تیرماه امسال بود که «محمد اسلامی» وزیر راه و شهرسازی بعد از جلسه مشترک خود با اعضای کمیسیون عمران مجلس از تلاش دولت برای نزدیک شدن به رقم ۵ هزار کیلومتر مسیر آزادراهی خبر داد و گفت: یکهزار و ٢٠٠ کیلومتر پروژه آزادراهی، راه اصلی و بزرگراه در دست ساخت و احداث داریم که در صورت تامین اعتبار تا پایان دولت امکان بهره‌برداری از بخش زیادی از آن وجود خواهد داشت.
از آن روز تاکنون تلاش دولت بر افتتاح پروژه‌هایی است که سال پیش به عنوان طرح‌های جهش تولید در حوزه راه انتخاب شد و بر این اساس، برای ماه‌های باقیمانده، بهره‌برداری از محورهای آزادراهی مهم به طول ٥٨٦ کیلومتر موسوم به پروژه‌های آزادراهی جهش تولید هدف‌گذاری شد.
بهره‌برداری از این ٥٨٦کیلومتر آزادراه که ۳۰۰ کیلومتر طول مسیر متناظر است که حدود هشت ساعت زمان مسافرت را در سراسر کشور کوتاه خواهد کرد منجر به افزایش طول آزادراه‌های کشور به ۳ هزار کیلومتر خواهد شد و ایران را به سومین کشور در منطقه خاورمیانه از نظر ظرفیت شبکه آزادراهی می‌رساند.
اکنون ۲ هزار و ٥٠٠کیلومتر مسیر آزادراهی موجود و حدود یک هزار و ٢٠٠ کیلومتر آزادراه در حال ساخت در کشور وجود دارد. برنامه‌ای که تا پایان دولت دوازدهم توسط وزیر راه و شهرسازی تدوین شده و سازمان برنامه و بودجه کشور هم بر اساس آن برنامه‌ریزی کرده این است که ٥٨٦ کیلومتر از این ١٢٠٠ کیلومتر تا پایان دولت بهره‌برداری شود.
میزان احداث آزادراه در دست ساخت در دولت تدبیر و امید در حدود ۵۰ درصد آزادراه‌های در دست بهره‌برداری کشور و بیش از تمام دولت‌های پس از پیروزی انقلاب است، اما فشار تحریم‌ها، قیمت ارز و انتشار ویروس کرونا میزان افتتاحیه‌ها در این دولت را تا حدودی به تعویق انداخته است.
افتتاح «آزادراه شرق اصفهان» بعد از ۱۰ سال وقفه
«آزادراه شرق اصفهان» یکی از چند پروژه مهم جهش تولید است که به عنوان شریانی مهم برای ارتباط هر چه بهتر و سریع‌تر ترافیک جنوب به جاده‌های منتهی به مرکز و شمال کشور به شمار می‌آید که از آزاد راه نطنز – کاشان – اصفهان آغاز و به آزاد راه اصفهان – شیراز ختم می‌شود. این آزادراه که به نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی نامگذاری شده و به زودی با حضور ویدئو کنفرانسی وزیر راه و رییس جمهوری افتتاح می‌شود از کیلومتر ۳۰ آزادراه اصفهان - نطنز - کاشان شروع و به طول ۹۳ کیلومتر به سمت شرق ادامه می‌یابد و بخشی از وعده دولت برای نزدیک شدن رقم شبکه آزادراهی به ٥ هزار کیلومتر است. آزادراه شرق اصفهان از سال ۸۵ نیمه کاره رها شده بود و ساخت آن از اواخر سال ۹۵ و اوایل سال ۹۶ با مشارکت ۷۰ درصدی صندوق بازنشستگی کشوری و ۳۰ درصدی وزارت راه و شهرسازی سرعت گرفت.
«محمد باقر نوبخت» رییس سازمان برنامه و بودجه کشور ابتدای امسال اعلام کرد که سال ۹۹ یک سال پر رخداد در حوزه افتتاح طرح‌های زیر ساختی خواهد بود که وزارت راه و شهرسازی این نهصت را آغاز کرده است و سازمان برنامه و بودجه پشتیبانی همه این طرح‌ها را به نمایندگی از دولت به عهده دارد.
