دلایل نابسامانی بازار روغن

 یزدان سیف در مورد وضعیت ذخایر روغن گفت:  در حال حاضر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز توزیع به میزان لازم روغن داریم و اتفاقی نیفتاده که این محصول کمیاب یا نادر شود بلکه امروز روغن در کشور به وفور وجود دارد.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی بیان داشت: با وجودی که مقدار زیادی مواد اولیه تهیه روغن در بنادر و گمرک در انتظار طی شدن مراحل ترخیص هستند، اما ذخایر راهبردی کشور که با تمهیدات دولت در سال ۹۲ رقم زده شد برای همین روز‌های سخت بود. امروز ذخایر راهبردی ما جبرانی برای نوسانات بخش خصوصی کشور است. * اختلال در شبکه توزیع روغن خام از بندرگاه به کارخانه ها 
وی از تولید ۸۵۲ هزار تن روغن خام برای واحد‌ها در سال جاری خبر داد و خاطر نشان کرد: بخشی از مشکل موجود روغن در جامعه به ایجاد اختلال در شبکه توزیع روغن خام از بندرگاه‌ها به کارخانه‌ها مربوط می‌شود. این اختلال به همراه افزایش در بخش صنفی سبب ایجاد شوک در یک هفته اخیر بازار روغن شده است.
* سرنخ مشکلات امروز بازار روغن در دست وزارت صمت و بانک مرکزی
محمود شه رضایی عضو هیأت مدیره انجمن صنفی روغن نباتی گفت: سرنخ برخی مشکلات امروز بازار روغن در دست وزارت صمت و بانک مرکزی است.
وی افزود: مشکلات ناشی از تخصیص ارز در زنجیره تأمین روغن مصرفی کشور در مردادماه به ستاد تنظیم بازار هشدار داده شده بود و طی این هشدارها وزیر صنعت اسبق را از کمبود کالا به خصوص روغن آگاه کرده بود.
* هشدار در مورد کمبود روغن به وزیر سابق صمت 
شه رضایی بیان داشت:  متأسفانه وزیر سابق صمت در پاسخ به هشدارهای ما   در مورد کمبود روغن گفتند که، ما خودمان تنظیم بازار را بلدیم.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی روغن نباتی  شروع مشکل بازار روغن را تولید انبوه شرکت بازرگانی ایران در مهرماه سال قبل عنوان کرد و افزود: زمانی که شرکت بازرگانی ایران اقدام به تولید انبوه روغن مایع  کرد دیگر برای شرکت های مصرف کننده، واردات روغن صرفه اقتصادی نداشت زیرا روغن تولیدی داخل، ارزان تر از روغن وارداتی شده بود این موضوع تا سال 99 ادامه یافت و با محدودیت های تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی و سهمیه بندی شدن شرکت های دریافت کننده ارز دولتی مواجه شدیم.
* تخصیص ناعادلانه ارز  برای واردات روغن
وی افزود: در فصل بهار وزارت صنعت معدن و تجارت  به صورت ناعادلانه اقدام به تخصیص ارز  کرد  یعنی حدود 250 میلیون دلار از میان شرکت های روغنی تقسیم شد اما حتی یک دلار هم به شرکت های بزرگ تخصیص نیافت این در حالی بود که ثبت سفارش ما در گمرک حدود 400 هزار تن بوده است.
شه رضایی تصریح کرد: در 6 ماهه نخست امسال بانک مرکزی اقدام به تخصیص 661 میلیون یورو میان شرکت های روغنی نموده که از این میزان حدود 290 میلیون یورو به شرکت بازرگانی دولتی ایران اختصاص یافته و مابقی به سایر شرکت ها تخصیص یافته است.
