سه‌شنبه ۳۱ تير ۱۴۰۴ - 2025 July 22 - ۲۵ محرم ۱۴۴۷
برچسب ها
# اقتصاد
۲۳ شهريور ۱۳۹۲ - ۱۲:۰۵

تداوم سقوط آزاد سياسي تركيه

گروه پژوهش هاي خبري- تاچندي قبل تركيه به علت شكوفايي اقتصادي و نقش آفريني در عرصه بين الملل به عنوان الگوي كشورهاي خاورميانه نشان داده مي شد اما اكنون به علت اتخاذ سياست هاي غيرمنطقي در منطقه به ويژه بحران سوريه، به يك چهره منزوي و شكست خورده تبديل شده است.
کد خبر: ۳۶۷۶۱
به گزارش ایران اکونومیست:در ساليان اخير تركيه به عنوان كشوري الگو در راه پياده سازي دموكراسي و شكوفايي اقتصاد به شمار مي رفت، اما اخيرا با برخوردهاي پليس با اعتراضات مردمي در شهرهاي مختلف اين كشور و كم شدن از نرخ رشد اقتصادي و بالارفتن ميزان بدهي هاي خارجي تركيه، زواياي پنهان در داخل اين سرزمين بيشتر آشكار مي شود. كارشناسان آغاز شكست سياست هاي تنش زدايي در منطقه و افول تئوري احمد داوود اوغلو وزير امورخارجه موفق اين كشور در زمينه نداشتن تنش با همسايگان را در عدم تحليل صحيح شرايط منطقه و بين الملل مي دانند. در كنار اين موضوع اتكاي شديد به سياست هاي منطقه اي آمريكا و ساختن كعبه آمال تركيه در پيوستن به اتحاديه اروپا و به ويژه اتخاذ مواضع نادرست در حوادث سوريه و مصر را دليلي بر افول شديد جايگاه تركيه در منطقه شناخته مي شود.

** از احتياط سياسي تا دامن زدن به تنش ها
-----------------------------------
به نقل از ایرنا؛به طور سنتي، تا پيش از اين تركيه مواضع محتاطانه اي در مورد سياست خود در خاورميانه به دليل بافت غير قابل پيش بيني اين منطقه داشت، المانيتور در اين باره مي نويسد: سياست هاي محتاطانه تركيه در منطقه خاورميانه ريشه تاريخي دارد كه يكي از عوامل آن ملي گرايي عربي در كشورهاي منطقه است. اسلام راديكالي و رفتار غيرقابل پيش بيني كشورهاي خاور ميانه، حركت هاي انتحاري و تندروي اسلامي و همچنين رشد بي عدالتي اجتماعي و بروز درگيري هاي داخلي به منظور كسب دموكراسي عواملي ديگري بود كه تركيه را به عنوان قدرت منطقه اي عضو ناتو در اتخاذ سياست هايش محتاط مي كرد.
اما به يكباره ورق برگشت و تركيه با توجه به بهبود شرايط اقتصادي خود و راهيابي به گروه ۲۰ (البته با حمايت هاي آمريكا) به اين انديشه افتاد كه مي تواند رهبر تحول در خاورميانه و الگوي كشورهاي انقلابي، بعد از بهار عربي باشد. به همين دليل سياست هاي تند و جانبدارانه اي را در قبال تحولات منطقه اي از جمله شريك پيشينش، سوريه و مصر گرفت.

** ظهور اردوغان و آغاز تغيير تركيه
------------------------------------------
با انتخاب رجب طيب اردوغان به عنوان نخست وزير و قدرت گرفتن حزب عدالت و توسعه، از مدل جديدي از تركيه نوين پرده برداري شد. المانيتور در ادامه مقاله خود مي نويسد: در ابتداي امر دموكراسي و آزادي هاي محدودي كه تركيه به مردم اين كشور داد در كنار شكوفايي نسبي اقتصادي اين كشور، باعث جذب مردم منطقه به خصوص كشورهاي عرب به مدل تركيه اي دموكراسي شد.
همچنين اردوغان با قدرت هاي منطقه از جمله ايران و عربستان روابط حسنه اي ايجاد كرده بود و مواضع ضد صهيونيستي وي به محبوبيت بيشتر تركيه و شخص وي در خاورميانه شد.

