ناهید خداکرمی عضو شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور خود در دویست و بیست و هفتمین جلسه علنی شورای شهر تهران گفت: در مطالعه‌ای که انجام شد بررسی اپیدمیولوژیک و پراکندگی بیماری ناشی از کرونا ویروس (کووید ۱۹) در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران را مورد هدف قرار دادیم تا ببینیم که از نظر اپیدمیولوژیک وضعیت کرونا ویروس در شهر تهران چگونه است.
او افزود: تاریخ می‌گوید که یک شپش موجب عقب‌نشینی لشکر ناپلئون و تیفوس باعث شکست ناپلئون شد و امروز هم یک ویروس جهان را به چالش کشیده و جهان را مدیریت می‌کند.
ناهید خداکرمی در نطق پیش از دستور خود گزارشی از پراکندگی کرونا ویروس را در تهران ارائه کرد.
متن این نطق به شرح زیر است:
«ما اپیدمی‌های مهمی را در ایران تجربه کرده‌ایم.
طاعون شیرویه ۶۲۸-۶۲۷ میلادی: مرگ نیمی از جمعیت در زمان ساسانیان را در پی داشت.
آبله ۱۲۳۷ هجری شمسی و طاعون قرن ۱۴ میلادی در ایران مرگ یک سوم جمعیت را در ایران به دنبال داشت. آخرین اپیدمی سارس ۲۰۰۳ و آنفلوآنزای پرندگان ۲۰۰۵ رخ داد.
ورود کرونا ویروس به ایران در تاریخ ۲۰ فوریه یعنی ۳۰ بهمن ماه گزارش شده است. اولین مرگ کرونا ویروس در تهران را در تاریخ اول اسفند داشتیم که این نشان می‌دهد ورود کرونا به ایران خیلی قبل‌تر از تاریخ رسمی اتفاق افتاده است.
امروز بیش از ۷ هزار و ۱۶۷ مورد از کسانی که به این ویروس آلوده شده‌اند، در بهشت زهرا آرام گرفته‌اند.
توصیف اپیدمیولوژی و شاخص‌های دموگرافیک کووید ۱۹ جدید در تهران بزرگ با استناد به داده‌های جمعیت تحت پوشش سه دانشگاه علوم پزشکی مستقر در تهران انجام شد. ما دانشگاه بقیه‌الله و دانشگاه‌های ارتش را وارد مطالعه نکردیم و مطالعه تنها در سه دانشگاه علوم پزشکی صورت گرفت و از اول اسفند تا ۱۴ فروردین فعلا فاز اول آن امروز گزارش می‌شود و فاز دوم آن در دست بررسی است. متأسفانه در یک ماه اخیر ۱۴ هزار نفر در بیمارستان بستری شده‌اند.
هدف ما این بود که ببینیم وضعیت اپیدمی در طول زمان در تهران چگونه پیش رفته است. یافته‌های ما نشان داد که از ۱۴ فروردین در مطالعه ما ۲۷۵ هزار نفر شرکت کردند. یعنی علائم ویروس را داشتند، اما در طول انجام این مطالعه، تعداد ۳۶۹۶ نفر از بیماران در تهران که نتیجه تست پی سی آر آن‌ها مثبت قطعی بوده است وارد مطالعه شدند. از تعداد کل افراد مورد مطالعه ۵۵۰ نفر معادل ۱۴.۹ درصد فوت شدند که نشان می‌دهد میزان کشندگی بیماری در موارد بستری ۱۴.۹ درصد بوده است. از کل افراد ۱۵۳۰ نفر (۴۱.۴%) بهبود پیدا کردند و ۱۶۱۹ نفر باقی مانده تا زمان جمع‌آوری اطلاعات این مطالعه تحت درمان بوده‌اند. جالب است که که میانگین سن ابتلا ۵۷ سال و ۴ ماه بود. کم سن‌ترین مورد قطعی تا تاریخ ۱۴ فروردین. در یک کودک یک‌ساله همین‌طور مسن‌ترین نمونه فردی صدساله بوده است.
از نظر تحصیلات ۶۲ درصد مبتلایان زیر دیپلم بودند و جالب این است که میزان مرگ و میر هم بین آن‌ها بیشتر بوده. همچنین متأهل‌ها بیشترین میزان ابتلا و ۴۲ درصد آن‌ها سرپرست خانوار بودند. یعنی ما داریم نیروی کار خود را از دست می‌دهیم.
مطابق بررسی‌ها متأسفانه ما در هیچ منطقه‌ای در تهران موفق به کنترل ویروس نشدیم. ما در کشور هم هنوز نتوانسته‌ایم، مطابق دیگر کشور‌های جهان این بیماری را کنترل کنیم. ما در اواسط اردیبهشت ۹ مرگ در تهران داشتیم، اما دیروز ۱۰۱ مرگ در تهران ثبت شد و این نشان دهنده سطح ابتلای رو به افزایش است.
