همه گیری کووید ۱۹ یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی پزشکی نوین است پزشکان و محققان مشغول بررسی درمان و داروهای مختلف هستند تا بتوانند جان انسان‌های مبتلا به این بیماری را نجات دهند و یا حتی از شیوع آن جلوگیری کنند.
در همین راستا فهرستی از بحث برانگیزترین درمان‌ها برای ویروس کرونا تهیه شده است.
هر چند شواهد زیادی وجود دارد که آنها تاثیرگذار هستند، اما تحقیقات درباره این درمان‌ها هنوز در مراحل اولیه است.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای کووید ۱۹ وجود ندارد و حتی برخی از داروهایی که به نظر می‌رسد نوید بخش باشند، فقط به گروهی از بیماران کمک می‌کنند. باید منتظر تایید آنها در آزمایش‌های آینده بود.
درهمین راستا این نشریه فهرستی از داروها و درمان‌های مختلف و میزان کارآمدی آنها را منتشر کرده است:
رمدیسیویر: شواهد نویدبخش، اجازه استفاده اضطراری دارد
رمدیسیویر نخستین دارویی بود که اجازه استفاده اضطراری از سازمان غذا و داروی آمریکا برای مقابله با کووید ۱۹ دریافت کرد. این دارو اجازه نمی‌دهد ویروس تکثیر شود. رمدیسیویر در اصل برای درمان ابولا و هپاتیت سی ساخته شده بود. نتایج آزمایش‌های اولیه آن روی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ که در بیمارستان بستری شده بودند، نشان داد این دارو مدت زمان بهبود را از ۱۵ به ۱۱ روز کاهش می‌دهد.
فاوی پیراویر: شواهد ضد و نقیض
این دارو در اصل برای مقابله با آنفلونزا توسعه یافته و اجازه نمی‌دهد ویروس مواد ژنتیک خود را کپی کند. اما تحقیقی کوچک در ماه مارس نشان داد این دارو در درمان ویروس کرونا تاثیر گذار است. با این وجود نتایج یک آزمایش بالینی بزرگ‌تر در این باره هنوز مشخص نیست.
EIDD-۲۸۰۱ : شواهد ضدونقیض
این مورد نیز دارویی است که در اصل برای مقابله با آنفلونزا توسعه یافته و آزمایش آن روی سلول‌ها و حیوانات نتایج نوید بخشی داشته است. این دارو هم اکنون روی انسان آزمایش شده است.
ترکیبات ACE۲: شواهد ضد و نقیض
ویروس کرونا برای ورود به سلول باید قفل آن را باز کند. قفل سلول معمول با چسبیدن یک پروتئین انسانی به نام ACE۲ باز می‌شود. در همین راستا محققان پروتئین‌های مصنوعی ACE۲ را توسعه دادند تا سلول‌های ویروس کرونا را فریب دهند. نتایج آزمایش این پروتئین‌های مصنوعی روی سلول‌های نوید بخش بوده اما هنوز روی حیوانات یا انسان‌ها آزمایش نشده است.
لوپیناویر و ریتوناویر: ناکارآمد
۲۰ سال قبل سازمان غذا و دارو آمریکا این ترکیب را برای درمان ایدز تایید کرد. در این اواخر محققان نیز ترکیب این دارو را برای جلوگیری از تکثیر ویروس کرونا استفاده کردند. اما نتایج آزمایش‌های بالینی روی بیماران ناامید کننده بود. در اوایل جولای نیز سازمان جهانی بهداشت آزمایش این ترکیب روی بیماران بستری در بیماران را معلق کرد.
هیدروکسی کلروکین و کلروکین: ناکارآمد
شیمیدانان آلمانی در دهه ۱۹۳۰ میلادی کلروکین را به عنوان دارویی برای مقابله با مالاریا توسعه دادند. یک نسخه رقیق‌تر این دارو به نام هیدروکسی کلروکین در سال ۱۹۴۶ میلادی ساخته شد و برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتروز به کار گرفته شد. با شروع همه گیری ویروس کرونا محققان متوجه شدند هر دو دارو از تکثیر ویروس کرونا در سلول‌ها جلوگیری می‌کند. چند تحقیق کوچک روی بیماران نشان داد استفاده از هیدروکسی کلروکین برای درمان کووید ۱۹ نوید بخش است. سازمان جهانی بهداشت نیز در ماه مارس تحقیق تصادفی برای بررسی تاثیرگذاری این دارو انجام داد. در این میان دونالد ترامپ نیز هیدروکسی کلروکین را در کنفرانس خبری یک دارو تاثیرگذار معرفی کرد. سازمان غذا و دارو آمریکا به طور موقت اجازه استفاده اضطراری از این دارو را صادر کرد. اما نتایج تحقیقات نشان داد هیدروکسی کلروکین به بهبود مبتلایان به ویروس کرونا کمک نکرده یا از ابتلای افراد سالم به این بیماری نیز پیشگیری نکرده است.