* واردکنندگانی که علیرغم دریافت ارز روغن وارد نکردند
 مانی جمشیدی کارشناس کشاورزی در ارتباط زنده تلفنی با این برنامه گفت: اینکه در شرایط تحریمی هستیم و در جا به جایی مشکل داریم و در بحث روغن به میزان 85 درصد وابسته هستیم شکی نیست اما در بررسی های مقدماتی در مورد تخصیص ارز از زمانی که ارز واردات روغن 4 هزار و 200 تومانی شده بسیاری از واردکنندگان ارزهایی گرفتند و با آن روغنی وارد کشور نکردند. این رقم معادل مصرف روغن 2 ماه کشور ماست که تأمین شد و روغنی خریداری و وارد نشد رقمی معادل 300 میلیون یورو که رفت و برنگشت حال این سؤال پیش می آید که چرا حس دلسوزی و تدبیرگری امروز از مرداد ماه که سیگنال های بحران روغن احساس می شد به کار نیفتاد.
سیف مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در استودیو گفت : مشکل و ایراد ما در بخش روغن، حجم وسیع تقاضای ورودی روغن به بازار به صورت یکجا بود.
وی افزود:  زمان میان تقاضا تا تکمیل کالا و ورود به بخش عرضه به اندازه یک T طول می کشد و هر قدر این T سریع تر باشد بحران موجود هم کمتر خواهد بود. این T برای ما برخورد داشت با حمله سایبری که در هفته آخر مهر ماه امسال پدید آمد. با این حال در تاریخ 99.7.20 حدود 30 هزار تن روغن حواله تحویل  شه رضایی کرده ایم ضمناً 20 هزار تن هم هفته اخیر توزیع صورت گرفته که امید می رود بخش زیادی از تقاضای داخل را پاسخگو باشد.
 حسن خلخالی مدیرعامل کارخانه تولیدی روغن در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص تخصیص ارز دولتی به برخی شرکت ها و عدم واردات روغن توسط آنها گفت:  نباید باور کرد برخی شرکت ها که با ارز تخصیصی، روغنی وارد نکرده اند آن ارز را از کشور خارج کرده اند زیرا آن ارز، نامرغوب بوده یا به عبارتی به جای دلار و یورو از ریال عمان یا دینار عراق استفاده شده که عملاً در شرایط تحریمی به هیچ دردی نمی خورد.
* جزئیات روغن  دپو شده در گمرکات
 روح الله لطیفی سخنگوی گمرک کشور در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص حجم دپو شده دانه های روغنی در بنادر کشور گفت: حدود 1 میلیون و 106 هزار تن دانه روغنی تا امروز از بنادر کشور ترخیص شد و میزان 320 هزار تن در دپوی بنادر به سر می برد و 74 هزار و 800 تن روی شناورها وجود دارد که با مشکل اسنادی رو به رو است.
او افزود: تا به امروز حدود 525 هزار تن روغن خام ترخیص شده و حدود 264 هزار تن روغن خام هم در بندر امام و 54 هزار تن در بندر امیرآباد و حدود 63 هزار تن دیگر هم روی دو شناور در بندرعباس آرام گرفته است.
 لطیفی گفت: آن دسته از روغن هایی که روی شناور مانده اند اغلب مشکل مالکیتی دارند و مابقی هم با مشکل تخصیص ارز مواجه اند که تأمین آن با بانک مرکزی کشور است.
او در خصوص هک شدن سامانه گمرک بنادر هم افزود: هفته گذشته دو دستگاه از سیستم های گمرک کشور مورد حمله سایبری رژیم های معاند قرار گرفت که تا این لحظه برخی از اطلاعات موجود در سامانه گمرکی به سختی بازگشت و قابل استفاده است.
 شه رضایی در خصوص افزایش حجم مصرف روغن مایع در کشور گفت: جذابیت تفاوت نرخ برابری ارز سبب افزایش صادرات این محصول می شود و دیگر اینکه درگاه های قاچاق کالا هم به نوعی بر افزایش آمار مصرف روغن مایع مؤثر بوده است از سوی دیگر با توجه به گرانی و تورم در خصوص مواد غذایی، غذاهایی که اقشار ضعیف استفاده می کنند نیازمند روغن بیشتر می باشد پس وقتی مصرف گوشت و انواع کباب در کشور کمتر شود غذاهای روغن محور بیشتر مورد استقبال قرار می گیرد که این امر هم به نوبه خود بر آمار مصرف روغن می افزاید.

فارس