار و ۲۸۶ نفر در سال ۱۳۹۷ به ۲۲۱ هزار و ۲۲۹ نفر در سال ۱۳۹۸ رسیده که نشان از کاهش ۳۸ هزار نفری دارد.
گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بررسی پرونده های بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ نشان می دهد که تعداد کل مقرری بگیران بیمه بیکاری در سال گذشته، ۲۴۵ هزار و ۱۹۷ نفر بوده که نسبت به سال قبل از آن ۶.۵ درصد کاهش داشته است.
به موجب این گزارش استان تهران با ۵۲ هزار و ۲۷ نفر و پس از آن اصفهان با ۲۶ هزار و ۸۱۲ نفر بیشترین و استانهای سیستان و بلوچستان، ایلام و کهگیلویه و بویر احمد کمترین تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری را به خود اختصاص داده اند.
همچنین تعداد مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری از ۲۵۹ هزار و ۲۸۶ نفر در سال ۱۳۹۷ به ۲۲۱ هزار و ۲۲۹ نفر در سال ۱۳۹۸ رسیده که نشان از کاهش ۳۸ هزار نفری دارد. ۱۶۴ هزار و ۳۵۱ نفر از مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری مرد و ۵۶ هزار و ۸۷۸ نفر زن و ۱۸۵ هزار و ۱۲۰ نفر از مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری متاهل و ۳۶ هزار و ۱۰۹ نفر مجرد هستند.
در گزارش مرکز آمار وزارت کار از مجموع ۲۲۱ هزار و ۲۲۹ مقرری بگیر جدید بیمه بیکاری در سال گذشته ۶۶۸۸ نفر فاقد مهارت و ۲۶ هزار نفر نیمه ماهر بوده اند.
در سال گذشته جمعا ۷۲۷ نفر از مقرری بگیران بیمه بیکاری جهت افزایش سطح سواد به نهضت سواد آموزی و ۲۸ هزار و ۲۴۸ نفر برای ارتقای مهارت به سازمان آموزش فنی و حرفه ای معرفی شده اند.
سال گذشته مقرری بیمه بیکاری ۲۴۱ هزار و ۵۶۰ نفر به دلیل اشتغال مجدد و شناسایی اشتغال پنهان قطع شده است؛ به نحوی که برای ۲۲ هزار و ۴۴۵ نفر فرصت شغلی جدید پیدا شده و ۱۷ هزار و ۸۹۱ نفر از مقرری بگیران به دلیل اشتغال پنهان درحین دریافت مقرری، مشمول قطع مقرری بیمه بیکاری شناخته شده اند.
بر اساس این گزارش، پایان دوره استحقاق مقرری، عدم حضور در دوره های آموزشی، عدم مراجعه جهت حضور و غیاب و امتناع از مشاغل پیشنهادی از دیگر علل قطع مقرری بیمه بیکاری بوده است.
برابر قانون، پرداخت مقرری بیمه بیکاری به کسانی صورت می گیرد که به طور غیر ارادی و به علت حوادث غیرمترقبه نظیر زلزله، سیل، آتش سوزی و مواردی همچون کرونا بیکار شده باشند. مطابق ماده ۶ قانون بیمه بیکاری، افراد بیکار شده موظفند حداکثر ظرف ۳۰ روز مراتب بیکاری خود را به ادارات کار استان محل سکونت اعلام کنند تا پس از بررسی به شعب تامین اجتماعی به منظور دریافت مقرری معرفی شوند.
مبلغ مقرری بیمه بیکاری
طبق قانون، مقرری روزانه بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط دستمزد، حقوق یا کارمزد روزانه فرد بیمه شده است. برای افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا چهار نفر) ۱۰ درصد حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری به این مبلغ اضافه می‌شود اما در هر صورت مبلغ کلی آن نباید از حداقل دستمزد تعیین‌شده برای هر سال کمتر یا از ۸۰ درصد متوسط دستمزد یا حقوق بیمه شده بیشتر باشد. مجردین حداقل شش ماه و حداکثر ۳۶ ماه و کارگران متاهل حداقل ۱۲ ماه و حداکثر ۵۰ ماه با داشتن سابقه پرداخت حق بیمه می‌توانند از حمایت اجتماعی بیمه بیکاری برخوردار شوند.
در حال حاضر رویکرد جهانی در بحث کاهش تعداد مقرری بگیران، تاکید بر حفظ اشتغال است، چرا که افزایش این امر می‌تواند بیانگر مشکلات اقتصادی کارگاه‌ها و تعطیلی آنها باشد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تداوم سیاست حفظ اشتغال موجود، جلوگیری از تعطیلی بنگاهها و ریزش نیروهای کار، رفع مشکلات بنگاههای اقتصادی، بخشودگی جرایم و امهال حق بیمه کارفرمایان، پرداخت یارانه دستمزد و کمک هزینه کارورزی از جمله اقدامات مثبت دولت بوده که در کاهش آمار متقاضیان بیمه بیکاری و ثبت درخواست مقرری موثر بوده است.
ایسنا