پلاسمای خون افراد بهبود یافته: شواهد ضد و نقیض
یک قرن قبل پزشکان پلاسمای خود افراد بهبودیافته از آنفلونزا را جدا کردند. این پلاسما مملو از آنتی بادی بود و به افراد مبتلا کمک کرد تا بهبود یابند. اکنون محققان سعی دارند این استراتژی را برای مبتلایان به کووید ۱۹ نیز به کار ببرند. نتایج آزمایش‌های اولیه پلاسمای خون افراد بهبود یافته از کووید ۱۹ نویدبخش بوده و سازمان غذا و داروی آمریکا اجازه داده تا این روش درمانی برای افرادی که به شدت بیمار هستند استفاده شود.
آنتی بادی‌های تک تاگی: شواهد ضدونقیض
پلاسما حاوی آنتی بادی‌های مختلف است که برخی از آنها به ویروس کرونا حمله می‌کنند و برخی این قدرت را ندارند. محققان در همین راستا قدرتمندترین آنتی بادی‌ها در برابر کووید ۱۹ را بررسی کردند. کپی‌های مصنوعی از این مولکول‌ها که به آنتی بادی‌های تک تاگی معروف است را می‌توان به طور انبوه تولید و به بیماران تزریق کرد. آزمایش‌های ایمنی در این خصوص تازه آغاز شده و چند ماه طول می‌کشد.
اینترفرون ها: شواهد ضد و نقیض
اینترفرون ها مولکول‌های سلول‌های بدن انسان هستند که به طور طبیعی در واکنش به ویروس تولید می‌شوند و سیستم ایمنی را وادار به حمله می‌کنند. تزریق اینترفرون های مصنوعی اکنون درمانی استاندارد برای اختلالات سیستم ایمنی بدن انسان به شمار می‌رود. آزمایش‌های اولیه اینترفرون روی موش‌ها و سلول‌ها نشان می‌دهد این مولکول‌ها در درمان کووید ۱۹ تاثیرگذار هستند. حتی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اینترفرون ها از ابتلای افراد سالم به ویروس کرونا جلوگیری می‌کند.
دگزامتازون: شواهد نویدبخش
این داروی ارزان واکنش سیستم ایمنی بدن را بر می‌انگیزد. پزشکان از مدت‌ها قبل دگزامتازون را برای درمان آلرژی‌ها، آسم و التهاب تجویز می‌کنند. در ماه ژوئن مشخص شد این تنها دارویی است که مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ را کاهش می‌دهد. در تحقیقی با شرکت بیش از ۶ هزار نفر مشخص شد دگزامتازون مرگ و میر یک سوم بیماران متصل به ونتیلاتور را کاهش می‌دهد. البته این دارو به بیمارانی که در مراحل اولیه ابتلا به کووید ۱۹ هستند کمکی نمی‌کند و حتی ممکن است آسیب نیز برساند. انستیتو بهداشت ملی آمریکا توصیه می‌کند دگزامتازون برای بیمارانی مصرف شود که با ونتیلاتور تحت درمان هستند یا از مخزن اکسیژن برای تنفس استفاده می‌کنند.
سیتوکین: شواهد ضد و نقیض
بدن انسان مولکول‌هایی به نام سیتوکین می‌سازد که با انتشار سیگنال‌هایی با بیماری مقابله می‌کنند. اما اگر سیتوکین های مازاد در بدن تولید شود، سیستم ایمنی بدن انسان به طور گسترده نسبت به عفونت‌ها واکنش بیش از حد نشان می‌دهد. این وضعیت گاهی اوقات طوفان سیتوکینی نیز نامیده می‌شود. محققان داروهایی توسعه داده‌اند تا طوفان‌های سیتوکینی را متوقف کنند و همچنین نشان داده‌اند این داروها در برابر آرتروز و اختلالات التهابی دیگر نیز تاثیرگذار است. آزمایش چند مورد از این داروها از جمله توسیلیزوماب(tocilizumab )،ساریلوماب (sarilumb) و آناکینرا (anakinra) نشان داده آنها در مقابله با ویروس کرونا کمک حال بوده‌اند. اما بقیه چندان موفقیت‌آمیز نبوده‌اند. اکنون یک شرکت داروسازی اعلام کرده آزمایش بالینی نسخه از داروی ساریلوماب به نام Kevzara وارد مرحله سوم آزمایش‌های بالینی شده است.
سلول‌های بنیادین: شواهد ضد و نقیض
انواع خاصی از سلول‌های بنیادی می‌توانند مولکول‌های ضد التهابی را در خود مخفی کنند. محققان طی سال‌ها سعی کردند از این سلول‌ها برای درمان طوفان‌های سیتوکینی استفاده کنند. اکنون تحقیقاتی بالینی برای تاثیرگذار بودن آنها در درمان ویروس کرونا در راه است. البته باید در نظر داشت درمان با سلول‌های بنیادین در گذشته موفقیت‌آمیز نبوده و اکنون مشخص نیست آنها در مقابله به ویروس کرونا چه واکنشی خواهند داشت.
مهر
