با گذشت ۱۱ ماه از همه گیری کرونا در جهان، چشم امید تمام مردم به یافتن واکسنی موثر برای مقابله با این ویروس است. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است هم اینک ۱۹۱ واکسن در کشور‌های مختلف در حال توسعه است که از این میان، نزدیک به ۴۰ واکسن در مرحله آزمایش انسانی و ۱۰ واکسن در مرحله پایانی آزمایشات قرار دارند. غول‌های داروسازی جهان ابراز امیدواری کرده‌اند بتوانند نسخه اولیه واکسن کرونا را اوایل سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه کنند. با این حال، نتایج امیدوار کننده‌ای از آزمایش واکسن کووید ۱۹ به تازگی منتشر شده است.
بر این اساس، شرکت فایزر، غول داروسازی آمریکا اعلام کرد نتایج اولیه آزمایش مرحله سوم واکسن کرونا نشان می‌دهد این واکسن بیش از ۹۰ درصد کارایی دارد. این دست آورد پیروزی بزرگی در مبارزه با همه گیری کووید ۱۹ در جهان است که تاکنون بیش از یک میلیون نفر را به کام مرگ کشانده، اقتصاد جهان را زیر و رو کرده و زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است.
شرکت فایزر که بزرگترین شرکت داروسازی جهان است با همکاری شرکت بیون تک، شریک آلمانی خود نخستین شرکت‌های داروسازی جهان هستند که نتایج امیدوار کننده‌ای از آزمایش واکسن کرونا در ابعاد بزرگ را ثبت کرده اند. این دو شرکت اعلام کردند از آنجا که هیچ عوارض قابل توجهی در این آزمایشات مشاهده نشده است، نگرانی جدی درباره ایمنی این واکسن وجود ندارد. انتظار می‌رود تا اواخر ماه جاری درخواست برای استفاده اضطراری از این واکسن در آمریکا مطرح شود.
با این حال، حتی در صورت موافقت مقامات بهداشتی، تعداد این واکسن در حال حاضر بسیار محدود است و نمی‌توان به صورت گسترده آن را در بازار توزیع کرد. دانشمندان می‌گویند هنوز سوالات زیادی درباره این واکسن بی پاسخ مانده است. برای مثال، هنوز مشخص نیست این واکسن تا چه زمانی می‌تواند در افراد ایجاد ایمنی کند.
موفقیت دانشمندان آمریکایی و آلمانی باعث ایجاد امیدواری برای رسیدن به نتایج مثبت در آزمایش واکسن‌های دیگر شرکت‌های داروسازی شده است.
واکسن کرونا
آلبرت بورلا، مدیر اجرایی شرکت فایزر در این رابطه می‌گوید: امروز روز بزرگی برای علم و انسانیت است. ما زمانی به نقطه عطف تحقیقات خود برای یافتن واکسن کرونا رسیدیم که جهان به شدت شاهد افزایش شمار مبتلایان بوده است. همچنین ظرفیت بیمارستان‌ها در حال تکمیل بوده و مشکلات اقتصادی جهان را درگیر خود کرده است.
شرکت فایزر امیدوار است مقامات بهداشتی آمریکا اجازه استفاده اضطراری از این واکسن را در افراد ۱۶ تا ۸۰ ساله صادر کنند. برای این کار، باید دستکم اطلاعات مربوط به ایمنی واکسن تست شده بر روی ۴۴ هزار داوطلب در دو ماه رصد شود. این بدان معناست که اواخر ماه نوامبر (آذر ماه) احتمالا این دستور صادر شود.
سازمان غذا و داروی آمریکا پیش‌تر اعلام کرده بود در حال حاضر به دلیل شرایط اضطراری جهانی به دلیل همه گیری کرونا، واکسنی که بتواند دستکم ۵۰ درصد کارایی و اثرگذاری داشته باشد، از سوی این نهاد مجوز لازم را اخذ خواهد کرد. با این حال، خبر خوشحال کننده این است که دانشمندان شرکت فایزر از کارایی ۹۰ درصدی این واکسن خبر می‌دهند.
شرکت فایزر و بیون تک قرار دادی معادل یک میلیارد و ۹۵۰ میلیون دلار با دولت آمریکا برای فروش ۱۰۰ میلیون دوز از این واکسن را پیش‌تر به امضا رسانده اند. در صورت تجاری سازی این واکسن و تولید انبوه آن، آمریکا و دیگر کشور‌های ثروتمند غربی در اولویت توزیع قرار دارند.