وی اعلام کرده بود که آزادراه شرق اصفهان نیز حلقه تکمیل کننده کریدور شمال به جنوب کشور خواهد بود که در راستای برنامه جدی این دولت برای تکمیل کریدورهای ترازیتی با هدف افزایش سهم جابجایی بار در کشور و البته در منطقه است.
تکمیل مسیر رفت قطعه ۲ آزادراه تهران- شمال
دولت تدبیر و امید در سال گذشته وعده کاهش زمان مسافرت به مقصد شمال را با افتتاح دو پروژه مهم بر زمین مانده یکی «قطعه یک آزادراه تهران- شمال» و دیگری ادامه «آزادراه همت» عملیاتی کرد و بلافاصله بعد از افتتاح یکی از پروژه‌های افسانه‌ای یعنی قطعه یک آزادراه تهران - شمال بعد از ۲۴ سال، وعده تکمیل یک باند از منطقه دوم آزادراه تهران شمال را داد. اوایل تیر ماه و پس از بازدید مشترک وزیر راه و شهرسازی رئیس سازمان برنامه و بودجه و رییس بنیاد مستضعفان از این قطعه، عملیات عمرانی بر روی قطعه دو متمرکز شد و با توجه به انجام تعهدات مالی از سوی سازمان برنامه و بودجه و همچنین انجام تعهدات مالی بنیاد، این پروژه از لحاظ تامین منابع مالی مشکل خاصی ندارد.
اکنون کارگاه‌ها به صورت جدی فعال هستند تا در نیمه نخست سال آینده، یک مسیر رفت در منطقه ۲ آزادراه تهران –شمال به طول ۲۲ تکمیل شود. با بهره برداری از منطقه نخست آزادراه تهران شمال، مردم دسترسی ایمن‌تر و سریع‌تر به شمال کشور پیدا کردند و با تکمیل روند اجرایی فاز دوم آزادراه، مسیر تهران به چالوس کوتاهتر خواهد شد و در مصرف سوخت نیز صرفه جویی می‌شود.
چهار هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از منابع اعتباری دولت و بنیاد مستضعفان برای ساخت قطعه یک آزادراه تهران- شمال هزینه شده و نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان ارزش روز این ابر پروژه عمرانی است.
آزادراهی که با افتتاح آن تهران نفس می‌کشد
«آزادراه کنارگذر جنوبی تهران» موثرترین پروژه آزادراهی در دست احداث کشور است که تا پایان سالجاری آماده بهره‌برداری است و اکنون به پیشرفت ۸۰ درصدی رسیده است.
دولت تاکنون به منظور تکمیل این آزادراه ۱۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه کرده است و بهره‌برداری از این آزادراه تحولی در حمل‌و نقل استان‌های تهران و البرز خواهد داشت و با تکمیل و بهره‌برداری از آزادراه کنارگذر جنوبی تهران بخش اعظمی از گره‌های ترافیکی در مبادی ورودی شهرهای تهران و کرج برطرف و تبادل تمام مسیرهای جنوبی، شرقی و غربی این دو استان برقرار می‌شود.
این آزادراه از آبیک در استان قزوین از محل اتصال با آزادراه تهران- قزوین شروع و بعد از عبور از جنوب شهر کرج و تهران در محدوده چرمشهر به آزادراه حرم تا حرم متصل می‌شود و کلیه بزرگراه‌ها و آزادراه‌های منشعب از پایتخت و استان البرز را به هم متصل می کند.
آزادراهی شدن یکی از پرترددترین مسیرهای اطراف پایتخت از آن رو جزو برنامه‌های اصلی دولت قرار گرفت تا هم صرفه‌جویی حدود هفت هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی در زمان سفر و ۱۶۵۰ هزار میلیاردی در مصرف بنزین را به همراه داشته باشد و هم به افزایش ایمنی و کاهش سوانح رانندگی در کمربندی تهران منجر شود.