بیشترین مراجعه ما همراه با سرفه و تب بود. در میان فوت شدگان تب بیشتر بوده و مهم‌ترین دلیل مراجعه‌شان تنگی نفس گزارش شده است. بیشترین مبتلایان بیماری زمینه‌ای در تهران فشارخون بوده است. ۲۲ درصد از افراد مورد تحقیق ما به دلیل ارتباط با فرد مبتلا، آلوده شدند و ۶۷ درصد هم سابقه شرکت در اجتماعات را داشتند.
هدف غایی ما این بود که پراکندگی ویروس در تهران چگونه است.
مبتلایان به COVID-۱۹ تقریباً تمامی مناطق تهران را فراگرفته‌اند، گرچه تا حدودی در نواحی شرقی تعداد مبتلایان از تراکم بیشتری برخوردار است، این در حالی است که موارد فوتی از الگوی مکانی خاصی پیروی نمی‌کند، اما در همین حال بیشتر موارد ترخیص شده در نواحی غربی یا به گرایش به غرب است. تراکم موارد ابتلا در برخی مناطق پر تراکم جمعیتی مانند مناطق ۴ و ۸ و ۱۳ همین‌طور وجود برخی خوشه‌های بیماری در محله‌هایی مانند تهرانپارس، خیابان‌های آیت و پیروزی از نکات قابل توجه است. برعکس فراوانی کمتر ابتلا و مرگ در مناطق غربی تهران مانند مناطق ۹ و ۱۸ و ۲۱ و ۲۲ از یافته‌های مطالعه است. هرچند در این مناطق هم خوشه‌هایی از ابتلا در نواحی شرقی منطقه ۱۸ و شرقی منطقه ۲۱ دیده می‌شود.
از آنجا که کل کشور درگیر مقابله با COVID-۱۹، بیشترین اولویت ما کمک به حفظ امنیت و سالم ماندن شهروندان و برآورده شدن نیاز‌های بهداشتی، اجتماعی، روانی و عاطفی خانواده هاست.
برای کمک به رفع چالش‌های نوظهور این بیماری همه گیر، مدیریت شهری دو وظیفه مهم دارد: اول اینکه باید تمام منابع، ابزار و اطلاعاتی را که برای حمایت از خانواده بزرگ کارکنان شهرداری که در محل کار و یا دور کار در خانه هستند، گردآوری کند و برای حفظ کارگران و نیرو‌های خدماتی خود برنامه‌ای دقیق داشته باشد.
دوم برای مدیریت امروز و فردای شهر تهران در شرایط اپیدمی برنامه ریزی کند.
ما قبل از همه گیری کروناویروس، مشوق کارآفرینانی بودیم که بتوانند شغل‌های خدماتی کافی ایجاد کنند، حمایتگر شرکت‌های دانش بنیان بودیم، به طوری که فضا و مکان در اختیار آن‌ها قرار گرفت تا نخبگان جوان بتوانند پناهگاه امنی برای بروز خلاقیت و کار آفرینی داشته باشند. به فکر گسترش بازار‌های روز و زیست شبانه و گردشگری سنتی و گسترش تعاملات اجتماعی بودیم، اما اگر همه گیری کووید ۱۹ ادامه یابد و به بخشی از زندگی عادی ما تبدیل شود، نه تنها تعاملات انسانی ترسی بیشتر از شادی ایجاد می‌کند و بسیاری از مشاغل از بین خواهد رفت، بلکه هزاران شغل خدماتی ناپدید می‌شوند.
ما در قرنی پر رفاه زندگی می‌کنیم و فراموش کردیم که چگونه طاعون در همه گیری گسترده نیمی از جمعیت کشور ما و جهان را از بین برد. در این قرن امن، مشاغل از مزارع به کارخانه‌ها و از آنجا به بخش خدمات منتقل شدند.
امروز کسب و کار‌های کوچک، خرده فروشی، خدمات تفریحی، اوقات فراغت و گردشگری در خط مقدم آسیب از این همه گیری قرار دارند. شاید تنها فرصت جلوگیری از رکود بازار کار در تهران، برنامه ریزی برای تقویت سرمایه گذاری هوشمندانه ضد پاندمی در زیرساخت‌های مراقبت‌های بهداشتی و تأسیس پردیس سلامت شهر تهران است تا این شیوع وحشتناک بتواند از ما دور شود. باید به فکر تهیه برنامه‌هایی باشیم که دارای اولویت بندی اقتصاد دایره‌ای، مقاومت در برابر تغییرات آب و هوا و رفع تبعیض و نابرابری باشد.
