اولویت پرتفوی سهامداران عدالت باشد

سید فرهنگ حسینی کارشناس بازار سرمایه ، در مورد مصوبه اخیر شورای عالی بورس مبنی بر اجازه دادن به بانکها برای خرید سهام در بازار سرمایه در حالی که قبلا منعی وجود داشت، گفت: در اقتصادهای پیشرفته، دولت و بانک مرکزی توجه ویژه‌ای به بورس دارند و نقش بانک‌ها و به خصوص بانک‌های سرمایه‌گذاری یا همان تامین سرمایه‌ها در بازارهای مالی پررنگ است. به دلیل گستردگی شمولیت سهامداری مردم به طور معمول در شرایط نزولی بازارها، بانک‌های مرکزی و دولت‌ها دخالت کرده و اقدامات حمایتی با هدف حفظ اعتماد سرمایه گذاران انجام می‌دهند.
به گفته مدیر عامل شرکت تامین سرمایه‌ امیر، بیش از 42 میلیون نفر به صورت مستقیم در بازار سرمایه ایران سهامدار هستند. این موضوع به واسطه آزادسازی سهام عدالت به صورت مستقیم و غیر مستقیم است. با لحاظ بعد خانوار، عملا می‌توان گفت که بیش از 90درصد مردم ایران در بورس اوراق، سرمایه دارند، لذا جایگاه بورس از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته حسینی، ‌از سوی دیگر نوسان، ذات اصلی بازارهای مالی است و وظیفه دولت به عنوان نهاد قانون گذار و ناظر هموار نمودن نوسانات است.
برای مدیریت نوسانات و جلوگیری از رفتارهای هیجانی سرمایه گذاران ابزارهای متعددی توسط دولت ها و بانک های مرکزی در اختیار است. در بازار سرمایه ایران به دلیل عدم وجود یا عدم عمق کافی و عدم دانش و توجه کافی و محدودیت‌های ساختاری مانند حجم مبنا و دامنه نوسان و سهام شناوری پایین، عمده حمایت‌ها متمرکز بر خرید سهام است.
به گفته این کارشناس اقتصاد، در ایران نیز صندوق تثبیت با هدف حمایت از بازار در شرایط بحرانی و با در اختیار داشتن یک درصد منابع صندوق توسعه ملی براساس قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر شکل گرفته است.
نقش این صندوق حمایتی و تثبیتی بازار سرمایه کشور با هدف محدود کردن ریسک تصمیمات دولتی و ریسک های بیرونی است. ماهیت هدف جلوگیری از ترس فراگیر در زمان وقوع بحران ها با هدف حمایت از سهامداران خرد است.
حسینی اضافه کرد: صندوق توسعه ملی در کنار صندوق توسعه بازار است. صندوق توسعه بازار در چند بحران اخیر عملکرد خوبی داشته برای حفظ ثبات بازار داشته و منابع مناسبی جذب نموده است. با این حال، چالش‌های متعددی در مورد تخصیص منابع صندوق توسعه ممکن است، وجود داشته باشد.
وی گفت: یکی از موضوعات، ملی بودن این صندوق و اختصاص آن به عموم مردم است. این موضوع همواره اصل بنیادی صندوق توسعه ملی در تخصیص منابع بوده است. با این حال منابع صندوق توسعه ملی در قالب وام به شرکت‌ها خصوصی نیز پرداخت می‌شود و این موضوع منافاتی با اصل ملی بودن ندارد. در حمایت از بورس، عمده مردم ایران به دلیل سهامدار بودن در سهام عدالت از منافع حمایت از بازار منتفع می شوند.
به اعتقاد حسینی، ارزش سهام عدالت در اردیبهشت 1399 حدود 6 تا 8 میلیون تومان و اکنون بیش از 15 میلیون تومان است. لذا حفظ و صیانت از سرمایه های مردم در بازار سرمایه از طریق این ابزار امکان پذیر است. از سوی دیگر سرمایه گذاری در بلندمدت در بازار سرمایه پربازده ترین بازار در مقایسه با سایر رقبا بوده و لذا سرمایه گذاری منابع صندوق توسعه در این بازار می تواند بازده مناسبی برای منافع ملی داشته باشد. 
با این حال چالش اساسی مطرح شده، نحوه تبدیل دارای های ارزی صندوق توسعه ملی است به ریال است. در صورتی که بانک مرکزی از طریق چاپ ریال در قبال خرید ارز صندوق توسعه ملی اقدام به تزریق نقدینگی به صندوق تثبیت نماید، این موضوع می تواند اثر تورمی داشته باشد. با این حال رقم فوق بین دو تا سه درصد پایه پولی کشور برآورد می شود. اما با فرض عدم امکان فروش ارز صندوق توسعه ملی در بازار، راهکارهای جایگزین متعددی برای جلوگیری از این موضوع وجود دارد. یکی از روش ها تسویه ریالی یک یا چند قسط بدهکاران صندوق توسعه ملی است. این روش تاثیری در پایه پولی ندارد. 
حسینی این را هم گفت: از سوی دیگر استراتژی‌های این صندوق محل بحث سرمایه‌گذاران و مدافعان و مخالفان آن است. چالش اساسی بین سرمایه گذاران نحوه حمایت از بازار و چرایی حمایت یا عدم حمایت از سهام‌های مختلف است. به منظور جلوگیری از عدم تقارن اطلاعاتی بایستی استراتژی ها و  سیاست ها و رویه‌های خرید و فروش ها افشا شود تا علاوه بر اثرگذاری از کانال مالی، از بعد روانی و ذهنی نیز اعتماد و اطمینان بخش سرمایه‌گذاران از جمله سرمایه گذاران خرد ایجاد نماید. این رویه در خرید و فروش های بازارگردان ها و همچنین اوراق تبعی و سهام خزانه نیز افشا می‌شود. 
وی در پایان گفت: علاوه بر این، پیشنهاد می‌شود تا اولویت و نقش این صندوق متمرکز بر سهام پرتفوی سهام عدالت باشد تا بتواند اثربخشی بیشتر و گسترده تری بر آحاد جامعه نو سهامداران داشته باشد.

 

فارس