** سوريه؛ پاشنه آشيل تركيه
---------------------------------
سياست هاي اردوغان در چندين جهت قابل بررسي است، در مورد سوريه اردوغان از روز اول درگيري هاي داخلي اين كشور به دخالت در امور داخلي سوريه پرداخت و خواستار سرنگوني بشار اسد رييس جمهور اين كشور شد. عثمان فاروك لوگولو معاون رئيس كميسيون روابط خارجي مجلس تركيه و عضو حزب جمهوري خواه مخالف عدالت و توسعه معتقد است كه سياست تركيه در قبال سوريه اشتباه محض بوده و اين كشور بايد سعي در كاهش تنش و دوستي با سوريه داشته باشد.
اظهارات تند تركيه و احمد داود اوغلو در مورد تصميمات شوراي امنيت سازمان ملل و انتقاد از عملكرد اين شورا در مورد سوريه، نمونه اي از سياست هاي اشتباه تركيه است. داود اوغلو در ۳۰ آگوست بشار اسد را متهم به استفاده از سلاح شيميايي عليه مردم خود كرد، جالب اينكه اظهارات وي حتي قبل از ادعاي مشابه جان كري وزير خارجه امريكا در اين مورد بوده است.
همچنين داود اوغلو خواهان ايجاد اتحاديه كشورهاي به گفته وي دوست سوريه براي حمله به سوريه در صورت عدم تصويب قطعنامه شوراي امنيت عليه سوريه شد. او شوراي امنيت را به تعلل و كم كاري در مورد سوريه متهم كرد و گفت: عملكرد نامناسب شوراي امنيت باعث مرگ ۸۰۰ نفر در يك شب در سوريه شد.
در حالي تركيه خواستار فروپاشي نظام اسد شد كه اين كشور پيش از اين از شركاي اقتصادي تركيه محسوب مي شد و روابط اقتصادي و سرمايه گذاري تركيه در سوريه كم نبودند. با اين حال تركيه حتي به حملات محدود به سوريه نيز راضي نشد و ترك ها خواستار دخالت مستقيم ناتو در اين كشور- همچون جنگ ۷۸ روزه كوزوو شدند كه به بيرون راندن صرب ها از كوزوو منجر شد.
عثمان لوگولو كه پيش از اين سفير تركيه در آمريكا نيز بود، در مورد سياست اشتباه تركيه در مورد سوريه گفت: اردوغان پيش بيني كرده بود كه دولت بشار اسد ۶ ماهه سقوط مي كند اما هنوز وي بر سر كار است. وي تاكيد مي كند كه بعنوان حزب مخالف دولت تركيه، ۲ سال قبل پيشنهادهاي خود را در مورد سوريه به دولت تركيه داده بود ولي آن ها به توصيه ها توجه نكردند.
المانيتور در اين باره مي نويسد در حالي اين موض گيري ها از سوي تركيه صورت مي گيرد كه مجالس انگليس و آمريكا نيز هنوز در مورد حمله به سوريه و استفاده دولت اسد از سلاح هسته اي دودل و مردد هستند. اتريش، اردن، عراق و لبنان نيز اعلام كردند اجازه استفاده از حريم هوايي شان براي حمله به سوريه را بدون مجوز تصويب قطعنامه شوراي امنيت نمي دهند، فرانسه نيز هنوز در سردرگمي به سر مي برد.
ولادمير پوتين رئيس جمهور روسيه هم ادعاي استفاده از سلاح شيميايي دولت اسد را نادرست خوانده است و كشورهاي ديگر نيز هنوز نسبت به حمله به سوريه قانع نشده اند اما با اين حال تركيه به سياست تند خود در اين زمينه ادامه مي دهد.

** اثرات جبهه گيري تركيه در قبال سوريه
-----------------------------------------------
از بيش از دو سال قبل تركيه شاهد تحولات داخلي مهمي بوده است هر چه تنش ها در سوريه بيشتر شدند تاثيرات منفي بيشتري از آن ها در تركيه احساس شد. تركيه بدترين حملات تروريستي در ۱۱ مه ۲۰۱۳ در ريحانلي، شهري مرزي بين تركيه و سوريه تجربه كرد. در طي اين حمله كه شامل ۲ انفجار مهيب شد، طبق آمار رسمي ۵۲ نفر كشته شدند. همچنين پليس آدانا به تازگي ۲ كيلوگرم گاز سارين را كشف كرد و در اين رابطه ۲۰ نفر را دستگير كرد كه اين افراد مرتبط به جبهه النصره و القاعده هستند.
همچنين پليس تركيه ۲۰۰ كيلوگرم مواد منفجره در شهر بينگول در ۲ آگوست كشف كرد كه همه ارمغان درگيري هاي سوريه است. در اين بين مردم تركيه نيز خواستار موضع گيري ملايم تر از طرف دولتمردان اين كشور در خصوص سوريه به منظور كاهش حضور تروريست ها و حملاتشان در تركيه شده اند.
بسياري از كارشناسان معتقدند، اگر دستگاه هاي اطلاعاتي و امنيتي تركيه آنقدر پرقدرت هستند كه خبر از استفاده دولت بشار اسد از سلاح شيميايي مي دهند چطور از واقعه ريحانلي و سقوط مشكوك هواپيماي جنگي تركيه بر فراز مديترانه در ژوئن ۲۰۱۲ و مسبب آن بي خبر هستند؟
كمال قليچدار اوغلي رئيس حزب جمهوري خواه تركيه كه از جمله حزب هاي مخالف دولت تركيه است چندي قبل به روزنامه مليت گفت: دولت تركيه ما را متهم به همكاري با دولت سوريه مي كند اين در حالي است كه در سال هاي قبل از مناقشات سوريه، خود رجب طيب اردوغان ، بشار اسد را به عنوان برادر قلم داد مي كرد و پس از بوجود آمدن شرايط كنوني در سوريه با سياست هاي اشتباه خود و ارسال تجهيزات به تروريست ها باعث بدتر شدن شرايط منطقه شد.
قليچدار اوغلي در سخنان خود اردوغان را متهم به ايجاد گروه هاي تروريستي و ارسال آن ها به سوريه كرد و حادثه ريحانلي را پيامد سياست هاي ناكارآمد و نادرست اردوغان دانست.