چالشی که امروز با آن روبرو هستیم این نیست که آیا شهر‌ها همچنان که ما آن‌ها را می‌شناسیم زنده خواهد ماند یا نه. سؤال این است که آیا ما برای تبدیل شهر‌ها به مکانی امن‌تر، در دسترس‌تر و مقاوم‌تر رؤیا و چشم اندازی داریم؟
ما نیازمند فراخوانی هشدار دهنده و بیدار باش برای تجدید نظر در الگوی اقتصادی و بازبینی نحوه زندگی خود هستیم و بیماری ناشی از اپیدمی کرونا ویروس این فراخوان بیدار باش را نه تنها به ما که به همه جهان داده است. اولویت اصلی شهر تهران تجدید نظر در برنامه ریزی شهری برای امنیت بیشتر بهداشتی-درمانی است. شیوه ارائه خدمات درمانی نیازمند سازماندهی مجدد است و مدیریت یکپارچه شهری در حوزه سلامت را طلب می‌کند. این ویروس امنیت بهداشتی-درمانی تهران ۸ میلیونی با بیشترین تعداد پزشک و پرستار و بالاترین سرانه تخت بیمارستانی را در معرض آسیب قرار داده است و آسیب پذیری توزیع دارو، تجهیزات پزشکی را به تصویر کشیده است، ضمن اینکه نیاز به تضمین سلامتی بیش از ۳۰۰۰۰ نیروی کار حوزه خدمات شهری را هم یادآوری می‌کند.
ارتقای فناوری برای افزایش بهره وری که مدت‌ها از طرف دولت و شهرداری حمایت می‌شود، با فوریت بیشتری نیاز به گسترش دارد. به طور خلاصه باید گفت بشر در قرن حاضر یک مسیری را رفته که مشکلاتی را هم ایجاد کرده است، ترافیک، گرم شدن هوا، افزایش گاز‌های گلخانه ای، آلودگی هوا و... دستاورد‌های شوم پیشرفت تکنولوژی و گسترش شهر‌ها و افزایش امید به زندگی است. این ویروس باعث شده عوارض این مشکلات زودتر خودش را نشان دهد، به عبارتی تهدیدی است که می‌تواند به یک فرصت طلایی برای بازنگری بسیاری از قوانین و عادات و رسوم ما تبدیل شود.
اگر نظام آموزش ما نمی‌تواند حضوری برگزار شود یعنی ممکن بود یک روز بدون کرونا ویروس هم این طور می‌شد، بنابراین باید زیرساخت‌های غیرحضوری را هم فراهم می‌کرد. اگر کاری هست که می‌شود دور انجام داد پس قابلیت داشته، اما آسیب به یک سری مشاغل جدی است و ضروری است که برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی این مشاغل سر پا بمانند، وگرنه معیشت مردم آسیب می‌بیند.
مشاغل باید خود را با شرایط حضور بلند مدت کووید ۱۹ مهیا کنند، مثلاً رستوران‌ها باید بتوانند در فضای باز فعالیت کنند و به باغ‌ها منتقل شوند و یا از مشتریان خود در فضای پیاده رو پذیرایی کنند، نباید بنشینیم و تماشاگر از بین رفتن تعاملات اجتماعی باشیم بلکه باید به فکر شیوه جدیدی برای آن باشیم و فکر کنیم اگر بخواهد از این بدتر شود باید چکار کرد و نکته آخر اینکه بشر ابدی نیست و فنا پذیر است، مرگ حق است، به جای ترسیدن از مرگ با کرونا ویروس، زندگی کردن با آن را بیاموزیم و نگذاریم چشم انداز ما محدود شود به بیمار نشدن و تهیه واکسن و دارو، بلکه برای عبور پر قدرت و هوشمندانه از این سنگلاخ، نیاز است تا با هم بنشینیم و به ترسیم چشم انداز دیگری برای زندگی کردن بیندیشیم. شاید نیاز باشد تا به ایرانی بدون مرز اقتصادی فکر کنیم، تجارت آزاد با همسایگان را مرور کنیم و به پناهندگان و مهاجرین امتیازاتی بدهیم.
فکر نکنیم قادریم همه چیز را به کنترل خود در آوریم، دایره مشورتی خود را گسترش دهیم، به شهروندان اعتماد کنیم، امروز ما به دانایی و دانایان بیشتری نیاز داریم، باید شرایط کشور را برای ماندن نخبگان، بازگشت هموطنان مهاجر و توریسمی متفاوت، جذاب کنیم. ممکن است کرونا ویروس طاعونی باشد که قرار است نصف جمعیت جهان را از بین ببرد، بنابراین نترسیم و با تجدید نظر در شیوه حاکمیت خود، اعتماد به جوانان و دگراندیشان، با صلابت به مقابله همه جانبه با این بحران برخیزیم و رفاه و آسایش مردم را تضمین کنیم.»
او در پایان نطق خود را با خواندن ابیاتی از مولانا به شرح ذیل خاتمه داد.
دنیا همه هیچ و اهل دنیا همه هیچ، ای هیچ برای هیچ بر هیچ مپیچ
دانی که پس از عمر چه ماند باقی
مهر است و محبت است و باقی همه هیچ
