سیستم حمل و نقل هوایی هواپیماهای کوچک در دو بخش تجاری و غیر تجاری ، اصلی ترین ارکان صنعت هوانوردی در حوزه تصدی گری است که خود موجب شکل گیری کسب و کارهای کوچک ، توسعه ناوگان ، افزایش فرصت های شغلی و فعال شدن زنجیره تامین میشود.
فقدان این بخش مهم ، ضمن ایجاد آسیب های بنیادی ، حیات اقتصاد فرودگاهی را به چالش کشانده و درآمدهای هوانوردی در فرودگاه ها را تحت تاثیر قرار داده است.
لذا در راستای برنامه توسعه هوانوردی عمومی ، از مهمترین اقدامات ، آسیب شناسی گسترده و شناسایی عوامل بازدارنده توسعه آن بود که یکی از اصلی ترین آنها ، هزینه بالای مربوط به تعرفه های فرودگاهی و ناوبری این بخش ، شناخته شد که خود مسبب افزایش هزینه های عملیاتی و کاهش ترافیک فرودگاه ها بود.
سند پشتیبان تعرفه های فرودگاهی و ناوبری ، آئین نامه اجرایی ماده ۶۳ قانون برخی از درآمدهای دولت در بخش هوانوردی و فرودگاهی است که نظام تعرفه ای در دو بخش ناوبری و فرودگاهی در آن دیده شده است. پیش از این در بخش توضیحات جداول آئین نامه، تنها هواپیماهای کمتراز ۲۰۰۰ کیلوگرم با یک تعرفه ثابت ۱۵ دلاری در نشست و برخاست و ناوبری دیده شده بود و تعرفه پارک هواپیما و T&G نیز درصدی از آن بود.
بنابراین در اولین اقدام اجرایی با شکل‌گیری کمیته توسعه هوانوردی عمومی در شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، هوانوردی عمومی ، منطقه ای و مشخصا ناوگان کوچک ، به‌عنوان «هر فعالیت تجاری و غیرتجاری، آموزشی ، شخصی و ویژه با هواپیماهای حداکثر وزن برخاست تا ۹۰۰۰ کیلوگرم و حداکثر ۱۹ صندلی ظرفیت"، تفسیر و تعریف گردید.
در مرحله دوم فرودگاه‌ها بر حسب ترافیک پروازی به سه گروه فرودگاهی به ترتیب زیر تقسیم شد.
۱. فرودگاه‌های گروه یک (ترافیک بیش از ۶۰۰ پرواز ماهانه) شامل ۱۰ درصد فرودگاه‌ها
۲. فرودگاه‌های گروه دو (ترافیک بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ پرواز ماهانه) شامل ۲۰ درصد فرودگاه‌ها
۳. فرودگاه‌های گروه سه (ترافیک کمتر از ۳۰۰ پرواز ماهانه) شامل ۷۰ درصد فرودگاه‌ها
سپس ناوگان هوانوردی عمومی و منطقه ای با حداکثر وزن برخاست تا ۹۰۰۰ کیلوگرم ، به‌صورت تفکیک وزنی در سه رده به صورت زیر تقسیم گردید.
۱. هواپیماهای تا ۲۵۰۰ کیلوگرم حداکثر وزن برخاست (CAT1)
۲. هواپیماهای بیش از ۲۵۰۰ تا ۵۷۰۰ کیلوگرم حداکثر وزن برخاست (CAT2)
۳. هواپیماهای بیش از ۵۷۰۰ تا ۹۰۰۰ کیلوگرم حداکثر وزن برخاست (CAT3)
پیش از این مدیران فرودگاهی ، هیچ ابزاری برای بازاریابی و جذب متقاضیان در اختیار نداشتند ، لذا برای این بخش به پیشنهاد مدیر فرودگاه و تصویب هیئت مدیره شرکت فرودگاه ها ، تعرفه های فرودگاهی تا ۳۰ درصد میتواند کاهش یابد.
همچنین برای حمایت از فعالیت های آموزشی ، پروازهای آموزشی در بخش ناوبری تا ۵۰ درصد معافیت خواهند داشت.
بنابراین متناسب با تقسیم بندی‌های فوق، نظام تعرفه‌ای از ۷۵ تا ۹۰ درصد در فرودگاه های تحت مالکیت شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران ، کاهش یافته است. این سیاست ، کاهش نرخ با ایجاد انگیزه برای افزایش پایه بهره‌برداری متناسب با گروه فرودگاهی و وزنی بوده است و در آیین‌نامه اجرایی ماده ۶۳ قانون وصول درآمدهای دولت ، به صورت یک جدول مستقل اصلاح گردید که هفته گذشته پس از ۱۵ ماه اقدامات علمی و عملیاتی ، به تصویب هیئت محترم وزیران رسید.
این رخداد اولین گام جدی توسعه سیستم حمل و نقل هوایی هواپیماهای کوچک و یا SATS و هوانوردی عمومی است که میتواند موجب باز آفرینی این فعالیت ها گردد.
سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران نیز برنامه توسعه را با رویکرد مقررات زدایی ، رفع موانع بازدارنده و تسهیل گری فرآیندها ، در دستور اقدامات خود ، قرار داده اند تا فرصت شکل گیری کسب و کارهای جدید و توسعه ناوگان کوچک ، فراهم شود.
آرمان بیات