** بي اعتمادي كشورهاي عرب به تركيه
------------------------------------------
تغيير مواضع اردوغان در قبال اتفاقات منطقه بيش از پيش مشهود شده است و نتايج منفي خود را در كمرنگ شدن نقش و جايگاه اين كشور در سطح بين المللي دركنار بروز مشكلات اقتصادي اين كشور نشان داده است، المانيتور در اين باره مي نويسد: حمله اردوغان به كودتا در مصر و طرفداري او از اخوان المسلمين نيز نتيجه اي جز روي برگرداندن اتحاديه عرب از تركيه در پي نداشت زيرا در اين راه سياست هاي عربستان، اردن و امارات را مورد انتقاد قرار داده بود.
نقطه تاريك ديگر در سياست هاي تركيه موضع گيري نادرست اردوغان در بيداري اسلامي و محاسبات سياسي نادرست احمد داود اوغلو وزير امور خارجه اين كشور بود كه منجر به انزواي سياسي تركيه در بين كشورهاي عربي شد. حمايت بي قيد و شرط اردوغان از اعتراضات خياباني در كشورهاي عربستان، مصر و نظير آن ها در واقع زير پا گذاشتن سياست سنتي تركيه در جلب نظر و مماشات با كشورهاي منطقه بود كه باعث عدم اطمينان رهبران اين كشور ها به تركيه شد.

** مساله فلسطين؛ بازي ۲ سر باخت تركيه
-----------------------------------------------
همانطور كه اشاره شد اردوغان در ابتداي نخست وزيري خود مواضع ضد صهيونيستي گرفت و به همين دليل به محبوبيت بالايي نزد مردم جهان عرب دست يافته بود اما با تغيير موضع خود در اين مسئله، امروزه پرستيژ تركيه و اردوغان به زير صفر در بين مردم منطقه رسيده است. عثمان لوگولو با بيان اين مطالب مي افزايد: بازي ۲ سر باخت تركيه در بهبود روابط با اسرائيل، از يك طرف اين رژيم را به خاطر ژست ضد صهيونيستي اوليه خود به تركيه بي اعتماد كرده است و از طرف ديگربهبود روابط با اين رژيم، مردم جهان عرب را به تركيه به عنوان حامي مردم فلسطين بدبين كرد و نقش تركيه را به عنوان مهره اي كارساز و موثر در پروژه صلح خاورميانه زير سوال برده است.
چند سال قبل بود كه اردوغان كنفرانس داووس سوييس را به علت حضور نماينده رژيم صهيونيستي ترك كرد ضمن اينكه مدتي بعد رويكرد تندي را در قبال محاصره اقتصادي غزه و حمله ارتش اسرائيل به كشتي هاي امدادرسان گرفت كه تا حد قطع روابط دو طرف پيش رفت.

**عواقب اقتصادي سياست منطقه اي تركيه
--------------------------------------------
چندين پروژه سنگين اقتصادي تركيه كه با سرمايه گذاري خارجي در اين كشور در حال انجام بود بر اثر سياست هاي نادرست منطقه اي و مواضع غير اصولي اين كشور به ويژه در زمينه سوريه يا معلق ماند و يا لغو شد. از جمله اين پروژه ها، پروژه سرمايه گذاري ۱۲ ميليارد دلاري امارات در بحث انرژي و ذغال سنگ تركيه بود كه به گزارش رويترز مقامات اماراتي خبر از لغو اين سرمايه گذاري دادند.
تانر يلديز وزير انرژي تركيه نيز صحت اين خبر را تاييد كرد و مي گويد: اميدوارم اين تصميم سياسي نباشد. از جهت ديگر تركيه قصد جايگزيني كشور ديگري را دارد اما عربستان نيز به دليل مواضع تند تركيه ضد كودتا در مصر از اين كار سرباز زد.
بسياري از كارشناسان دليل سرباز زدن امارات از اين سرمايه گذاري را فشار عربستان به اين كشور مي دانند.

در پايان بايد گفت اتخاذ سياست هاي اشتباه و مواضع نادرست تركيه در قبال رويدادها و حوادث منطقه اي و جهان عرب منجر به از دست دادن جايگاه ابتدايي اين كشور در ميان رهبران و حتي مردم خاورميانه شد و ادامه اين روند مطمئنا تركيه را بيشتر به انزواي سياسي و اقتصادي سوق مي دهد.

آخرین اخبار