فاز ۲ پروژه آزادراهی اراک – خرم‌آباد
این آزاد راه در چهار قطعه احداث شده که قطعه اول آن از بروجرد تا اراک بوده و سه قطعه دیگر با پیشرفت کاری ۹۰ درصد در حوزه استحفاظی لرستان اجرا شده است. این طرح نیز جزو پروژه‌هایی است که دولت تدبیر و امید با هدف تکمیل حلقه مفقوده کریدور غرب روی آن متمرکز شده است.
طول مسیر هر قطعه بطور میانگین بین ۲۲ تا ۲۵ کیلومتر و در مجموع قرارداد این پروژه ۱۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. این آزادراه در قطعه خرم آباد – بروجرد جز پنج طرح آزادراهی قابل بهره برداری در سال ۹۹ است و نخستین تونل سه خطه ایران به صورت آزادراهی و به طول ۳.۲ کیلومتر در این پروژه بهره برداری خواهد شد.
طرح با پیشرفت ۸۲ درصد در حال انجام است و و روزانه ۲ هزار و ۸۰۰ تن آسفالت معادل تولیدی پنج کارخانه در محل استفاده می شود. اکنون تنها ۲۵۰ میلیارد تومان از سهم دولت برای تکمیل این طرح مانده که درخواست شده از محل اوراق مشارکت یا فروش اسناد خزانه تامین شود.
«آزادراه منجیل- رودبار»
آزادراه قزوین- رشت یکی از چهار دهلیز اصلی عبور از رشته کوه‌های البرز است که از ابتدا ساخت راه در این منطقه یکی از سخت ترین های راهسازی در کشور معرفی شد. این آزادراه ۱۳۸ کیلومتر طول دارد که ۱۲۷ کیلومتر آن به بهره‌برداری رسیده است و بخش‌های باقیمانده این محور با حدفاصل منجیل تا رودبار به طول ۱۱.۳ کیلومتر یکی از مهمترین گلوگاه‌های ترافیکی در این آزادراه محسوب می‌شود که ۳.۲ کیلومتر آن در سال ۹۵ به بهره‌برداری رسیده و ۸.۲ کیلومتر آن در قالب دو قطعه اجرایی به طول ۳.۳ و ۴.۹ کیلومتر در حال اجرا است.
تکمیل این هشت کیلومتر باقیمانده آزادراه قزوین -رشت یکی از درخواست‌های مردم منطقه است که سال گذشته با تسهیلاتی که با دستور رئیس جمهوری به این پروژه اختصاص یافت کار آغاز و تا پایان دولت به بهره داری می رسد.
دولت تدبیر و امید در ساخت راه دو نگاه همزمان را دنبال می‌کند، نخست تکمیل پروژه‌هایی که پیشرفت و توسعه را به همراه دارد و مدت هاست نیمه کاره مانده است و دوم پروژه‌های محرومیت زدایی که به شکل همزمان آنها را در استان‌های مختلف انجام می دهیم
وزیر راه و شهرسازی پیش‌تر تاکید کرده بود که موضوع مهم برای دولت تکمیل شریان‌های اصلی آزادراهی و بزرگراهی کشور و شریان‌های ریلی آزادراهی با اولویت اتصال مراکز بار و خطوط فرعی است که می‌تواند سهم جابجایی بار راه‌آهن را نیز افزایش دهد.
«خدایار خاشع» دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها پیش‌تر به خبرگزاری ایرنا، گفته بود: اکنون ساخت هر کیلومتر آزادراه در مسیرهای کوهستانی به ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده است که بودجه‌های عمرانی از عهده آن برنمی‌آید، اما هیچ کارگاه عملیاتی در این مدت یعنی از زمان افزایش نرخ ارز تعطیل نشده است و عملیات احداث و تکمیل آزادراه‌ها در دولت تدبیر و امید ادامه دارد.
ایرنا
سمانه واحدی‌راد