خبر تلخ سازمان جهانی بهداشت درباره نحوه توزیع واکسن کرونا
یکی از بزرگترین چالش‌های این عرصه، تولید واکسن در ابعاد جمعیت جهان است. هم اینک جمعیت جهان ۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر است. برآورد محققان این است که برای ایجاد ایمنی گله‌ای در جامعه نیازمند واکسیناسیون بیش از ۷۰ درصد جمعیت یک کشور وجود دارد. ایمنی گله‌ای به حالتی اطلاق می‌شود که درصد بالایی از مردم یک کشور به طور طبیعی یا از طریق واکسیناسیون عمومی به یک ویروس یا باکتری مبتلا شوند و پس از بهبودی به دلیل مقاومت در برابر بیماری، زنجیره شیوع قطع شود و جامعه به ایمنی می‌رسد. برای مثال، در مورد کشور آمریکا با جمعیت ۳۳۰ میلیون نفر، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر باید به این ویروس مبتلا شوند تا ایمنی گله‌ای پدید آید و برای این منظور شرکت‌های داروسازی باید برای دستکم ۵.۵ میلیارد نفر از جمعیت جهان واکسن تولید کنند. دست یابی به این امر در کوتاه مدت بزرگترین چالش برای مبارزه با همه گیری کرونا محسوب می‌شود.
دکتر سمیه سوامیناتان، یکی از مقامات ارشد سازمان جهانی بهداشت در این رابطه گفت: جوانان سالمی که هیچ بیماری زمینه‌ای ندارند احتمالاً برای دریافت واکسن کرونا باید تا سال ۲۰۲۲ صبر کنند، زیرا مقامات بهداشتی کشور‌ها در گام نخست تمرکز خود را بر روی ایمنی سازی افراد مسن و دیگر گروه‌های آسیب پذیر قرار خواهند داد.
او تاکید کرد: کارکنان بخش درمانی، کارکنانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا قرار دارند، افرادی که به مردم خدمات عمومی ارائه می‌کنند و سالمندان احتمالاً نخستین گروهی از مردم خواهند بود که واکسن کرونا را دریافت می‌کنند. با این وجود، سازمان جهانی بهداشت در حال طراحی یک دستورالعمل از اولویت‌های کسانی است که واکسن کووید ۱۹ را دریافت خواهند کرد. یکی دیگر از مشکل‌هایی که هم اینک وجود دارد دستیابی به واکسنی است که ایمنی و کارایی آن تایید شده باشد. واکسنی دارای ایمنی و کارایی است که سازمان جهانی بهداشت، سازمان غذا و داروی آمریکا یا سازمان غذا و داروی اتحادیه اروپا آن را تایید کند.
این مقام سازمان جهانی بهداشت تصریح کرد: برخی مردم تصور می‌کنند در اول ماه ژانویه یا در روز‌های نخست ماه آوریل واکسن کرونا به بازار عرضه خواهد شد و پس از دریافت آن همه چیز به مانند گذشته به حال طبیعی باز خواهد گشت. اما حقیقت تلخ این است که شرایط آنگونه که مردم تصور می‌کنند نیست. ما امیدواریم دستکم یک واکسن مطمئن و ایمن تا سال ۲۰۲۱ در جهان یافت شود. با این حال، این واکسن به صورت محدود و نه به اندازه جمعیت جهان به بازار عرضه خواهد شد.
سوامیناتان اعلام کرد: هم اینک ۱۰ واکسن کرونا در مرحله پایانی آزمایش ها قرار دارد. از این رو، تعداد واکسن‌هایی که به طور بالقوه توانایی توزیع در بازار را دارند متعدد است. بیشتر مردم موافق آن هستند که توزیع واکسن ابتدا از کادر درمانی و کسانی که در خط مقدم مبارزه با ویروس هستند آغاز شود. پس از این افراد کسانی که در صورت ابتلا به کووید ۱۹ در خطر بالایی قرار دارند مانند سالمندان و کسانی که از بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برند باید واکسن را دریافت کنند. دستورالعمل‌های متعددی درباره توزیع واکسن در میان افراد با اولویت‌های مختلف وجود دارد، اما برآورد من این است که افراد سالم و کسانی که در خطر آسیب کمتری قرار دارند مانند جوانان احتمالاً باید تا سال ۲۰۲۲ برای دریافت واکسن صبر کنند.
ناتوانی شرکت‌های داروسازی در تولید سریع واکسن کرونا
پیش‌تر آدار پوناوالا، مدیر اجرایی موسسه سروم هند که بزرگترین تولید کننده واکسن در جهان است در مصاحبه با نشریه آمریکایی فایننشال تایمز اعلام کرد: شرکت‌های داروسازی توانایی تولید واکسن کرونا در ابعاد جهانی آن را در کوتاه مدت ندارند.
او تصریح کرد: در بهترین حالت واکسن مورد نیاز برای واکسیناسیون تمام مردم جهان تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی تولید خواهد شد. من درک می‌کنم که مردم جهان بسیار خوشبینانه به مسئله یافتن واکسن موثر برای کووید ۱۹ نگاه می‌کنند، اما هیچ شرکت داروسازی در جهان تاکنون نتوانسته است یک واکسن را در ابعاد جمعیت جهان تولید کند.
پوناوالا تاکید کرد: در گام نخست ما هنوز به واکسن کرونا دست نیافته ایم و آزمایش‌ها برای یافتن این واکسن همچنان ادامه دارد. با این وجود، حقیقت تلخ این است که حتی پس از کشف واکسن نیز ۴ تا ۵ سال زمان می‌برد که بتوان برای همه جمعیت جهان واکسن کووید ۱۹ را تولید و واکسیناسیون عمومی را تکمیل کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان
